به گزارش ایسنا، پس از ۳۰ دوره برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هنوز بحث محل برگزاری این نمایشگاه یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد  اسلامی و شهرداری تهران است؛ موضوعی که مدیران فرهنگی و شهری در حل آن مانده‌اند و به همین خاطر هرساله چند ماه مانده به برگزاری این رویداد، جنجال تعیین محل برگزاری نمایشگاه کتاب آغاز می‌شود و نهایتا با تصمیم‌های متکی بر قول‌های بدون پشتوانه حداقل برای آن سال، ماجرا برای مدتی فروکش می‌کند.

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا سال ۱۳۸۵ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‎المللی تهران برگزار ‌شد و ۱۹ دوره از برپایی خود را میهمان این مکان بود. در سال ۱۳۸۶ یعنی زمانی که محمدحسین صفارهرندی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، به مصلای امام خمینی (ره) منتقل شد و ۹ دوره در این محل برپا شد. اما پس از این نقل مکان نیز همواره انتقادهایی به برگزاری نمایشگاه در این محل وجود داشت.

اجاره‌های هنگفت مصلی برای در اختیار قرار دادن این محل، واگذار نشدن تمام اختیارات نمایشگاه به مدیران نمایشگاه کتاب و ارشاد، ایجاد مشکلات ترافیکی و آلودگی‌های ناشی از آن، و از همه مهمتر کمبود فضاهای استاندارد برای برپایی غرفه‌های مختلف که خود باعث شده بود هرساله هزینه‌های زیادی فقط برای برپایی سازه‌های موقت در نظر گرفته شود، در نهایت از دو سال قبل مسئولان برگزاری نمایشگاه را به این نتیجه رساند که با قول و تعهد محمدباقر قالیباف ، شهردار وقت تهران، نمایشگاه به شهر آفتاب نقل مکان کند. بر اساس گفته‌های مسئولان وزارت  فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن زمان، قالیباف و تیمش در شهرداری تهران قول دادند و تعهد کردند این نمایشگاه نیمه‌کاره را به سطحی از استاندارد برسانند تا بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور بالاخره پس از سال‌ها خانه به دوشی صاحب‌خانه شود.

برگزاری اولین دوره نمایشگاه کتاب تهران در شهر آفتاب با بیست و نهمین دوره این رویداد مصادف شد و شهر آفتاب پذیرای ناشران داخلی و خارجی شد. با این حال برخی از ناشران حاضر نشدند به این نمایشگاه بیایند. آن‌ها معتقد بودند این مکان با شهر فاصله دارد. اما در آن دوره نمایشگاه برگزار شد و اتفاقا با وجود همه کمبودها، بر اساس آمار ارائه‌شده، از حیث بازدیدکننده با ریزش چندانی مواجه نشد. منتها در همان سال بارش باران در چند دقیقه نشان داد که سالن‌های ساخته‌شده استانداردهای لازم را ندارند و کتاب‌های ناشران در بهترین نقاط نمایشگاه از خیس شدن و خرابی در امان نیستند. با وقوع این رخدادها از شهرداری و مدیران شهر آفتاب توضیح خواسته شد و نهایتا با این استدلال که سال اول برگزاری نمایشگاه در این محل بوده و سال آینده قطعا این مشکلات رفع خواهد شد، مدیران مانع از اعتراض‌های گسترده‌تر اهل نشر و رسانه شدند و آن سال نمایشگاه به کار خود پایان داد و برای مدتی سر و صداها خوابید تا این‌که به نمایشگاه سی‌ام رسیدیم.

در سال دوم برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب، برخلاف تصور هیچ اتفاقی در جهت رفع نواقص شهر آفتاب رخ نداده بود؛ آن‌چنان که حتی درزهای  سقف سالن‌های اصلی نمایشگاه که سال گذشته به خاطر ریزش باران ایجاد شده بود پوشانده نشده بود و بارش باران باعث شد غرفه کشور ایتالیا به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه کتاب از فرط ریزش آب باران به کلی جمع شود. در غرفه‌های کودک و نوجوان میزان نفوذ آب آن‌قدر زیاد شد که سالن‌ها به استخر شباهت پیدا کرد. احتمال آتش‌سوزی در چادرهای ناشران کودک و نوجوان به تخلیه بازدیدکنندگان منجر شد. نبود آب آشامیدنی، نبود تهویه هوا در سازه‌های موقت و مشکلات حمل و نقل مردم از طریق مترو همگی مسائلی بود که در نهایت باعث شد سیدرضا صالحی امیری، وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از مردم عذرخواهی کند؛ کاری که توسط مسئولان وقت شهرداری انجام نشد.

پس از انتخابات سال ۹۶ و تغییر شهردار تهران، ظاهرا مسئله آماده‌سازی شهر آفتاب از یاد رفت تا این‌که اوایل پاییز امسال سیدعباس صالحی،  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به نوعی از تعیین ضرب‌الاجل چندهفته‌ای برای مشخص شدن شروع استانداردسازی شهر آفتاب خبر داد. بعد از آن شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران در چندین نوبت با موضوع تعیین تکلیف محل برگزاری نمایشگاه کتاب از برگزاری جلسه خبر داد و اعلام کرد، گزینه‌های مصلی و محل دانمی نمایشگاه‌های بین‌المللی نیز به روی میز آمده‌اند. همچنین محمدعلی نجفی، شهردار تهران، درباره شهر آفتاب و برگزاری نمایشگاه کتاب گله نبود امکانات کافی در شهر آفتاب را گله برحق مسئولان وزارت ارشاد خوانده و در عین حال خواسته بود نمایشگاه امسال هم در شهر آفتاب برگزار شود. محمدجواد حق‌شناس رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران هم در حالی که شهر فتاب را بهترین گزینه برای برپایی نمایشگاه کتاب تهران می‌داند گفته بود مصلی برای نمایشگاه ساخته نشده است. او همچنین به  آثار و تبعات جانبی برگزاری نمایشگاه برای مردم تهران در این بخش از شهر اشاره کرده بود.

اما آماده نبودن شهر آفتاب باعث شد تا در نهایت روز شنبه، ۹ دی‌ماه، همایون امیرزاده، سخنگوی شورای سیاستگذاری سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران، از بازگشت نمایشگاه کتاب به مصلی خبر دهد. او در عین حال اظهار کرد: البته ما تفاهم‌نامه شش‌ساله‌ای با شهرداری تهران برای در اختیار قرار گرفتن مجموعه شهر آفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب داریم که تا سال ۱۴۰۰ اعتبار دارد و بر اساس همان تفاهم‌نامه چنانچه امکانات زیرساختی و فضای مسقف در این مجموعه تامین شود نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب برگزار خواهد شد.

با این حساب پروسه کشدار و پرهزینه خانه به دوشی نمایشگاه کتاب نشان داد مطالبات وزارت ارشاد برای رفع مشکلات زیرساختی شهر آفتاب به نتیجه نرسیده و مسئولان ناگزیر از انتقال دوباره نمایشگاه به مصلا شده‌اند. از این تصمیم می‌توان به این نتیجه رسید که هنوز دوره آزمون و خطاها به سرانجام نرسیده و ظاهرا تعهدات با تغییر مدیریت‌ها به راحتی زیر پا گذاشته می‌شود و کسی درباره ضرر و زیان‌ها پاسخگو نیست. این نقد متوجه مسئولان وزارت ارشاد و شهرداری است که چرا انتقال نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب موفقیت‌آمیز نبود و اگر یکی از دلایل خارج کردن نمایشگاه کتاب تهران از شهر به خاطر مسئله ترافیک و آلودگی هوای ناشی از آن بود، آیا طی این دو سال مساله ترافیک حل و هوای تهران پاک شده است؟ یا این‌که توافق‌های جدید مدیران ارشاد با مدیران و پیمانکاران مصلی آن‌قدر قابل توجه بوده که نمایشگاه کتاب تهران بار دیگر به مصلی کوچ کند؟ آیا با انتقال مجدد نمایشگاه کتاب به مصلی دیگر شاهد برپایی چادرها نیستیم و همه غرفه‌های ناشران داخلی و خارجی و دانشگاهی و کودک و نوجوان در زیر سقف برگزار می‌شود؟ این‌ها مواردی است که مسئولان نمایشگاه باید به آن پاسخ دهند وگرنه این جابه‌جایی دوباره شائبه‌برانگیز خواهد بود.

صالحی امیری به عنوان وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی که حالا در سمت معاون شهردار تهران است در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب از شهرداری وقت به خاطر انجام ندادن تعهداتش انتقاد کرده بود و حالا باید دید در سمت جدیدش برای رفع مشکلات شهر آفتاب چه اتفاقی می‌افتد و آیا اساسا نمایشگاه کتاب تهران می‌تواند صاحب یک خانه دائمی‌ شود یا خیر؟

فرزاد گمار - خبرنگار ایسنا

انتهای پیام