به گزارش خبرنگار ایسنا، دکتر رضا کلاهی، عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی جهاد دانشگاهی در این مناظره که در آن دکتر اصغر احمدی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی نیز حضور داشت، با طرح این پرسش که باید دید منظور از خلقیات چیست، اظهار کرد: وقتی یک مفهومی هنوز وجود ندارد ما چطور می‌توانیم آن را بسازیم.

وی ادامه داد اگر ادعا می‌شود خلق و اخلاق دو مساله متفاوت است، باید ابتدا تعریف این دو مطرح شود و در حال حاضر بحث در این نقطه است که مفهوم متفاوتی از اخلاق به اسم خلقیات ساخته نشده است و وجود ندارد و ما با همان اخلاق مواجه هستیم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی خاطرنشان کرد:  وقتی با اصطلاحی مواجه می‌شویم به دو شیوه می‌توانیم آن را معنا کنیم که اولین شیوه تعریف به عنوان واژه و تعریف لغوی است و دومین شیوه تعریف نظری است.

وی افزود: تعریف لغوی قصد عموم کاربران از به کار بردن واژه را در برمی‌گیرد که به این منظور باید پژوهشی صورت گیرد تا در خصوص نتایج آن بتوان بحث کرد، ضمن اینکه اخلاق واژه جمع است و مفرد آن خلق گفته می‌شود و به معنای خصیصه، طبع و عادت به کار می‌رود که تفاوتی در اینجا بین این دو واژه دیده نمی‌شود.

کلاهی گفت: در تعریف نظری نیز دو تعریف به نام اخلاق و خلقیات تا کنون وجود نداشته است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی اظهار کرد: در وضعیت عینی نیز می‌توان این واژه را در نظر گرفت که وضعیتی است که در بیرون معاول واژه وجود داشته باشد که این ادعا نیز قابل رد است، چراکه مسبوقیت مشاهده به نظریه ایجاب می‌کند تا نظریه ای نباشد هیچ واقعیت عینی نمی‌تواند نام گذاری شود.

وی تاکید کرد: به محض اینکه بتوان طرح نظری پیدا کرد که نام‌گذاری را مشروع کند، می‌توانیم وضعیتی را نام گذاری کنیم و آن نام‌گذاری مهم تلقی شود.

در ادامه این مناظره دکتر اصغر احمدی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی با بیان اینکه هنوز صورت بندی نظری‌ای در رابطه با تفاوت اخلاق و خلقیات انجام نشده است، گفت: در گذشته چیزی تحت عنوان خلقیات وجود نداشته و هر چه بوده پیرامون اخلاق شکل گرفته است.

وی ادامه داد: تازگی واژگانی خلقیات نشان دهنده این است که این واژه پشتوانه نظری ندارد، ولی باید پشتوانه نظری برای آن ایجاد کرد.

احمدی اظهار کرد: برخی افراد می‌گویند اخلاق با خلقیات تفاوتی ندارند، اما معتقدم علیرغم اشتراکات فراوان این دو معقوله دارای تفاوت قابل ملاحظه‌ای با هم هستند.

وی تاکید کرد: آنچه موجب تحولات بزرگ در 100 سال اخیر در ایران بوده، نشات گرفته از ویژگی‌های خلقی ایرانیان بوده است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی گفت: نگاه از بیرون و نگاه از درون همواره در خصوص ایرانیان وجود داشته است، اما ما همیشه درگیر نگاه بیرونی هستیم و نمی‌توانیم از آن خارج شویم.

وی ادامه داد: تعاریف زیادی برای اخلاق وجود دارد، اما تعریف درستی از خلقیات به وجود نیامده و حتی در فرهنگ لغت معین و دهخدا به عنوان یک واژه مستقل در نظر گرفته نشده است؛ اما اینکه معین، دهخدا و جمالزاده خلقیات را نادیده گرفته‌اند، دلیل بر این نیست که ما نیز آن را نادیده بگیریم.

احمدی خاطر نشان کرد: اخلاق امور جهان شمول کلی هستند که در ذهن همه ما وجود دارند و یک راهنمای عملی هستند و مادامی‌که در واقعیات جامعه تبلور پیدا نکنند، اسم آنها را خلقیات نمی‌گذاریم.

وی ادامه داد: همچنین اگر صفتی را به جمعی نسبت بدهیم و آن را نپذیرند، آن را نمی‌توان به عنوان خلقیات آنها در نظر گرفت.

احمدی تاکید کرد: ما همواره نگرانیم چه چیزی به اخلاق صدمه می‌زند، اما خلقیات مساله‌ای است که نگرانیم چه تاثیراتی روی زندگی ما خواهد داشت.

وی با بیان اینکه اخلاق قطعا روی خلقیات تاثیر دارد، افزود: خلقیات به هیچ وجه به اخلاق منتهی نمی‌شود. همچنین اخلاق امور آرمانی است و خلقیات امور واقعی هستند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: موضوع اخلاق از گذشته‌های دور بوده است و ما همواره در حوزه اخلاق تحقیقاتی داریم، اما موضوع خلقیات مساله مدرنی است.

انتهای پیام