به گزارش ایسنا، شیخلی متولد ۱۳۰۶ در شهر مشهد است، در سال ۱۳۳۱ دیپلم ادبی خود را دریافت کرد و در انجمن فرهنگی ایران و انگلیس به صورت مکاتبه‌ای رشته باستان‌شناسی کمبریج را طی سه سال تحصیل کرد. او از ۱۲ سالگی کوهنوردی را از کوه سنگی مشهد شروع کرد و در مرداد ۱۳۲۴ به قله کلکچال و در خرداد ۱۳۲۶ به قله توچال و سپس به قله دماوند صعود کرد، در مرداد ۱۳۲۶ به عضویت باشگاه نیرو و راستی یکی از نخستین کلوپ‌های کوهنوردی ایران بود، درآمد.

نخستین حضور چنگیز شیخلی در غار به سال ۱۳۲۲ در منطقه حصار برمی‌گردد که از آن به بعد، به دنیای عجیب زیرِ زمین علاقمند شد. وی در سال ۱۳۲۵ هیأت غارنوردی ایران را تأسیس کرد. دیگر اعضای این هیأت سیروس مستوفی و اکبر شفیع‌زاده بودند، در همان سال‌ها از سوی سازمان جغرافیایی کشور و فدراسیون کوهنوردی ایران چند برنامه هم به هیأت غارنوردی واگذار شد و به اتفاق مرحوم عبدالواحد خنجی برای نقشه‌برداری غارهای منطقه چهارمحال و بختیاری اعزام شدند که نقشه‌هایش چاپ و هم اکنون نیز  در سازمان جغرافیایی ارتش موجود است.

‌شیخلی بیش از ۷۰ سال غارنوردی کرده و از پیشکسوتان این عرصه و همچنین از جمله کاشفان غارهای ایران به‌شمار می‌آید. او در این دوران بیش از ۵۰۰ غار را کشف کرده و ۱۶ جلد کتاب دستی در این زمینه نوشته است؛ اما همچنان گمنام است، به همین انگیزه، انجمن غار و غارشناسی ایرانیان در زادروز ۹۰ سالگی‌اش، مراسمی را برای گرامیداشت او با حضور تعدادی از پیشکسوتان کوهنوردی، فعالان اکوتوریسم، غارنوردی و محیط زیست برگزار کرد.

جواد نظام‌دوست - عضو انجمن غار و غاشناسی - که ایده‌پرداز این گرامیداشت بود، در یادداشتی برای شب چنگیز شیخلی نوشت: «شب سرشاری بود/ رود از پای صنوبرها، تا فراترها رفت/ دره مهتاب اندود، و چنان روشن کوه، که خدا پیدا بود. "سهراب سپهری "

قدرشناسی غارنوردان و غارشناسان به بهانه ۹ دهه زندگی پر برکت و تأثیرگذار استاد چنگیز شیخلی در شبی بیاد ماندنی انجام شد. هرچند شاید تعداد مهمانان به خاطر محدودیت فضای منزل استاد قابل توجه نبود، اما از نظر تنوع و کیفیت مهمانان، خصوصاً حضور چند تن از دوستان هم‌دوره‌ای وی و بازماندگان نسل اولی کوهنوردی از دهه ۳۰ قابل توجه بود که انگیزه‌ای شد تا اوراق خاطرات سال‌های طلایی کوهنوردی آن دوران مرور شود.

مهمان خاص دیگر این جشن محمد درویش بود، مرد با سابقه عرصه محیط‌زیست؛ حضور مدیر سابق اداره مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست مورد استقبال چنگیز شیخلی و حاضران قرار گرفت. از دیگر مهمانان ویژه باید به حضور امرایی ـ رییس هیات مدیره انجمن کوهنوردان ایران ـ که با کتیبه‌ای نفیس از ۹۰ سال حضور مؤثر در عرصه غارنوردی از وی تقدیر کرد. نصرت‌الله نوری، نماینده رضا زارعی ـ ریاست فدراسیون کوهنوردی و مسؤول کمیته پیشکسوتان این فدراسیون ـ که حامل پیام و لوح تقدیر و کارت پیشکسوتی برای استاد بود، نایب رییس و اعضای هیات مدیره انجمن غار و غارشناسی، احمد رفیعی ـ مسؤول کمیته  پیشکسوتان هیات کوهنوردی استان تهران، «چم حیدری»، دانشجوی رشته جغرافیا و گردشگری، اکبری ـ پژوهشگر و مستندساز غار تاریخی کرفتو ـ و جمعی از اعضای جوان انجمن غار و غارشناسی ایران.

محمد درویش ـ کنشگر محیط زیست و مدیر پیشین اداره مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست ـ نیز به مناسبت تولد چنگیز شیخلی متنی را نوشت و در صفحه‌ی اینستاگرام‌اش نشر داد: «صدایش هنوز هم اسطوره‌ای است، بی‌گمان اگر رستم زنده بود، چنین طنینی بر صدایش سزاوار بود، همه ما به چنگیز شیخلی و چنگیز شیخلی‌ها مدیون هستیم، یازده آبان نود و شش، برابر بود با نودمین سالگرد میلاد این بزرگمرد که از زرق و برق دنیا هیچ ندارد جز دست‌نوشته‌های ارزشمندی که در طول هفتاد سال گذشته از یکان یکانِ غارهای ایران، نگاشته و جمع‌آوری کرده و اینک پیش از خاموش کردن شمع کیک نودسالگی‌اش، همسر صبور و مهربانش آرزو کرد تا هرچه زودتر کتاب استاد منتشر شود.

برایمان تعریف کرد که چقدر تلاش کرده تا به سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد بقبولاند: مقاله‌ای که در اسفند نود و چهار منتشر کرده و در آن متذکر شده که رضاشاه از غارشاپور دیدن کرده، واقعیت ندارد و وقتی با حیرتِ مسؤولان روزنامه مواجه شده که مگر حالا چی شده!؟ می‌گوید: ما به هیچ قیمتی نباید در برابر ترویج و انتشار دروغ در هر سطحی بی‌تفاوت بمانیم.

در خاطره‌ای دیگر در توصیف خلوص یک دوست گفت: بیش از چهل سال پیش عکسی از یکی از ژرف‌ترین غارهای جهان در مکزیک را برای چندنفر از دوستانم چاپ کرده و فرستادم، اما یکی از آن‌ها، آن عکس را برایم با قاب پس فرستاد و گفت: دو تا عکس به هم چسبیده بود و برای من، همان یکی کافیست، آن دیگری را می‌توانی به دوستی دیگر هدیه دهی، چقدر نسل امروز از آن ظرافت‌های اخلاقی فاصله گرفته ... چقدر ...

حفظ غارها و جانداران ساکن در آن‌ها به مفهوم مهار بیابانزایی است. ممنون از جواد نظامدوست، خانواده عزیزش و همه آن‌هایی که دیشب به منزل استیجاری استاد در کرج رفتند تا برایش شبی بیادماندنی بیافرینند.

چقدر جای چنین مراسمی در وطن برای چنین فرزانگانی که در گمنامی و غفلت و بیماری و افسردگی، سالهای پایانی عمر پربرکت خویش را می گذرانند، خالی است ... چقدر ...

 یادمان باشد که بزرگداشت شیخلی و شیخلی‌ها، فقط بزرگداشت بزرگان نیست؛ آفرینش این پیام به جوانان امروز است که اگر برای وطن بکوشید و عرق ریزید و هزینه دهید، یاد و حرمت و شأن والای شما هرگز در دل و جان ایرانیان خاک نخواهد خورد. »

انتهای پیام