علیکرم شحنه در گفتوگو با ایسنا، درباره اینکه آیا شَروهخوانی مانند گذشته در استان بوشهر اجرا میشود؟ توضیح داد: بله؛ این کار همچنان در جنوب ایران انجام میشود و طرفداران بسیاری هم دارد. شَروهخوانی در زمانهای قدیم در خانهها بهعنوان محفل اجرا میشد و بهشکل امروزی، غمگین نبود. شَروهخوانی در منطقه ما «سعدآباد» در بوشهر شادتر برگزار میشد. شروه به دو بخش، سبک شَروه مخصوص دشتی و دیگری فایزخوانی تقسیم میشود. چون «فایز» دوبیتیسرا بود، همین اسم مرسوم شده است. در این بخش، دوبیتیهای باباطاهر را هم اجرا میکردند و این شیوه همچنان اجرا میشود. اجرای این مراسم در خانهها کمتر شده، اما همچنان به اسم مراسم شب شَروه در مناسبتهای مذهبی مختلف اجرا میشود.
این هنرمند موسیقی نواحی با بیان اینکه مراسم شَروهخوانی طرفدار بسیاری دارد و نسل جدید بیش از اندازه از آن استقبال میکند، درباره اینکه جایی وجود دارد که جوانان، شَروهخوانی را در آنجا یاد بگیرند، اظهار کرد: جایی وجود ندارد که بتوان این نوع موسیقی را به آنها آموزش داد؛ اما کسی که به این کار علاقهمند باشد، در مراسمی که اجرا میکنیم میتواند کنار ما بنشیند و آن را یاد بگیرد. خود من هم با حضور در محافل مختلف و بنا بر علاقهای که داشتم، این کار را یاد گرفتم.
او درباره اینکه آیا میتوان از طریق شَروهخوانی امرار معاش کرد و بهعنوان یک شغل به آن نگاه کرد؟ گفت: خیر؛ ما در مراسم مذهبی و ختم از شَروهخوانی استفاده میکنیم که اشعار متفاوتی دارد، اما نمیتوان به این کار بهعنوان یک شغل نگاه کرد، زیرا بیمه و درآمد آنچنانی ندارد. گذشتگان ما از راه شروهخوانی هیچ درآمد مالی نداشتند. ما کسی را داریم که ۷۰ سال شروه میخواند، اما حتی یک بیمه جزیی هم ندارد، هیچ کسی یا انجمنی هم از او حمایت نمیکند.
شحنه درباره اینکه شَروهخوانی چقدر در نقاط مختلف کشور معرفی و شناخته شده است؟ بیان کرد: در استان فارس نیز مراسم شَروهخوانی وجود دارد که سبک خواندن آنها با سبک و ریتم خواندن ما متفاوت است؛ اما هنگامی که آنها میخوانند ما متوجه میشویم که همان شَروه را اجرا میکنند، در بسیاری از مواقع از اشعار ما نیز استفاده میکنند. شَروه در استان هرمزگان و خوزستان هم اجرا میشود.
این هنرمند موسیقی نواحی اظهار کرد: بسیاری از مردم با آنکه شَروهخوانی را نمیشناسند و حتی متوجه مفهوم آن که به زبان محلی اجرا میشود، نمیشوند، اما از آن استقبال میکنند. مثلا سال گذشته از ما دعوت شد که در فستیوال آینهدار شرکت کنیم، هنگامی که شروهخوانی را اجرا کردیم، از آن استقبال خوبی شد. بسیاری حتی متوجه اشعاری که ما به زبان محلی میخواندیم نمیشدند، اما طرفدار شروهخوانی شدند.
او با بیان اینکه شَروهخوانی اشعار عاشقانه و انقلابی هم دارد، گفت: اشعار انقلابی شَروهخوانی آنقدر قوی است که حتی میتواند خیزش ایجاد کند. با آنکه جنوب ایران بهواسطه نفتخیز بودنش ثروتمند است، اما بسیاری از مردم آن بیکارند و در فقر و تنگدستی زندگی میکنند. درد مردم بهوسیله شَروهخوانی بیان میشود.
شحنه درباره مشکلاتی که این نوع موسیقی با آن مواجه است، اظهار کرد: مراسمی که با نام شَروهخوانی در شهر «سعدآباد» برگزار میشود، فقط شَروهخوانی نیست، مثلا وقتی میخواهند مردم را به پای اجرای تعزیهای بکشانند و چون میدانند مردم به شَروه علاقه دارند بهوسیله یک بنر در سطح شهر مراسم شروهخوانی را تبلیغ میکنند، اما فقط بخش کوچکی از آن را به این موسیقی اختصاص میدهند. هر کسی هم که در این مجالس شَروهخوانی میکند، پشیمان میشود، زیرا نمیتواند این موسیقی را آنطور که باید ارائه دهد.
این هنرمند موسیقی نواحی ادامه داد: زمانی که با مسوولان برگزاری چنین مراسمی درباره نحوه اجرای آن صحبت میکنیم مبنی بر اینکه در گذشته زمان کمی را به ما برای این کار اختصاص دادهاند، آیا اینبار دچار چنین مشکلی نمیشویم؟ میگویند خیر؛ اما هنگامی که دوباره دعوت اینگونه مراسم را میپذیریم با همان مشکلات مواجه میشویم.
او درباره مشکلات دیگر شَروهخوانی بیان کرد: «سعدآباد» حدود ۱۵ هزار نفر جمعیت و فقط یک سالن آمفیتئاتر دارد که میتوان از آن برای برگزاری مراسم شروهخوانی استفاده کرد. اگر این سالن را بخواهیم اجاره کنیم، باید چندبار با امام جمعه و بخشدار مکاتبه کنیم تا آن را برای اجرای شَروهخوانی اختصاص دهند. استقبال از شروهخوانی زیاد است، شروهخوان خوب هم داریم، اما امکانات برای اجرا نداریم.
شحنه که حدود ۲۰ سال شَروهخوانی کرده است، گفت: اگر امروزه بتوان شروه را با موسیقی خواند، جذابیت بیشتری دارد. دیده شده که برخی افراد شَروه را همراه نی اجرا میکنند، شاید صدا بهتنهایی قادر نباشد پیام را برساند.
بخش پایانی اجرای زنده شروهخوانی با آواز بیدکانی
بخشی از شروهخوانی بوشهر و اجرای کرامت قنبری مهر و علیکرم شحنه در فستیوال آینهدار / سال ۹۴
انتهای پیام
نظرات