این موضوعی است که خبرنگار ایسنا در گفت‌وگو با «شاهو صبّار»، استاد دانشگاه و پژوهشگر مرکز مطالعات فضای مجازی دانشگاه تهران، مطرح کرد تا نظر او نیز در این باره جویا شویم.

«صبّار» در پاسخ به این پرسش که با گسترش شبکه‌های اجتماعی، سرنوشت رسانه‌های سنتی چه خواهد شد، گفت: این نوع مقایسه و طرح سؤال که بسیار رواج پیدا کرده قدری اشتباه است، چراکه ما به جای آنکه تا این اندازه به ابزار ارتباطی تمرکز کنیم، باید به نهاد رسانه‌ای توجه کنیم. نهادهای رسانه‌ای که حرفه و تخصص‌شان جمع‌آوری و انتشار اطلاعات است می‌توانند از ابزارهای مختلفی مثل روزنامه، کانال تلگرامی یا صفحه فیس‌بوک بهره بگیرند. رسانه‌های موفقی که در غرب فعالیت می‌کنند، معمولاً فقط به یک رسانه سنتی یا به یک رسانه مدرن اکتفا نمی‌کنند.

او با بیان اینکه «نهاد رسانه‌ای که موفق نشده خودش را مطابق با شرایط جدید تطبیق دهد، شکست می‌خورد»، اظهار کرد: آنچه اهمیت دارد رقابت روزنامه‌ها با رسانه‌های مجازی نیست. اینها فقط ابزارهای متفاوتی هستند که نهادهای رسانه‌ای می‌توانند از آنها بهره بگیرند. در هیچ کجای دنیا نقش رسانه‌های کاغذی به طور کلی از بین نرفته و همچنان وجود دارند و تا این لحظه چشم‌اندازی وجود ندارد که ما به زودی به جایی خواهیم رسید که دیگر نیازی به رسانه‌های کاغذی نداشته باشیمدر هیچ جای دنیا نقش رسانه‌های کاغذی به طور کلی از بین نرفته و همچنان وجود دارند و تا این لحظه چشم‌اندازی وجود ندارد که ما به زودی به جایی خواهیم رسید که دیگر نیازی به رسانه‌های کاغذی نداشته باشیم. نهادهای رسانه‌ای باید بتوانند علاوه بر ابزارهای سنتی، از ابزارهای فضای آنلاین هم استفاده کنند.

صبار خاطرنشان کرد: به جای اینکه بر این موضوع تمرکز کنیم که آیا در عرصه اطلاع‌رسانی اینترنت موفق‌تر بوده یا روزنامه که یک قیاس مع‌الفارق است، باید به این بپردازیم که به عنوان مثال کدام نهاد رسانه‌ای در بهره‌گیری از ابزار متفاوت اطلاع‌رسانی موفق‌تر بوده است.

وی با بیان اینکه «در عصر حاضر شبکه‌های اجتماعی فضای انتشار اطلاعات را تغییر داده‌اند»، گفت: اگر قبلاً یک استاد دانشگاه تعداد محدودی مخاطب داشت، در عصر جدید از طریق رسانه‌های جدید می‌تواند جامعه مخاطبانش را گسترش دهد. اما این تغییر در شرایطی رخ داده است که قدرت ارتباطی جامعه به طور کلی افزایش یافته باشد. پس نمی‌توان گفت قدرت ارتباطی این استاد دانشگاه بیشتر شده است. چراکه یک پسر بچه 12 ساله ممکن است به واسطه حضور در شبکه‌های گوناگون مجازی، جامعه مخاطبان بیشتری از یک استاد دانشگاه داشته باشد.

این استاد دانشگاه افزود: بنابراین قدرت ارتباطی افراد و نهادهایی که قبلا مرکز تولید و انتشار اخبار و اطلاعات بودند، با ظهور شبکه‌های مجازی به طور نسبی به شدت کاهش پیدا کرده است. وقتی قدرت ارتباطی این نهادها کم شود، طبیعتاً اطلاعات غیرقابل اتکا یا مشکوک در جامعه زیاد می‌شود. در این شرایط به عنوان مثال افراد برای اینکه اطلاعات لاغر شدن را از یک پزشک متخصص بگیرند، از یک دختر مدل که خیلی خوب لاغر شده است، دریافت می‌کنند.

او با بیان اینکه «بخش بزرگی از اطلاعات موجود در فضای مجازی غیر قابل اتکا است»، اظهار کرد: به عنوان مثال اگر قبلاً چندصد نهاد مشخص مرکز اصلی انتشار اطلاعات بودند، می‌شد برای آنها قانون تصویب کرد و در صورت انتشار اطلاعات نادرست با آنها برخورد کرد. اما الان دیگر نمی‌شود کاری کرد، چون قدرت اطلاع‌رسانی از نهادهای رسانه‌ای رسمی گرفته شده و در اختیار بدنه‌ی جامعه قرار گرفته است. در واقع قدرت ارتباطی از نهادهای بزرگ رسانه‌ای گرفته شده و میان ابزارهای گوناگون رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی توزیع شده است. اگر بخواهیم روی این مجموعه عظیم تاثیر بگذاریم. تنها راهی که متفکران یا فعالان حوزه رسانه دارند این است که اول بدنه جامعه را بشناسند و بدانند که جامعه به چه مسائلی واکنش نشان می‌دهند و چه طور می‌توان آنها را تحت تاثیر قرار داد؛ البته این بیانگر نگاه استبدادی نیست، چون دوره کنترل دیگر تمام شده است.