به گزارش ایسنا، پروژه «هنر کوچ‌رو» که پیش از این برگزاری آن را در خارج از مرزهای کشور شاهد بودیم، امسال به ایران رسیده است. کشور چهار فصلی که می‌تواند تجربه متفاوتی برای هنرمندان این عرصه باشد. هنرمندانی از لیتوانی، کره جنوبی، آلمان، فرانسه، سوییس، مجارستان و هلند در هفتمین پروژه هنر کوچ‌رو مهمان ایران خواهند بود.

طی این سال‌ها که هنر محیطی در سراسر دنیا جایگاه خاص خود را پیدا کرده است، هنرمندان ایرانی این عرصه بیشتر از آن‌که در ایران شناخته شده باشند، در خارج از کشور به فعالیت خود ادامه داده‌اند و تعدادی از این هنرمندان در بسیاری از جشنواره‌ها و نمایشگاه‌هایی که با محوریت این هنر برگزار شد، حضور فعال داشتند. این حضور فعال باعث شگفتی و تعجب هنرمندان سایر کشورها می‌شد و به گفته‌ی هنرمندان ایرانی شرکت‌کننده، آن‌ها تصور نمی‌کردند در ایران نیز چنین فعالیت‌هایی پیگیری شود و هنرمندانی در این حد فعال داشته باشد.

برگزاری نمایشگاه هنر محیطی ایران در مجارستان یکی از فعالیت‌های بین‌المللی هنرمندان ایرانی بود. در این نمایشگاه ۳۵ هنرمند ایران به انتخاب محمود مکتبی، آثارشان را در موزه کنشتاله مجارستان به‌نمایش گذاشتند.

مکتبی درباره‌ی این حضور بین‌المللی اظهار کرده بود: ما به‌عنوان هنرمندان محیطی قرار نیست دنیا را تغییر دهیم یا این‌که در توان‌مان باشد زاینده‌رود یا دریاچه ارومیه را نجات دهیم، اما این‌طور نیست که چون دولت حمایت نمی‌کند، پس ما هم کاری نکنیم. هنرمندانی در این یک دهه در ایران به طبیعت رفتند و بدون چشم‌داشت کار کردند که در این مدت از سوی هنرمندان دیگر و فضای دانشگاهی ناسزا شنیدند و تمسخر شدند.

در سال ۲۰۱۵ نیز نمایشگاهی از آثار هنرمندان محیطی ایران در رومانی برپا شد. نمایشگاهی که اولین نمایشگاه منسجم هنر محیطی ایران که نمایی از این هنر را در خارج از کشور به‌نمایش گذاشته بود، به‌شمار می‌رفت.

حضور در هفتمین نمایشگاه دوسالانه هنر طبیعت «گئوم‌گانگ» با حضور هنرمندانی از ایران در شهر گوانگجو کره جنوبی و حضور در پروژه بین‌المللی هنر کوچ‌رو هند ۲۰۱۵ از دیگر فعالیت‌های مهم هنرمندان محیطی ایران در خارج از کشور بوده است.

یکی از نکات قابل توجه هفتمین پروژه «هنر کوچ‌رو» این است که دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد و موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر به‌عنوان حامیان مالی و ناظر این پروژه پا به میدان گذاشته‌اند. این در حالی است که پیش از این، هنر محیطی توجه دولتمردان و مسؤولان هنری را با خود به همراه نداشت و این خود هنرمندان بودند که با هزینه‌های شخصی به کشورهای مختلف می‌رفتند و در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی شرکت می‌کردند.

یکی از مشکلات هنرمندان این عرصه حمایت نشدن و بی‌توجهی برخی مسؤولان حوزه زیباسازی و شهرداری در این سال‌ها بوده است. بهمن ماه ۱۳۹۴ جمعی از هنرمندان محیطی درباره‌ی وضعیت این هنر، تبعیض‌ها، کمبودها و مشکلات آن در ارتباط با شهرداری تهران، به محمدباقر قالیباف - شهردار تهران - نامه نوشتند.

در بخشی از آن نامه آمده بود: «هنرمندانی که بی هیچ پشتوانه‌ای طی بیش از یک دهه فعالیت مستمر، هنری با عنوان «هنر محیطی» را در ایران مطرح کرده‌اند، امروز به‌راحتی توسط مدیران زیباسازی تهران کنار گذاشته می‌شوند و مورد اهانت قرار می‌گیرند. توجه به این نکته ضروری است که ما نه رشته دانشگاهی در این زمینه داشته‌ایم و نه هیچ پشتوانه دولتی خاصی، اما امروز کشور ایران یکی از پایگاه‌های اصلی و شناخته‌شده این هنر در دنیاست. موفقیت‌های روزافزون این هنرمندان در عرصه‌های بین‌المللی مانند حضور در جشنواره‌ها، دوسالانه‌ها و رزیدنسی‌ها و چاپ آثار در کتاب‌ها، کاتالوگ‌ها و تقویم‌های مختلف گواه این ماجراست.

حتی اگر هنرمندان محیطی قابلیت حضور در جشنواره‌های شهرداری تهران را ندارند، به‌عنوان یک شهروند معمولی نمی‌توانند نسبت به آثار ضعیف و حتی بد که بیشتر آلودگی بصری هستند تا یک اثر هنری معترض باشند؟ خواهشمندیم به هنرمندان این رشته‌ی هنری احترام بگذارید و نتیجه آن را ببینید. ما نیازی به سمت و عنوان دبیری و داوری نداریم، ما فقط دوست داریم در کشور خود بیگانه نباشیم.»

احمد نادعلیان - هنرمند محیطی - نیز معتقد است، هنر محیطی ایران با وجود نبودن حمایت و برخی بی‌توجهی‌ها هنوز نفس می‌کشد و می‌تواند در بیان چالش‌های زیست‌محیطی کشور حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

در این سال‌ها، مشکلات زیست محیطی ایران از جمله بحران کم‌آبی، خشک شدن زاینده‌رود و دریاچه ارومیه و ... پررنگ‌تر شده است و هنرمندان محیطی می‌توانستند خیلی بهتر از گذشته در ایران فعالیت خود خود را ادامه دهند.

هنر کوچ‌رو را پروژه‌ای مبتنی بر فعالیت هنرمندان در محیط طبیعی می‌دادند، بدون این‌که اثر آن‌ها تاثیر مخربی بر محیط زیست داشته باشد. آن‌ها از عوامل محیطی برای خلق اثر هنری استفاده می‌کنند و پیام‌شان پایداری محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن است.

هفتمین دوره هنر کوچ‌رو امسال به ایران رسیده و قرار است ۹ هنرمند بین‌المللی در کنار ۱۱ هنرمند ایرانی با حضور در مکان‌هایی طبیعی از ایران، فضای را تجربه خواهند کرد. روستای سلخ در جزیره قشم، جزیره هرمز، زاینده‌رود اصفهان، مناطقی از کاشان و در نهایت شهر تهران میزبان این هنرمندان در طول برگزاری این پروژه خواهند بود. نمایشگاه آثار نیز در موزه هنرهای معاصر تهران خواهد بود.

محمود مکتبی - هنرمند محیطی - درباره‌ی تاثیر برگزاری این پروژه کوچ‌رو بر کشورهای میزبان، گفت: شناخت و معرفی فرهنگ بومی و زندگی معاصر کشورهای برگزارکننده‌ی پروژه‌ی «هنر کوچ‌رو» یکی از اهداف مهم این پروژه است. شاید به همین دلیل بتوان گفت که هنرمندان نیز به واسطه کارهای‌شان در واقع پلی میان گذشته و امروز هستند و چیزهایی را به زندگی مردم اضافه می‌کنند که در زندگی روزمره از آن غافل هستند یا به واسطه آثار هنری با زبانی ساده‌تر می‌توان آن را بیان و ارائه کرد.

باید دید برگزاری این رویداد هنری در دی‌ماه امسال با مشارکت دولت و وزارت ارشاد تا چه اندازه می‌تواند موفق باشد و آیا هنرمندان محیطی این رغبت را خواهند داشت که در سال‌های آینده نیز حمایت و نظارت دولت را در کنار فعالیت‌شان بپذیرند.

شاید بتوان از حضور هنرمندان محیطی در ایران و برگزاری پروژه کوچ‌رو، تعریف دیگری از محیط ایران و زندگی مردم کشور ارائه کرد؛ تعریفی که بدون شک تأثیر خود را در سطح بزرگتری از مرزهای این سرزمین بر دنیا خواهد گذاشت.

انتهای پیام