به گزارش ایسنا، روزنامه «وقایع اتفاقیه» افزوده است: خیلی از ما وقتی چیزی درباره حیوانات در معرض انقراض می‌شنویم فقط به یاد یوزپلنگ ایرانی می‌افتیم؛ گونه‌ای کم‌نظیر که به لطف فعالان محیط زیست و رسانه‌ها حامیان زیادی پیدا کرده و حالا با وجود اینکه چندده قلاده بیشتر از این حیوان در فلات ایران زندگی نمی‌کنند امیدها به حفظ نسل و جلوگیری از انقراض این حیوان بیشتر می‌شود اما تمرکز و تلاش برای حفظ یوزپلنگ ایرانی نباید باعث شود فکر کنیم این‌گونه تنها گونه جانوری در معرض خطر انقراض در ایران است، بلکه چندین جانور دیگر در مناطق مختلف ایران پراکنده هستند که ممکن است چند سال دیگر فقط تصویر و نامی از آنها در کتاب‌ها باقی بماند و ردپای خودشان برای همیشه از طبیعت پاک شود.
البته فقط طبیعت ایران نیست که میزبان چندین جانور رو به انقراض است، بلکه آمارها و تحقیقات جدید نشان می‌دهد سایر انسانها در کشورهای دیگر جهان هم با تمام توان مشغول غیرقابل زیست‌کردن کره زمین برای حیوانات مختلف هستند و انگار در این مسیر، توفیقات زیادی هم به‌دست آورده‌اند تا جایی که در تحقیق تازه منتشرشده انجمن جانورشناسی لندن اعلام شده تا چهار سال دیگر دوسوم حیوانات کره زمین منقرض می‌شوند. این تحقیقات می‌گویند بین سال‌های 1970 تا 2012 میلادی جمعیت حیوانات، 58 درصد کاهش یافته و انتظار می‌رود با ادامه این روند این میزان تا سال 2020 به 67 درصد برسد. محققان در این انجمن به‌دلیل انقراض وسیع و پرسرعت حیوانات هم اشاره کرده و آورده‌اند علت بخشی بزرگ از این اتفاق هم نابودکردن طبیعت به‌وسیله انسان‌هاست.
محققان انجمن جانورشناسی لندن در این تحقیق با استفاده از اطلاعات علمی، علت انقراض حیوانات را شکار و آلودگی هوا دانستند. این حیوانات در معرض انقراض شامل حیواناتی در همه مناطق از کوه‌ها تا دریاها هستند و از گونه‌های معروف آن می‌توان از فیل‌ها یا گوریل‌ها نام برد. نابودی حیات وحش در کنار تغییر اقلیم، یکی از اصلی‌ترین نشانه‌هایی است که انسانها بر کره زمین حکومت می‌کنند. پروفسور یوهان راکستورم در قسمتی از این گزارش نوشته است: «ما دیگر در یک دنیای کوچک در یک سیاره بزرگ نیستیم، بلکه در یک دنیای بزرگ در یک سیاره کوچک هستیم؛ جایی که به نقطه اشباع رسیده‌ایم.»
یکی دیگر از محققان این تحقیق هم گفته است: «تنوع حیات روی کره زمین برای سیستم حیات، مهم است. زندگی از زندگی حمایت نمی‌کند و همه ما بخشی از یک معادله هستیم. با از دست‌دادن تنوع زیستی، دنیای طبیعی و سیستم‌های حامی حیات از بین می‌روند.» نکته قابل توجهی که در گزارش پژوهشگران انجمن جانورشناسی لندن آمده، این است که اصلی‌ترین دلیل انقراض حیوانات، ساخت و ساز و کشاورزی در مناطق زیستگاه حیات وحش است. به‌طور کلی بیشتر کره زمین اکنون در اختیار انسان‌هاست و فقط از 15 درصد آن برای طبیعت حفاظت می‌شود. شکار به‌عنوان تأمین غذا هم از دلایل دیگر انقراض حیوانات است. آلودگی هم یکی دیگر از اصلی‌ترین دلایل انقراض حیوانات است، مثلا دلفین‌ها و نهنگ‌ها تاکنون از آلاینده‌های صنعتی آسیب‌های جدی دیده‌اند. در قسمتی دیگر از این تحقیق هشدار داده می‌شود: «ادامه این روند به منابع طبیعی که انسان به آن وابسته است، آسیب می‌زند و احتمال خطر کم‌آبی و رقابت بر سر منابع طبیعی را زیاد می‌کند.»
یوز ایرانی تنها نیست
برخی از فعالان حوزه محیط زیست و کسانی که در زمینه حفاظت از نسل یوزپلنگ ایرانی فعالیت می‌کردند شعارشان را «یوز ایرانی تنها نیست» قرار داده بودند اما این جمله را طور دیگری هم می‌توان معنی کرد، یعنی می‌توانیم بگوییم این جانور، تنها حیوانی نیست که در کشور ما در حال نابودشدن است. متأسفانه فهرست حیواناتی که اگر تلاشی برای بقای نسلشان نشود از بین می‌روند، فهرستی بلندبالاست.
مجید خرازیان‌مقدم، مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت از محیط زیست، دراین‌باره می‌گوید: «باوجود غنای گونه‌ای قابل ملاحظه، متأسفانه حدود 76 گونه از رده‌های جانوری کشورمان در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) قرار دارد و از گونه‌هایی همچون شیر ایرانی و ببر مازندران امروز جز نامی باقی نمانده و در کمتر از یک قرن گذشته منقرض شده‌اند و اگر برای حفاظت گونه‌های ارزشمند و در خطر انقراض مثل گور ایرانی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه، گوزن زرد و... اقدام لازم صورت نگیرد، در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد انقراض این گونه‌های نادر نیز در کشورمان خواهیم بود. در این میان 19 گونه از پستانداران، 25 گونه از پرندگان، 16 گونه از خزندگان، چهار گونه از دوزیستان و 10گونه از ماهیان آب‌های داخلی کشور در سال 2014 میلادی به‌عنوان گونه‌های مهره‌دار در معرض تهدید در لیست سرخ IUCN قرار دارند.»
انسان زمین را برای خودش می‌خواهد
خرازیان‌مقدم درباره اینکه چرا فهرست گونه‌های در حال انقراض در کشور این‌قدر بلند است و هر روز هم به این فهرست اضافه می‌شود، می‌گوید: «جزیره‌ای‌شدن زیستگاه‌ها و جمعیت گونه‌ها یکی از مهم‌ترین دلایل است. در واقع، توسعه راه‌ها، سکونتگاه‌ها وکشتزارها، موجب جزیره‌ای‌شدن زیستگاه‌ها و به تبع آن جمعیت برخی گونه‌های جانوری درون آن شده؛ به‌طوری که ارتباطشان با جمعیت‌های پیرامون، قطع و موجب انقراض محلی و بروز فشارهای درون‌آمیزی در درون جمعیت‌های موجود شده است و در درازمدت این‌گونه، با چالش کاهش تنوع ژنتیک و کاهش مقاومت در مقابل بیماری‌ها و تغییرات محیطی مواجه می‌شود. در کنار این عامل، باید به عواملی چون وجود سلاح‌های غیرمجاز، حضور دام بیش از ظرفیت در زیستگاه‌ها، تجارت غیرقانونی گونه‌های جانوری و اجزای آنها نیز اشاره کنیم. در این میان، نبود امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی کافی برای حفاظت از گونه‌های جانوری هم اهمیت زیادی دارد و در عین حال، قوانین و مقررات مناسبی هم وجود ندارد.»
او ادامه می‌دهد: «با وجود اینکه نقش انسان در رو به انقراض‌رفتن جانوران غیرقابل کتمان است اما عوامل طبیعی هم در این موضوع تأثیر دارد؛ عواملی مانند شیوع انواع بیماری‌ها، خشکسالی‌های پی‌درپی و... . »
انتهای پیام
نظرات