به گزارش ایسنا، شامگاه یکشنبه ۱۷ مرداد ماه خانه‌ی هنرمندان ایران، میزبان مراسم گرامیداشت نویسنده، مترجم و منتقد سینمایی، زنده‌یاد جمشید ارجمند بود که در این مراسم جمعی از منتقدان سینما، دوستان و خانواده‌ی او حضور داشتند و از ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی این نویسنده‌ی فقید سخن گفتند.

خسرو دهقان (نویسنده و منتقد سینمایی) در این مراسم با اشاره به اولین آشنایی‌اش با جمشید ارجمند، یادآور شد: تجربه‌ی من با او در سال‌های دهه‌ی چهل بود که در شیراز دانشجو بودم و مجله‌ی ‌«فردوسی» را می‌خریدم که در صفحات آخرش او مطالبی می‌نوشت. مهمترین خصیصه‌ی او که در چهل پنجاه سال گذشته هم آن را نشان داد، این بود که آدمی متین، آرام و با استدلال بود و همین خصایص در نقدهای او هم وجود داشت.

او ادامه داد: تجربه‌ی دیگرم مربوط به زمانی است که دانشجو بودم و برای یک کار تحقیقی به او معرفی شدم و به من کمک کرد. او در طول دهه‌های عمرش همچنان آراسته بود و کسی که من از دهه‌ی ۴۰ می‌شناختم بجز اثرات پیری در چهره‌اش، با همین روزهای آخر عمرش تفاوت نداشت و در کل شخصیت یکدستی داشت. ما از احوال و زندگی او چیزی نمی‌دانیم و لازم هم نیست که بدانیم؛ چیزی که از او به ما رسیده است باجنجال نبوده او آدمی سیاسی بود و به این مسائل فکر می‌کرد اما همان کار را هم با آرامش انجام می‌داد. از او در طول زندگانی‌اش چیزی حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ اثر باقی مانده است اما شاید به همین میزان هم به کارهای افراد دیگر کمک کرده بدون اینکه اسمی از او برده شود و تقریباً بطور میانگین هر سه چهار ماه یک اثر توسط او تولید شده است.

دهقان با بیان اینکه او یک روشنفکر به تمام معنا بود و از معدود روشنفکرانی بود که با دنیای علم و اقتصاد و دیگر رشته‌ها هم مأنوس بود، اظهار کرد: غیر از نقد فیلم، کار اصلی او ویراستاری بود و به همین دلیل بر حوزه‌های علمی متعددی اشراف داشت. او یک روشنفکر حرفه‌ای بود و از قبل نوشتن نان می‌خورد. اگر به آثار او نگاه کنید، می‌بینید در اکثر زمینه‌ها قلم زده و  این کارها را با آرامش و صبوری به انجام رسانده است. او در تمام طول زندگانی‌اش از هیچ سوی هیچ بامی نیفتاد و همواره متعادل،متوازن بود البته به این معنا نبود که به کسی باج بدهد.

جواد طوسی (منتقد سینما و رئیس انجمن نویسندگان و منتقدان سینمایی) نیز در سخنانی ضمن بیان اینکه درمورد ابعاد مختلف شخصیت جمشید ارجمند کمابیش صحبت شده است، گفت: ترجیح می‌دهم جدای از این اوصاف، محدود و مقید به یک واژه شوم که سرفصل همیشگی صحبت‌های من و او بود و آن واژه‌ی «دوست» است. به‌جا آوردن درست و واقعی این واژه در مناسبات فردی و اجتماعی او حریم داشت و افرادی که به آن راه می‌یافتند باید به این واژه تعلق خاطر می‌داشتند. او در گذر از آرمان‌خواهی دهه‌ی ۳۰ که به نگاهی تلخ‌اندیشانه در ساحت روشنفکرانه منتهی شد، آن تکیه گاه امن عاطفی را در حوزه‌ی رفاقت پیدا می‌کرد.

او افزود: کارهایی که او در مجله‌ی «فردوسی» و «ستاره سینما» و سردبیری هفته‌نامه‌ی «رودکی» به عهده گرفت به همین مزه کردن معنای رفاقت بر می‌گردد که در کنار کسانی مثل پرویز دوایی، هژیر داریوش و پرویز نوری اتفاق می‌افتاد. افرادی که صفحه‌ی ما قبل آخر آن نشریات را بدرستی پوشش می‌دادند، اگر در مقطعی انقطاعی بین او و جامعه رخ داد به دلیل همان الزامی بود که او را وادار می‌کرد دنبال شکل نابی از رفاقت بگردد. او از افرادی بود که از زمانه عقب افتاده بود و مناسبات این دوران را بلد نبود. جامعه‌ تبعید ناخواسته‌ای را به جمشید ارجمند تحمیل کرد که جفا به چنین عزیزی بود و در عین حال او می‌خواست غرور و تشخص خود را حفظ کند.

شهروز  جویانی (نویسنده و منتقد سینمایی) نیز که از دوستان جمشید ارجمند بود درباره‌ی او گفت: از زمانی که مجله‌ای به نام «اقتصاد کشاورزی» را منتشر می‌کرد به مدت یک و نیم سال شبانه روز باهم بودیم. بعد هم در چند ماهی که برای شکل‌گیری انجمن منتقدان تلاش می‌کرد باهم برخوردهایی داشتیم و رابطه‌مان دوستانه بود. من در مقام شاگرد او بودم اما او آنقدر خاکی بود که رابطه‌ی استاد و شاگردی بین ما اصلاً حس نمی‌شد، علی رغم اینکه چندماهی به خاطر فعالیت‌های سیاسی‌اش به زندان رفته بود و عضو چریک‌های فدایی خلق هم بود اصلاً احساس خوبی از اینکه هم‌دوره‌هایش کشته شده‌اند و او زنده مانده است نداشت یعنی علی رغم اینکه آدم معتدلی بود همواره به این اعتدال شک داشت. او در جوانی پدرش را از دست داد و برای تأمین هزینه‌های زندگی دنبال کار رفت یکی از دلایل اعتدال او هم این بود که دنبال تأمین زندگی بود.

تهماسب صلح‌جو (نویسنده و منتقد سینمایی) نیز ارجمند را  "خدمتگذار حقیقی عرصه‌ی فرهنگ" توصیف کرد و افزود: نسلی مثل جمشید ارجمند که ما آنان را از دست می دهیم کسانی هستند که برای واژه، جمله و نوشتن ارزش قائلند. نوشتن برای آنها امری سرسری نیست و حیف است که ما این نسل و جایگاه فرهنگی آن را نشناسیم. بزرگانی مثل ارجمند عمر خود را صرف این کار کردند که یک حرف در نوشته‌ای نابجا نباشد آنها به ما یاد دادند که واژه‌ چه ارزش و اعتباری دارند و این ارزشمندی واژه‌ها در بی‌تکلفی و بی‌ریایی کلام او مشخص می‌شد. امروز اگر آثار ماندگاری در عرصه‌ی نوشتارهای سینمایی داریم، مدیون کسانی هستیم که برای واژه‌ها ارزش قائل بودند و برای آن وقت صرف کردند. او حتی برای استفاده از کلمه‌ی «منقد» به جای «منتقد» تأکید داشت و می‌گفت در زبان عربی معنای منقد یعنی نقد کننده اثر هنری و منتقد یعنی انتقاد کننده است؛ افسوس که امروز دور دور منتقدان است!

علی دهباشی (پژوهشگر و سردبیر مجله‌ی ادبی «بخارا») که تجربه‌ی همکاری با جمشید ارجمند را داشته است درباره‌ی فعالیت‌های ادبی او گفت: جمشید ارجمند از جمله کسانی بود که همواره به مجله‌ی «بخارا» توجه داشت و هرگاه مطلبی می‌نوشت برای چاپ در اختیار ما می‌گذاشت. او جزو برترین مترجمان آثار داریوش شایگان بود که متن‌های مهم فلسفی او را ترجمه می‌کرد و این کار را با فروتنی تمام انجام می‌داد. در طول دیدارهایی که باهم داشتیم، پی بردم که حجم کارهایی که در حوزه‌ی ویرایش انجام داده بسیار زیاد  است و  زمان را صرف نوشتن و ترجمه کرده بود امروز کارنامه‌ی بسیار پربرگی از او به جا مانده بود. پشت ترجمه‌های درخشان بسیاری از رمان‌های برجسته‌ای که خوانده‌ایم قلم تیز ویراستاری مثل جمشید ارجمند بوده است و باید روزی فهرستی از کارهای عظیمی که او در حوزه‌ی ویرایش انجام داد تهیه شود.

عباس یاری (منتقد سینمایی) از دیگر همکاران ارجمند بود درخصوص شخصیت او گفت: او مثل اسمش ارجمند و نازنین بود. بخش مهمی از کار حرفه‌ای من مربوط به زمانی است که در تدارک تشکیل انجمن منتقدان بودیم و من کنار ایشان بودم. انجمن منتقدان در دوره‌ای شکل گرفت که فضا غبارآلود بود و حتی دولت هم علاقه‌ای به شکل‌گیری انجمن نداشت اما حضور و مدیریت خوب جمشید ارجمند بود که باعث جلوگیری از تنش می‌شد و این از شانس‌های بزرگ زندگی من بود که در آن دوره‌ی نا تمام انجمن در خدمت ایشان بودم.

هوشنگ گلمکانی (سردبیر ماهنامه‌ی «فیلم») آخرین کسی بود که در این مراسم سخنرانی کرد و درباره‌ی جمشید ارجمند گفت: همیشه چند چیز جمشید ارجمند را به یاد من می‌آورد؛ اولی کلمه‌ی «ذوالفنون» است چرا که او یک ذوالفنون به تمام معنا بود. چیز دیگری که او را به یاد من می‌آورد، صفحه‌ی میان‌پرده‌ی مجله‌ی «تماشا» بود که یک صفحه‌ی طنز و کاریکاتور بود که توسط او اداره می‌شد و نشانگر بخشی از شخصیت او بود.

همچنین در این مراسم لیلا ارجمند، دختر مرحوم ارجمند ضمن بیان خاطراتی تلخ از دوران بیماری و بستری شدن او در شرایط نامساعد بیمارستان شهدای تجریش، از دکتر هاشمی  وزیر بهداشت برای رسیدگی به وضعیت پدرش تشکر کرد و از انجمن نویسندگان و منتقدان سینمایی و دوستان مرحوم ارجمند برای همراهی و همدلی با خانواده‌ی او در این ایام قدردانی کرد.

جمشید ارجمند از منتقدان قدیمی سینما بود که از دهه‌ی ۳۰ فعالیتش را آغاز کرد و در طول بیش از شش دهه نویسندگی، ترجمه و ویراستاری، دبیری و سردبیری نشریات متعددی را نیز بر عهده داشت. این نویسنده‌ی فقید مدتی پیش از درگذشتش به دلیل عفونت در بیمارستان شهدای تجریش بستری بود و در نهایت روز چهارشنبه ۲۳ تیرماه بر اثر ایست قلبی، در همین بیمارستان درگذشت.

انتهای پیام