به گزارش ایسنا، همه‌ی هشدارها و نگرانی‌ها از عبور خیابان انصاری شرقی از بافت تاریخی قزوین و از وسط مسجد – مدرسه تاریخی « حیدریه» در قزوین آغاز شد، هشدارهایی که حتی به ارسال نامه‌ی محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به شورای عالی معماری و شهرسازی و تأکید بر جلوگیری از عبور این خیابان منجر شد.

اما حالا همان مسجد که جزئی از بافت تاریخی قزوین است و برای جلوگیری از تخریب‌هایش رسانه‌ها دائم هشدار دادند و حتی ناصر تکمیل همایون، قزوین‌شناس و پژوهشگر تاریخ قدیم هشدارهای زیادی نسبت به تخریب آن داد، توانایی این را دارد  که به خاطر بی‌توجهی‌ها زودتر از عبور هر خیابانی فرو بریزد.

مسجد - مدرسه حیدریه قزوین یا «جامع صغیر» را باید از شاخص‌ترین بناهای عصر سلجوقیان در ایران دانست که در کوچه موسوم به «گذر بُلاغی» در محله «پنبه ریسه» قزوین قرار دارد و اگرچه از بانی و تاریخ بنای اولیه آن اطلاعی در دست نیست، اما بسیاری از سیاحان و باستان‌شناسان شرقی و غربی با عبور از قزوین، از آن نام برده‌اند. برخی ساخت این مسجد را به قرن دوم نسبت می‌دهند و معتقدند شاید این همان مسجدی باشد که «امام رافعی» و «حمدالله مستوفی» آن را «جامع اصحاب ابوحنیفه»  ذکر کرده‌اند. این مسجد در زلزله 513 هجری قمری تخریب شد و گنبد آن شکاف برداشت و سپس توسط «امیر زاهد خمارتاش بن عبدالله عمادی» مرمت و تجدید بنا شد.

 سبک معماری و نوع مصالح به‌کار رفته در این مسجد را می‌توان منسوب به سبک معماری ابنیه مذهبی در دوره خلفای عباسی دانست. در دوره ساسانیان، گنبد، عنصر اصلی معماری بوده و روی چهارپایه‌ای که به وسیله چهار قوس به هم متصل می‌شود، بنا می‌شده است.  مسجد - مدرسه حیدریه به شماره 200 به ثبت تاریخی رسیده است.

از سوی دیگر، برخی یافته‌های به دست‌آمده از کاوش در این محوطه‌ی تاریخی که در چند فصل توسط ناصر نوروززاده چگینی- سرپرست کاوش مسجد- مدرسه حیدریه انجام شده است، در گوشه‌ای از مسجد و داخل گونی قرار دارد و روی تکه‌ای کاغذ روی این گونی نوشته شده: «کاوش 93 - مسجد حیدریه  - سرپرست آقای چگینی».

چگینی پیش از این در گفت‌وگویی اعلام کرده بود «وقتی زمین را در این محوطه‌ی تاریخی بشکافند به عمق چهار متر لایه تاریخی را کشف می‌کنند. همانطور که کشف شبستان ستون‌دار نشان داد که ما فقط با یک مدرسه دوره قاجار مواجه نیستیم و آثار دیگری از دوره سلجوقی تا صفوی نیز در آن موجود است. در طول کاوش مقداری مواد فرهنگی حاصل ۱.۵ متر لایه‌های تاریخی در صحن حیاط کشف شد که نشان‌دهنده آن است که با سطوح وسیعی از آثار مواجه هستیم که هر نوع تخریب، تخریب لایه‌های باستانی است. ما در محل کاوش با توجه به کشف بقایای فرهنگی حدس می‌زنیم آثاری از دوره آل بویه تا قاجار یافت شود.

نتایج این کاوش نشان داده که توسعه شهری قزوین از دوره پس از سلجوقی در جبهه شرقی خیابان سپه تا کنارهای شرقی باغ شهر قدیم ادامه دارد. دوم بقایای فرهنگی (سفال ) هم توالی تحولات فرهنگی شهر را همرا با یک بانک اطلاعات مناسب از سفال شهر قزوین به ما می‌دهد که این را قبلاً نمی‌دانستیم. بانک سفال در پایگاه قزوین تهیه شده اما با این کاوش‌ها تکمیل می‌شود و برای شناخت گذشته قزوین بسیار مفید است.»

ترک شمال شرقی مسجدتاریخی از داخل و خارج بنا

مهمترین ترک ایجاد شده در ضلع شمالی و بالای ورودی

نبود یک بندکشی مناسب برای دیوارهای این  بنای تاریخی و ارزشمند

بنای مسجد سلجوقی «حیدریه» که در حال حاضر در  داخل مدرسه پسرانه ابتدائی قرار گرفته است

انتهای پیام