دهمین شماره از مجله «عصر اندیشه» با نگاهی به مرگ اشرف پهلوی، پرونده‌ای را به این موضوع اختصاص داده است. این مجله‌ی فرهنگ و علوم انسانی همچنین گفت‌وگویی افشاگرانه از احمد اللهیاری درباره روشنفکری و مطبوعات در عصر پهلوی دوم را منتشر کرده است.

به گزارش بخش رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در دهمین شماره از مجله «عصر اندیشه»، پس از گذشت هشت سال از درگذشت احمد اللهیاری خراسانی که از او به‌عنوان قدیمی‌ترین نویسنده روزنامه‌های کیهان و اطلاعات یاد شده، گفت‌وگوی منتشرنشده‌ای از او با عنوان «دست پنهان سفارت انگلیس» به چاپ رسیده است. این گفت‌وگو مصاحبه‌ای با اللهیاری است که اعلام شده، 28 اسفند 85 در دفتر پژوهش‌های روزنامه «کیهان» اعلام شده است.

«در عصر پهلوی روزنامه‌نگاران استخدام وزارتخانه‌ها بودند»، «با حسین شریعتمداری در زندان بودم»، «انحصار آگهی‌ها در اختیار خبرنگاران بود»، «سازمان چریک‌های فدایی توسط ساواک هدایت می‌شد»، «روزنامه‌نگار مستقل نداشتیم» و «ستون پنجاهمین سال سلطنت پهلوی در روزنامه رستاخیز را من نوشتم» از جمله صحبت‌های اللهیاری در این گفت‌وگو است.

در ابتدای این گفت‌وگو، در مطلبی در صفحه یادبود، توضیحاتی درباره شخصیت اللهیاری آمده، که بخش‌هایی از آن به شرح زیر است:

«احمد اللهیاری خراسانی را می‌توان از کم‌نظیرترین روشنفکران و با استعدادترین نویسندگان عصر پهلوی دوم نامید؛ «کم نظیرترین روشنفکر» از آن حیث که از معدود کسانی بود که وقتی درگذشت، با انبوهی از نوشته‌ها و خاطرات مکتوب از جریان روشنفکری دهه‌های 40 و 50 ایران از میان ما رفت و به هر روی از خود برای نسل جوان کوله‌باری از تجربیات - هر چند تلخ و جان‌سوز - به‌جا گذاشت و از سویی دیگر «از بااستعدادترین نویسندگان»، چراکه قلمی روان، حافظه‌ای قدرتمند و ذهنی خلاق داشت. هم انواع نحله‌های سیاسی عصر پهلوی دوم را دیده بود و در خاطراتش راوی منش و روش آنان - از بهاییان و مارکسیست‌ها گرفته تا جبهه ملی و درباریان - بود و هم اقسام محافل هنری را می‌شناخت و از خلقیات هنرمندان مدرن سخن می‌گفت. روزگاری را در میان هنرمندان چپ‌گرا گذراند و مدتی را هم در زندان شاه به سر برد و بعد دوره‌ای را در جمع سلطنت‌طلبان سپری کرد. همه این فراز و فرودها به او شخصیت ویژه‌ای بخشید و البته زخم‌هایی جانکاه را بر دلش نهاد. با این حال، در سال‌های پایانی عمرش «راوی درد» بود؛ درد بیماری روشنفکری و غرب‌زدگی و رنج سیاست‌بازی که همه، تجسم تاریخ عصر پهلوی دوم بود.»

در این یادنامه، به بهانه‌ی آشنایی بیشتر خواننده با عقاید اللهیاری و شخصیت‌هایی که وی در گفت‌وگویش از آنان یاد کرده است، نام و عکس اهالی فرهنگ و قلمی چون ابوالقاسم ایرانی، علیرضا نوری‌زاده، فریدون رهنما، هوشنگ اسدی، اسماعیل نوری علا، ایرج گرگین، ایرج زهری، ستار لقایی، ایرج جمشیدی، محمود استادمحمد، باقر مومنی، حسین سرافزار، سیروس شرفشاهی، مهرانگیزکار، سیامک پورزند، جواد طالعی، محمدرضا فشاهی، منوچهر صفرزاده، محمدعلی سپانلو، احسان نراقی، سعید سلطانپور، فیروز شیروانلو، اسماعیل خویی، احمدرضا احمدی و غلامحسین ساعدی منتشر شده است.

بخش دیگری از دهمین شماره مجله «عصر اندیشه» با عنوان «پادشاه روشنفکران پادشاه پنهان»، به مرگ اشرف پهلوی در سن 96 سالگی اختصاص دارد.

گزارشی درباره زندگی اشرف پهلوی در سه فصل «زندگی زیر سایه رضاخان»، «اتوریته سیاسی اشرف» و «تسخیر صنعت چاپ و بازار کتاب» با عنوان «مالک روح پادشاهی»، بازنشر گفت‌وگو با اردشیر زاهدی، مقاله «اشرف‌الملوک؛ پادشاه پنهان» و سه مقاله‌ تحت عناوین «پدرخوانده فمینیسم ایران»، «روشنفکران قمارخانه والا حضرت» و «شاهدخت بهاییان» بخش‌هایی از مقالات این شماره مجله‌ی یادشده است که به اشرف پهلوی اختصاص دارد.

در گفت‌وگوی اختصاصی با اردشیر زاهدی - داماد محمدرضا شاه و وزیر خارجه عصر پهلوی - با عنوان «ما مردم را نفهمیدیم» که نامی از مصاحبه‌شونده و زمان مصاحبه هم در آن ذکر نشده است، موضوع‌هایی چون «استعفا دادم، گورم را گم کردم و رفتم»، «اشرف فراموشی دارد و یارشاطر پارکینسون»، «حقوق زنان در ایران پیشرفت کرده است» و «الان حق با ایران است و از کشورم دفاع می‌کنم. تحریم‌ها باید فوراً برداشته شود» مطرح شده است.

مقاله «اشرف‌الملوک؛ پادشاه پنهان» در پنج پرده دوقلوی میر پنج، کار در جهان مردانه، پشت پرده دربار، کشمکش دو باند و سقوط و پس از سقوط و همچنین انتشار عکس‌هایی از اهالی فرهنگ و قلمی چون: رسول پرویزی و لیلی ارجمند به زندگی اشرف پرداخته است.

مقاله «روشنفکران قمارخانه والا حضرت» (نوشته سعید مستغاثی) نیز با انتشار تصاویری از ابراهیم گلستان، پرویز ثابتی، فرخ غفاری و بهرام بیضایی، به همراه ذکر نام آن ها، تلاش دارد تا به پرسش «کارخانه روشنفکرسازی اشرف چگونه کار می‌کرد؟» پاسخ دهد.

همچنین مقاله «شاهدخت بهاییان» که تصاویری از علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، سیدحسن تقی‌زاده، و احسان یارشاطر را به همراه دارد، به موضوع حلقه اشرف از «ایران‌نامه» تا «ایرانیکا» پرداخته است.

دهمین شماره از مجله «عصر اندیشه» به صاحب امتیازی و مدیر مسوولی محمدمهدی دانی و سردبیری پیام فضلی‌نژاد و به سه زبان منتشر شده است.

انتهای پیام