امسال وزارت آموزش و پرورش برای نخستین بار از 30 آذر تا 6 دی ماه را تحت عنوان "هفته مبارزه با اعتیاد و آسیب های اجتماعی در مدارس" در تقویم کاری‌اش قرار داده و به دنبال تعمیق آگاهی‌دهی به دانش آموزان درباره آسیب‌های اجتماعی است.

به نظر می‌رسد مدرسه به میزان بالایی متاثر از آسیب‌های اجتماعی در سطح جامعه است و ضرورت دارد دانش آموزان که بخش عمده‌ای از زمان خود را در مدارس می‌گذرانند با برنامه‌های منسجم و قدرتمند پیشگیرانه، نسبت به عوامل خطرآفرین و آسیب زا واکسینه شوند.

با این وجود گویا هنوز قانونگذاران و برنامه ریزان کلان کشور نسبت به موضوع آسیب‌های اجتماعی بویژه اعتیاد در مدارس آن گونه که باید و شاید حساس نشده‌اند و هر روز از گوشه و کنار خبرهایی از بروز خشونت، بزه، گرایش به مصرف مواد و اعتیاد در دانش آموزان به گوش می‌رسد که ارائه آمار و انعکاس واقعیات مربوط به آن نیازمند پذیرش این اصل از سوی مسئولان است که باید وضعیت نابسامان آسیب‌های اجتماعی در مدارس را پذیرفت.

نادر منصور کیایی، مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش، در گفت‌وگو با خبرنگار«آموزش و پرورش» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه وضعیت خطر پذیری استان‌ها را به طور مستمر رصد می‌کنیم،گفت: همکاران ما در دفتر مراقبت از آسیب‌های اجتماعی و ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها این رصد را انجام می‌دهند.

وی افزود: نتایج پایش‌ها نشان می‌دهد رفتارهای پرخطر مهمترین تهدید برای کودکان و نوجوانان است.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه آسیب‌های اجتماعی بحث بسیار کلان و گسترده ای است و در متون دانشگاهی نیز آسیب‌های اجتماعی با دامنه وسیعی از رفتارهای پرخطر گرفته تا انواع بزهکاری ها و اختلالات خانوادگی و رفتاری طبقه بندی می‌شوند، گفت: اما آیا همه موارد، اولویت هستند و باید به آنها بپردازیم؟

وی افزود: اگر چه باید افراد را در مقابل این آسیب‌ها مصون کنیم، اما اولویت را باید بر مواردی قرار دهیم که مخاطره بیشتری برای کودکان دارند. در این میان رفتارهای پرخطر مختص کودکان و نوجوانان است، نوجوانان هیجان‌خواه و کنجکاو هستند و همین امر موجب می‌شود که آنها دچار مخاطره شوند.

مدیرکل آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش

کیایی با بیان اینکه ممکن است بخشی از رفتارهای پرخطر از روی تفریح و سرگرمی اتفاق بیافتند عنوان کرد: اغلب فرد با این دیدگاه و نگرش که در پی تفریح و سرگرمی است دچار خطر می‌شود و این خطر زمینه مخاطرات بزرگتر و ورود آنها به آسیب‌های اجتماعی را فراهم می‌کند.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه به عنوان مثال افراد لزوما به دلیل گرایش قبلی دست به مصرف دخانیات نمی‌زنند گفت: ممکن است سیگار یا قلیان بسیار ساده و از روی گرایش همسالان، پیشنهاد دوستان و برای تفریح و سرگرمی مصرف شود و همان یک مرتبه، مصرف‌های بعدی را رقم بزند.

وی در پاسخ به گسترش اعتیاد در جامعه و وضعیت آن در بین کودکان و نوجوانان ، که ممکن است در آینده منجر به بروز بحران شود اظهار کرد: بنده واژه "بحران" را برای وضع موجود نمی‌پسندم. در ترسیم وضعیت موجود باید گفت که مخاطرات افزایش پیدا کرده‌اند نه اینکه لزوما همه گیری بیشتری در زمینه رفتارهای پرخطر و آسیب‌های اجتماعی داشته باشیم.

کیایی ادامه داد: از جمله دلایل افزایش مخاطرات می‌توان به نوع تبلیغات رسانه‌ای اعم از بازی‌های رایانه‌ای، انیمیشن‌ها و فیلم های تولیدی خارجی که در آنها خشونت و ... به تصویر کشیده می شود و بر روی نوجوانان ما اثرگذار است اشاره کرد.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با تصریح اینکه چون عوامل مخاطره آمیز افزایش یافته می‌توان گفت فرزندان ما در معرض خطر بیشتری قرار دارند که البته به معنای شیوع آسیب‌ها نیست گفت: تلاش می‌کنیم آگاهی دانش آموزان را از رفتارهای پرخطر ارتقا دهیم.

وی تاکید کرد: واقعیت این است که وزارت آموزش و پرورش خطر اعتیاد را سال‌هاست که پذیرفته اما آمارها دراین خصوص دقیق نیستند. به هرصورت ما حتی نمی‌پذیریم یک دانش آموز معتاد داشته باشیم. دانش آموزان امانات آموزش و پرورش هستند.

کیایی در ادامه درباره روند رسیدگی و ادامه تحصیل دانش آموزان در معرض خطر و یا دارای اختلال مصرف مواد عنوان کرد: بر اساس پروتکل مشترک وزارت آموزش و پرورش ، ستاد مبارزه با موادمخدر ، وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی ، دانش‌آموزان درمعرض خطر ، ضمن دریافت خدمات آموزشی و مشاوره ای ، در قالب چرخه تعریف شده ، جهت توانمندسازی و حمایت های اجتماعی ، ارجاع داده می شوند.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش افزود: البته در فاز نخست دانش‌آموزانی را که در معرض خطر هستند، شناسایی و به آنها آموزش‌های اختصاصی و خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌کنیم و به عبارتی مداخله مختصر انجام می دهیم. به هر روی آموزش و پرورش هرگز به دنبال این نیست که مسوولیت مداخلات توانمندسازی در مورد نوجوانان درمعرض خطر را رد کند، رسیدگی به آنان تکلیف ماست.

وی درباره ملاحظات فنی و تربیتی مربوط به مداخلات توانمندسازی در مدرسه گفت : تلاش ما این است که فرایند مداخله ، مطابق شیوه نامه های مشترک تعریف شده ، بگونه ای باشد که موجب تسهیل فرایند تحصیل این دسته از نوجوانان شود و در عین حال به ملاحظات تربیتی مربوط به نحوه تحصیل همزمان آنان در مدرسه نیز توجه داریم. همه این فرایندها ، شامل ضوابط و ملاحظات دقیق فنی و حقوقی است که آموزش و پرورش به سهم خود تلاش دارد که با دقت آن ها را رعایت نماید ، اما در عین حال ، این فرایند نیاز به معاضدت هایی از سوی سایر دستگاه ها دار د که در شیوه نامه نیز تعریف شده است و با اجرای دقیق آن می توان ، به پیاده سازی و استقرار این فرایند در قالب یک « نظام مراقبت اجتماعی از دانش آموزان » امیدوار بود.

انتهای پیام