یک عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تاکید کرد که فقیه نمی‌تواند دور خود یک دیوار بکشد و خود را از حوزه‌هایی چون اخلاق بی‌نیاز بداند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) - منطقه قم، آیت‌الله علیدوست طی سخنانی در سومین همایش علوم انسانی اسلامی در مدرسه علمیه امام کاظم (ع) با بیان اینکه تعریف علوم انسانی همانند فقه با گستردگی خاصی توام است، تصریح کرد: در تعریف فقه دو گسست وجود دارد؛ اول اینکه بیان می‌کند که فقه عملیات استنباط بسیط است و وظیفه آن حول محور حکم‌شناسی و موضوع‌شناسی است. نوع دیگر تفکری که در این زمینه به چشم می‌خورد، مساله اختلاف در تعریف گستره شریعت است. این تفکر در زمینه اندیشه شمول حداکثری و اندیشه کلی‌گویی و حداقلی شکل گرفته است و نظراتی در این خصوص مطرح شده است که پذیرش هر کدام از این موارد مستلزم پذیرش یک مسیر مشخص و طبیعتا از جمله این مباحث است.
وی ادامه داد: این گستره زمانی خودنمایی می‌کند که فقهایی در زمینه‌ای نظر می‌دهند و باب اجتهاد را باز می‌کنند که ممکن است فقیه دیگری بیان کند که نباید در این حوزه وارد شد.
این استاد حوزه افزود: این اختلافات باعث نگاه‌های جدیدی در زمینه‌های فقه سیاسی هم شده است؛ نظیر مسائل و اختلافاتی که بین برخی علما در زمینه مشروطه به وجود آمد و تفاوت نظر مشروطه‌طلبان با مشروطه‌خواهان نیز در همین مساله بود.
علیدوست اظهار کرد: اگر بخواهیم بین علوم انسانی و فقه تناسب ایجاد کنیم باید نظرات مختلف را در یک جا جمع کنیم و بین این نظرات، واژه‌گزینی کیفی انجام دهیم. مثلا در موضوع علوم انسانی می‌توان این تعریف را پذیرفت که این علوم از هست‌ها و رابطه هست بحث می‌کند و فقه نیز عملیات استنباط است.
وی خاطرنشان کرد: در اینجا، فقه در تمام ساحت‌ها و حوزه‌های شریعت وارد می‌شود و این شریعت جامع، گاهی ما را وارد مصداق‌شناسی می‌کند. پس علوم انسانی می‌تواند به موضوع‌شناسی و مصداق‌شناسی در فقه نیز کمک کند که قطعا چنین کارویژه‌ای نیز خواهد داشت.
این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یادآور شد: در این میان، فقیه نیز نمی‌تواند آنچه را که در حوزه علوم انسانی تولید شده است و بخشی از توان علمی بشر است، نادیده بگیرد. اسلام برای علوم اسلامی، فرایند و مسیر و مقصد تعریف کرده است و به همین دلیل است که نتیجه می‌گیریم علوم انسانی می‌تواند بازویی توانمند برای فقه باشد.
علیدوست گفت: یکی از وظایف فقیه در کنار کشف و استنباط، تلاش در جهت اجرای مبانی فقهی است که در اینجا نیز علوم انسانی باز هم می‌تواند تئوری‌سازی و اجرا کند.
وی تصریح کرد: در این میان، فقیه می‌تواند به علوم انسانی جهت دهد. به همین خاطر است که معتقدیم فقیه نمی‌تواند دور خود یک دیوار بکشد و خود را از حوزه‌هایی چون اخلاق بی‌نیاز بداند.
این استاد حوزه افزود: فقه جواهری به شرطی که انرژی‌های درونی خود را پیدا و بیدار کند می‌تواند در زمان غیبت امام معصوم (عج) پاسخگوی همه حوادث واقعه در دنیای معاصر باشد.
علیدوست با بیان اینکه عرف و مصلحت نیز می‌توانند در کنار منابع چهارگانه به استنباطات فقهی کمک کنند، اظهار کرد: راه‌های اصلی استنباط، همان چهار راه اصیل است ولی عرف با پیشینه‌کاوی و پسینه‌کاوی می‌تواند کارایی فقه را بیشتر کند.
انتهای پیام
نظرات