گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه‌ی موسوم به «گورستان پارتی» تاق بستان کرمانشاه با هدف جلوگیری از تخریب محوطه به کشف آثاری از دوره‌ی مفرغ میانی و جدید، عصر آهن سه و دوره‌ی اشکانی انجامید.

به گزارش ایسنا، سجاد علی بیگی، سرپرست هیأت گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه‌ی موسوم به «گورستان پارتی» با اعلام این خبر اظهار کرد: هدف اصلی این برنامه تعیین عرصه، تدوین ضوابطی برای حفاظت از محوطه و جلوگیری از تخریب بیشتر محوطه‌ی گورستان به واسطه‌ی فعالیت‌های شهری، توسعه‌ی فضای سبز و به ویژه فعالیت‌های شهرداری کرمانشاه است.

او افزود: شهرداری کرمانشاه در بخش غربی و جنوبی «گورستان پارتی» تاق بستان کرمانشاه اقدام به ساخت‌وساز، ایجاد فضای سبز و خاکبرداری‌هایی کرده است.

به گفته‌ی این باستان‌شناس، ضرورت این موضوع با توجه به تکمیل پرونده‌ی ثبت جهانی مجموعه تاریخی «گورستان پارتی» تاق بستان کرمانشاه دو چندان است.

عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه افزود: در عملیات گمانه‌زنی با هدف تعیین حریم محوطه که از 15 خرداد آغاز شده، تا کنون 25 گمانه حفر شده و عرصه‌ی حقیقی محوطه مورد شناسائی قرار گرفته است.

علی بیگی افزود: بر اساس نتایج گمانه‌زنی محوطه 200 متر طول و 100 متر عرض و مساحتی به اندازه‌ی دو هکتار دارد و یافته‌های این گمانه‌زنی دربرگیرنده آثاری از دوره‌ی مفرغ میانی و جدید، عصر آهن سه و دوره‌ی اشکانی است.

او ادامه داد: کشف چند نمونه‌ی تیغه‌ی سنگی و سنگ مادرهای فشنگی شکل ممکن است حاکی از این باشد که این محدوده دارای آثاری از دوره‌ی نوسنگی نیز هست،‌ با این وجود چون هدف اصلی این فعالیت حفظ محوطه در مقابل خطرات و تهدیدهای رایج در رابطه با محوطه‌های واقع در بافت شهری یا حاشیه‌ی شهرها و روستاهاست، اما در کنار این فعالیت اجرائی نباید از اهداف علمی نیز غافل ماند.

وی بیان کرد: در صورت موافقت پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی با انجام گمانه‌زنی و کاوش محدود در بخش‌هایی از محوطه که بیشتر آسیب دیده و در معرض خطر هستند، گروه باستان‌شناسی می‌تواند پیش از هرگونه خطر دیگری اطلاعات باارزشی از این مجموعه به دست آورد.

سرپرست هیأت گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه‌ی موسوم به گورستان پارتی تاق بستان افزود: در استان کرمانشاه فقط از کاوش‌های کنگاور بقایای گورستان‌هایی کاوش شده و اطلاعات ما در بخش از تاریخ گذشته‌ی منطقه بسیار محدود است.

به گفته او، با وجود کاوش‌های گورستان‌ها یا گورهای تک افتاده در محدوده‌ی سد «شیان» اسلام‌آباد غرب، سد چله گیلان‌غرب و غیره نیز هنوز اطلاعاتی در این باره منتشر نشده و در واقع چیزی درباره‌ی آنها نمی‌دانیم.

این باستان شناس با اشاره به اینکه از گورستان تاق بستان با وجود اهمیتش اطلاعاتی در دست نیست، افزود: گورستانِ پارتیِ محوطه‌ی موسوم به معبد آناهیتا نیز به طور کاملاً سنتی و به شیوه‌ی نه چندان دقیق و به فراخور زمان خود بدون در نظر گرفتن مطالعات میان رشته‌ای مورد مطالعه و کاوش قرار گرفته است.

به گفته‌ی او اطلاعات جدید می‌تواند با استفاده از دانش جدید و مطالعات میان رشته‌ای پرتوی نو به دانش محدود ما در زمینه‌ی تدفین دوره‌ی اشکانی محوطه و غرب ایران باز کند.

سرپرست هیأت گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطۀ موسوم به گورستان پارتی تاق بستان بیان کرد: بر این اساس قادر خواهیم بود با کاوش بسیار محدود در محوطه و بهره‌گیری از آزمایش‌ها و سن‌سنجی‌های دقیق اطلاعات فراوان و ارزشمندی با هدف تکمیل پرونده‌ی ثبت جهانی محوطه به دست آوریم.

به گفته وی این اطلاعات حداقل می‌تواند دربرگیرنده‌ی آزمایش‌های انگل باستان‌شناسی، اندازه‌گیری استرانسیوم، سلامت جسمانی و مطالعات رژیم غذائی باشد و در کنار اینها می‌توان با نمونه‌برداری‌های سفال، استخوان و گرفتن تاریخ‌های دقیق کربن 14 به عمر نمونه‌ها و سپس گورستان دست یافت.

او افزود: این اطلاعات علاوه بر اعتبار بخشی افزون بر مجموعه برای تکمیل پرونده‌ی ثبت جهانی محوطه، می‌تواند دانش ما را از آداب تدفین دوره‌ی اشکانی منطقه تا حد زیادی افزایش دهد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در زمستان سال 1348، هنگامی که کارگران شهرداری کرمانشاه مشغول ساخت پارک جنگی در تپه‌ها و ارتفاعات مشرف بر غرب مجموعه‌ی نقوش برجسته‌ی سلطنتی تاق بستان بودند، در جریان حفر چاله‌هایی برای کاشت نهال؛ به تعدادی ظرف سفالی برخوردند. به همین علت کار آنها متوقف و زنده یاد سیف الله کامبخش‌فرد که مشغول کاوش در محوطه ی موسوم به معبد آناهیتا کنگاور بود مامور بررسی و ارزیابی محوطه شد.

کامبخش فرد دو گمانه را در فاصله‌ی 50 متری از یکدیگر حفر کرد که در نتیجه بیش از 40 گور خمره از دوره‌های اشکانی و بقایایی از معماری دوره‌ی پیش از تاریخ (عصر مفرغ/ فرهنگ گودین III و دورۀ تاریخی) آشکار شد.

این محدوده تا اوایل دوره‌ی انقلاب در معرض بازدید قرار داشت تا اینکه رفته رفته به دست فراموشی سپرده شد و بخش‌های کاوش شده به ویژه در ایام جنگ تحمیلی توسط افراد ناآگاه تا حدود زیادی تخریب شد. پس از آن نیز در اوایل دهه هشتاد شمسی شهرداری کرمانشاه با هدف ایجاد پارکینگ محدوده‌ی کاوش شده را تسطیح، خاکبرداری و به طور کلی ویران کرد.

انتهای پیام