هشتمین دوره‌ی انتخاب «موزه‌های برتر» توسط ایکوم ایران براساس 12 شاخص با داوری‌های معین و روز جهانی موزه‌ها انجام و این موزه‌ها معرفی می‌شوند.

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، میراحمد محیط طباطبایی، ‌قائم مقام ایکوم ایران با اعلام این خبر، هدف از این اقدام را اشاعه‌ی فرهنگ موزه‌، تجربیات و کارهای مثبت هر موزه به دیگر موزه‌ها دانست و افزود: براساس شاخص‌های ایکوم جهانی، آموزش‌، پژوهش‌، بازدید‌، حفاظت‌، نگهداری‌ و فعالیت‌ موزه‌ها مدنظر هستند، در حالی که ایکوم ایران نیز شاخص‌هایی مانند تلاش برای بقاء و کودک را هم در شاخص‌های خود مدنظر دارد.

وی با تاکید بر اینکه هر سال در روز جهانی موزه تعدادی موزه به خانواده‌ی موزه‌ها اضافه می‌شود، ادامه‌ داد: در طول سال گذشته موفق شدیم برخی موزه‌ها را که بی‌مکان بودند صاحب خانه کنیم، مانند موزه‌ی «گرافیک» یا موزه‌ی «مجسمه» و امیدواریم موزه‌هایی مانند نمایش آثار «هنرمندان بدون تعلیم» که جایی برای نمایش آثارشان ندارند یا موزه‌ی «ادبیات کودکی» که حدود یک سال است فضایی برای نمایش ندارد را دارای مکان کنیم.

سید محمد بهشتی، رئیس ایکوم ایران نیز که صبح امروز (یکشنبه 13 اردیبهشت) در نشست خبری انتخاب موزه‌های برتر سخن می‌گفت، با اشاره به شعاری که هر سال ایکوم جهانی درباره‌ی موزه‌ها تعیین می‌کند، گفت: موضوعات مختلف و شعارهایی که ایکوم مطرح می‌کند هیچ مغایرتی با سال‌های قبل خود ندارد. در واقع همه از یک جنس‌اند، چون به یک موضوع مرتبط هستند. امسال نیز نسبت بین موزه و پایداری یعنی «موزه‌ها برای جامعه پایدار» مطرح شده است.

او با تاکید بر این نکته که هرجامعه‌ای در هر زمان که در وضعیت ثبات قرار داشته، توانسته است عرض اندامی در حوزه فرهنگ داشته باشد، افزود: زمانی که جامعه با بحران مواجه بوده است، وظیفه‌اش بقای فرهنگ بوده و همه‌ی تلاش خود را برای آن انجام داده است.

وی موزه را به ستون‌هایی تشبیه کرد که باعث استحکام جوامع می‌شود و اضافه کرد: شعار امسال ایکوم جهانی نیز یک ضلع دیگر از منشور موزه را بیان می‌کند، در واقع فعالیت‌های ایکوم ایران نیز محصول پایداری است.

بهشتی پایداری در موزه‌ها را یکی از شاخص‌هایی دانست که همیشه باید مورد توجه باشد و افزود‌: باید از کسانی که موزه‌ها را به هر شکلی حفظ می‌کنند به عنوان یک شاخص پایداری تقدیر کنیم، در واقع دید ایکوم ایران برای هر موزه‌ای که به هر شکل و گونه‌ای باز است آن است که باید مورد تقدیر قرار گیرد.

محیط طباطبایی درباره‌ی برخی عملکردهای گذشته‌ این مجموعه‌ی مردم‌نهاد در تقدیر از موسسه «بتهوون» در 60 سالگی تاسیس‌اش و در روز جهانی موزه‌ها گفت و افزود:‌ امسال نیز تصمیم داریم از برخی واحدهای صنفی که توانستند بیش از 80 سال مجموعه خود را حفظ کنند، تقدیر شود.

او همچنین درباره‌ی داوری موزه‌های برتر نیز اظهار کرد: امیدواریم روزی برسد که همه موزه‌ها در یک حالت داوری شوند‌. هرچند اکنون داوری در این زمینه در دو بخش دولتی و خصوصی به صورت جداگانه و براساس یک نوع شاخص انجام می‌شود.

وی همچنین فعالیت مجموعه‌داران خصوصی را بخشی از موزه‌داری در ایران دانست که به عنوان بخش غیردولتی سرمایه‌های مادی و معنوی خود را در اختیار میراث تاریخی‌، طبیعی وهنری قرار می‌دهند و افزود: این مجموعه‌داران نیز براساس شاخص‌های متفاوتی تقدیر می‌شوند تا نشان دهیم در فضای موزه‌ای نگاهی متفاوتی به مجموعه‌داران و کسانی که به خرید و فروش آثار تاریخی می‌پردازند، وجود دارد.

موزه‌ها و اقتصاد مقاومتی برای موزه‌ها

پرسش‌های خبرنگاران در این نشست بیشتر از رییس ایکوم ایران (همان رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی) بود، اما پس از مطرح شدن هر پرسش نخست محیط طباطبایی با اجازه‌ی زیرلفظی که از بهشتی می‌گرفت به سوالات جواب می‌داد و در انتها اگر نکته‌ای ناگفته می‌ماند به بهشتی اجازه‌ی صحبت می‌داد!

محیط طباطبایی در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از بهشتی درباره‌ی اقتصاد موزه‌ها و اجرایی نشدن قانون 30 درصد درآمد موزه‌ها پرسید،‌ گفت: در برنامه‌های سال آینده به دنبال برگزاری هم اندیشی‌هایی درباره‌ی اقتصاد موزه‌ای هستیم.

وی ادامه داد: در هیچ جای دنیا موزه‌ها خودکفا نیستند، حتی بیش از 20 درصد هزینه‌های موزه‌ی لوور توسط شهرداری پاریس سوبسید می‌شود، از سوی دیگر سودآوری موزه مهم‌ترین مبحث است و یکی از چندین دلیلی است بسیاری از گردشگران در سفر به پاریس آن را مدنظر قرار می‌دهند.

او با تاکید بر لزوم تعریف اقتصاد فرهنگ در کشور گفت: این کار باید انجام شود تا بتوانیم به مرور در بحث اقتصاد موزه‌ای وارد شویم.

سپس بهشتی در این زمینه اظهار کرد: علاوه بر موزه‌هایی مانند موزه‌ی ملی ایران که گاهی اوقات در آن بسته است، محوطه‌های دیگر مانند میدان نقش جهان یا تخت جمشید هم جزو موزه‌ها محسوب می‌شوند، حال اگر امسال حافظیه‌، سعدی‌ یا تخت جمشید برای مرمت بسته شوند، دیگر چه بهانه‌ای برای گردشگران با هدف رفتن به شیراز وجود دارد؟ بهانه‌ی اقتصاد موجود در حوزه‌های مختلف شیراز تخت جمشید است. هرچند درآمد تخت جمشید فقط از محل بلیط فروشی موزه نیست، بلکه حضور گردشگر به این شهر به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مطرح می‌شود.

او همچنین مساله درآمدزایی موزه‌ها و مواردی مانند اختصاص سی درصد درآمد موزه‌ها به همان موزه را بحثی مربوط به سازمان میراث فرهنگی دانست و افزود: از سال 43 تا 83 همه درآمد موزه‌ها مختص همان موزه بود اما از سال 84 براساس یک مصوبه درآمدها به خزانه‌ی دولت واریز شد. هرچند ایکوم همیشه معتقد بود که درآمد هر موزه باید به همان موزه اختصاص پیدا کند.

*سفیر صلح و فرهنگ از دید ایکوم، رئیس موزه‌ی صلح است

به گزارش خبرنگار ایسنا، در طول چند روز گذشته خبرهایی درباره‌ی سفر رئیس باغ موزه‌ی قصر به اروپا با هدف انتقال پیام صلح و دوستی این موزه‌ها به کشورهای اروپایی منتشر شد، اقدامی که با توجه به اهمیت دیگر موزه‌های کشور می‌توانست با یک انتخاب دیگر اما براساس شاخص‌های معتبرتری از موزه‌ها انجام و سفر رخ دهد.

محیط طباطبایی معتقد بود: اگر قرار بود از سوی ایکوم رئیس موزه‌ای به عنوان سفیر صلح و فرهنگ به اروپا برود، قطعا آن رئیس موزه‌ی «موزه صلح» بود. آن‌هم با توجه به خاطره ی چند سال گذشته که معاون سازمان ملل به ایران آمد و وقتی فقط یک ساعت برای بازدید در تهران فرصت داشت، موزه صلح را انتخاب کرد و پس از آن شد «مهم‌ترین سفیر صلح در کشور»،‌ اکنون نیز نماینده ایران به عنوان سفیر صلح در سازمان لاهه فعالیت می‌کنند.

سیدمحمد بهشتی اما در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: یکی از خصوصیات ما ایرانی‌ها این است که تا زمانی که دیده نمی‌شویم، احساس نمی‌کنیم رفتارمان را باید مدیریت کنیم، اما از وقتی دیده می‌شویم مبادی آداب می‌شویم.

او ادامه داد: در این میان چشمی که باید همه را ببیند، رسانه‌ها هستند اگر شما دقیق و درست ببینید باید سفیر صلح ایران «رئیس موزه صلح» باشد.

در ادامه خبرنگاران از حضور ایکوم ایران در جلسات تصمیم‌گیری برای موزه‌های مختلف پرسیدند و نقشی که این نهاد می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های نهایی داشته باشد.

این بار نیز محیط طباطبایی در مقام پاسخ برآمد و گفت: گاهی اوقات در جلساتی که برای انجام اقداماتی برای موزه‌ها برگزار می‌شود، از ما مشورت هم می‌خواهند و معمولا یک نفر از ایکوم در آن جلسه حاضر می‌شود، اما با پایان نخستین جلسه، از جلسات بعدی دیگر حتی به ایکوم فکر نمی‌کنند و هیچ عضوی از ایکوم در جلسات بعدی حضور ندارد.

*ایکوم را فقط برای یک جلسه مشورت می‌خواهند!

او برگزاری جلسات موزه‌ی «خراسان بزرگ» که قرار بود در اوایل سال 80 توسط استاد میرفندرسکی تهیه و اجرایی شود را نمونه‌ای از این جلسات دانست و گفت: فازهای صفر،‌ یک و 2 احداث این موزه تا بحث محتوای موزه پیش رفت، اما با یک تغییر مدیریت در سال 83 کار متوقف شد و پس از مدتی به عنوان موزه‌ی «بزرگ خراسان» به کار خود ادامه داد، بدون هیچ کمک مشورتی از ایکوم ایران.

*مشورت ایکوم برای موزه‌ی دوران اسلامی را نپذیرفتند

قائم مقام ایکوم ایران همچنین درباره‌ی وضعیت موزه دوران اسلامی گفت: زمانی که این موزه را تعطیل کردند فقط سیستم الکترونیک موزه خراب بود و قرار بود در زمان ریاست محمدرضا کارگر بر این موزه آن اصلاح شود،‌ اما پس از برگزاری نخستین جلسه که ایکوم در جلسه‌ی آن اظهار کرد که وضعیت موزه مناسب است و فقط باید کار سیستم اصلاح شود، پس از ان دیگر در هیچ جلسه‌ای در این زمینه از ایکوم دعوت نشد، آنها موزه را تعطیل کردند و مشورت‌ها در این زمینه بی‌نتیجه ماند.

او تاکید کرد: البته یک‌سری مشورت‌ها که با ایکوم می‌شود گاهی سودآور است، اما همیشه اینگونه نیست. در طرح انتقال دو موزه نقاشی پشت شیشه و هنرهای ملی به ساختمان کنونی سازمان میراث فرهنگی، با مشورت‌هایی که با رئیس وقت سازمان - سید حسن موسوی - انجام شد، بنابراین آن موزه‌ها به مکان نخست خود بازگشتند.

وی اضافه کرد: همچنین دو موزه بهزاد و عماد در سعدآباد تعطیل بودند که خوشبختانه با مشورت‌های ما آن هم بازگشایی شد.

او ادامه داد: من در 9 سالگی به موزه ایران باستان می‌رفتم، در آن زمان این موزه دو طبقه بود و هر دو طبقه به عنوان موزه باستان‌شناسی فعالیت می‌کرد تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی. در حال حاضر نیز که تعداد ویترین‌ها در طبقه اول بسیار زیاد است، به دلیل انتقال ویترین‌های طبقه بالا به طبقه‌ی پایین است.

وی افزود: با این وجود معتقدم در حال حاضر موزه ملی ایران به عنوان موزه‌ی باستان شناسی دوران گذشته باید کامل شود، این موزه در گذشته همیشه توسط پژوهشکده باستان شناسی اداره می شد، اما مدیریت‌های مختلف با توجه به مشکلات و تمایل‌های خود اقدامات را انجام می‌دادند. این ساختمان در حدود 10 سال پیش دچار معضلاتی شد که تصمیم گرفتند آنها را برطرف کنند اما به جای آنکه آن معضل را برطرف کنند کل دوران موزه اسلامی را تعطیل کردند.

*«گرجی» عقد دائم با موزه‌ی ملی دارد

بهشتی نیز که تاکید داشت در این نشست خبری فقط به عنوان رئیس ایکوم ایران صحبت می کند، درباره‌ی شایعات استعفای مهناز گرجی، مدیر کنونی موزه ملی ایران گفت:‌ مطمئن باشید خانم گرجی مانند من با موزه ملی ایران عقد دائم دارد و هیچ گاه از این موزه نمی‌رود. زمانی که وی به عنوان مدیر موزه ملی انتخاب شد، بسیار خوشحال شدیم که در دولت جدید این موزه مدیری پیدا کرد که آشنا و مرتبط با موضوع بود با این وجود این بحث به معنای آن نیست که تا ابد یک نفر باید در موزه باشد.

وی تاکید کرد: ایکوم مکان تجمع افراد صاحب تجربه و نظر است. پس باید خیال‌مان راحت باشد این مشورت‌ها سنجیده انجام شوند، هرچند ایکوم اتاق فکر سازمان میراث فرهنگی نیست.

*دولت گذشته مصوبه‌ میدان مشق را لغو کرد

رئیس ایکوم ایران یکی از تنها اقداماتی که به عنوان سیدمحمد بهشتی توانسته است برای موزه‌های ایران انجام دهد، را درخواست برای تبدیل میدان مشق به عنوان یک مکان موزه‌ای مطرح کرد.

او افزود: توانستم یک مصوبه از دولت در سال‌های گذشته بگیرم تا همه مجموعه میدان مشق در اختیار موزه ملی ایران قرار گیرد، اما متاسفانه این مصوبه در دولت گذشته لغو شد. البته بار دیگر در جلساتی که با آقای سلطانی‌فر داشته‌ام به وی پیشنهاد دادم تا این مصوبه توسط آقای این دولت و رئیس سازمان میراث فرهنگی اجرائی شود.

انتهای پیام