اگر گذرتان به سمنان افتاد به موزه پهنه سمنان بیایید و از نزدیک حکایت مادری جوانمرگ که 4000 سال پیش بر سر "زا" رفت و به همراه جنین‌اش رو به خورشید دفن شد را از نزدیک به تماشا بنشینید.

رویا کریمی، راهنمای موزه پهنه سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه سمنان، با اشاره به یک اسکلت انسانی منحصر به فرد در موزه توضیح داد: این اسکلت که مربوط به یک مادر جوان و جنین اوست بیش از 4000 سال قدمت دارد. این اسکلت مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد است و بیش از 4000 سال قدمت دارد.

وی با بیان اینکه این اسکلت از مجموعه تاریخی تپه حصار دامغان به دست آمده است، افزود: این اسکلت در حفاری‌هایی که سال 1374 در تپه حصار انجام شد به دست آمده و گور آن به صور کامل برداشته شده و به موزه سمنان منتقل شده است.

این کارشناس مدیریت جهانگردی، از این اسکلت به عنوان منحصر به فردترین اسکلت موجود در موزه‌های ایران یاد کرد و افزود: این اسکلت تنها اسکلت سالم در ایران است که در موزه نگهداری می‌شود. این اسکلت از تپه حصار دامغان به دست آمده و خاک کویری دامغان و خصوصا منطقه تپه حصار ضمن برخورداری از مقداری نمک، فاقد رطوبت زیاد است و از این رو این اسکلت با وجود گذشت 4000 سال همچنان سالم مانده است.

وی ادامه داد: از آنجا که این اسکلت مربوط به یک مادر و جنین آن است، آن را منحصر به فرد کرده است. این مادر در حین زایمان جان خود را از دست داده است. دلیل مرگ این مادر که حدس زده می‌شود بین 17 تا 20 سال سن داشته، کوچکی لگن بوده است. جنین این مادر از سمت پا به دنیا آمده و به دلیل کوچکی لگن، مادر در حین زا جان خود را از دست داده است.

این کارشناس راهنمای موزه پهنه سمنان در خصوص شیوه دفن این ایرانی هزاره دوم پیش از میلاد، به ایسنا گفت: شیوه تدفین این مادر به صورت "جنینی" بوده و این شیوه در آیین میترایسم مرسوم بوده لذا به نظر می‌رسد که این زن پیرو آیین میترایسم یا خورشیدپرستی بوده است، ضمن اینکه سر تمامی مردگان و از جمله این زن به سمت طلوع خورشید بوده است. پیروان این آیین به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته‌اند. در این آیین معمولا چیزهایی که باور داشتند در زندگی پس از مرگ به آن نیاز می‌شود را به همراه آنان دفن می‌کردند همچنانکه به همراه این مادر و جنین نیز یک کاسه سفالی غذا و مقداری گوشت شکار که استخوان آن باقیمانده دفن شده است.

این کارشناس مدیریت جهانگردی، با بیان اینکه در مشت این زن یک دستبند و یک انگشتر وجود داشت، تصریح کرد: در این آیین مرسوم بوده که به همراه زنان زیورآلات و به همراه مردان ابزار جنگی و ابزار کار را دفن می‌کرده‌اند.

حسین خواجه‌بیدختی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه تپه حصار دامغان یکی از مهم‌ترین آثار و محوطه‌های تاریخی استان سمنان و ایران است، خاطرنشان کرد: قدمت تمدن یافت شده در این تپه باستانی که در 3 کیلومتری جنوب شرق شهرستان دامغان واقع است، به دوران هزاره نخست پیش از میلاد تا هزار چهارم می‌رسد. بر اساس حفاری‌های باستان شناسی که در این تپه انجام شده، اسکلت به دست آمده در آن مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد است.

وی به برخی آداب زندگی مردمان این دوره که در کاوش‌ها مشخص شده، اشاره و اظهار کرد: از لحاظ تدفین طبق کاوش‌های تپه حصار و بنا به آمار دکتر اشمیت در دوره اول، مردگان را به جانب شرق یعنی به سمت طلوع خورشید می‌خواباندند و این رسم در ادوار بعد مراعات نشده و ظاهرا با گذشت زمان دگرگون شده است. ضمن اینکه در تدفین مادر و جنین آن که در موزه پهنه نگهداری می‌شود به این باور توجه و سر آن به جانب طلوع آفتاب است. در کنار این اسکلت اشیایی قرار دارد که در هنگام مرگ کنار متوفی قرار داده شده است.

وی افزود: هدف از گذاشتن این اسکلت در موزه، نشان دادن شیوه تدفین در هزاره دوم پیش از میلاد در بخش فلات مرکزی ایران است.

مدیرکل میراث فرهنگی استان با بیان اینکه این اسکلت به شکل کاملا دست نخورده از محل حفاری در تپه حصار به موزه سمنان منتقل شده، اظهار کرد: این اسکلت با ضمائم آن در یک محفظه مکعبی شیشه‌ای قرار گرفته است.

خواجه‌بیدختی با اذعان به این‌که تاکنون مطالعات مختلفی پیرامون این تپه باستانی صورت گرفته است، تصریح کرد: پرفسور هرتسفلد، دکتر اشمیت، اسماعیل یغمائی و کورش روستایی از جمله باستان شناسانی هستند که بر روی این محوطه باستانی به مطالعه و تحقیق پرداخته‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همچنین با اشاره به نگهداری بخشی از آثار به دست آمده از تمدن تپه حصار در موزه پهنه سمنان، گفت: علاوه بر این اسکلت که از آثار با ارزش موزه است، اشیا دیگری از تمدن تپه حصار دامغان در موزه سمنان وجود دارزد که مهمترین آنها ظروف خاکستری رنگ و نخودی است که مختص تمدن تپه حصار دامغان است.

انتهای پیام