چهره ماندگار علمی کشور با انتقاد از رویکرد غلط مدیریت کلان علم و فناوری کشور خصوصا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در بی توجهی به مفهوم مدرن علم و ضرورتهای توسعه دانش و پژوهش های بنیادی، تاکید کرد: ایران به بیداری علمی و انقلاب در زیربنای سیاستگذاری علمی نیاز دارد

به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، دکتر جواد صالحی، استاد مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف که در «اندیشگان سیاست گذاری در علوم و پژوهش‌های بنیادی» در پژوهشگاه دانش های بنیادی سخن می‌گفت با بیان این که تاکید بر تحقیقات کاربردی و رفع نیازهای کار و بی توجهی به تحقیقات بنیادی ناشی از ناآشنایی با واقعیتهای علم و فناوری است اظهار داشت: تمایز قایل شدن بین تحقیقات پایه و فناوری در دنیای امروز ممکن نیست به طوری که پشت همین گوشی های تلفن همراه هوشمند که فناوری ای است که هر روزه از آن استفاده می کنیم، پنج، شش جایزه نوبل در علوم پایه نهفته است.

وی که پس از اتمام تحصیلاتش در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی سالها به عنوان محقق در دانشگاه ام ای تی و به عنوان عضو کادر فنی در گروه تحقیقات کاربردی آزمایشگاه‌های بل فعالیت داشته است، اظهار داشت: احساس می کنم برخی تصمیم سازان علمی کشور خودشان هم به درستی نمی دانند که چه کار می کنند و متاسفانه تفکرات بسیار غلطی در بدنه مدیریت علمی کشور رشد می کند که مطمئنا در مسیر پیشرفت کشور بسیار تهدیدکننده و خطرناک است.

صالحی گفت: البته دردو دهه اخیر در مجموع خوب پیش آمده ایم ولی این ممنتم با سیاست گذاری های زیگزاگی که در حوزه علم و فناوری صورت می گیرد تداوم نخواهد داشت. مشکل سیاستگذاری علمی کشور در این جاست که قدرت تصمیم گیری و مدیریت علم و فناوری کشور در دست افرادی است که شاید مدرک دانشگاهی هم داشته باشند ولی آن قدر با مفهوم علم آشنایی ندارند که گاه بحث های کودکانه ای مطرح می شود مثل مقایسه اهمیت طرحهای شیرین کردن آب با طرح رصدخانه ملی را مطرح می کنند و می گویند تا زمانی که مساله آب در کشور مطرح است، اولویت تخصیص بودجه های پژوهشی رفع این مشکل است نه طرح هایی مثل رصدخانه ملی!

چهره ماندگار مهندسی برق کشور که صرف نظر از تحقیقات بنیادی فراوان در مرزهای دانش از محققان پیشرو در حوزه مخابرات و شبکه‌های نوری نیز هست، اظهار داشت: آب شیرین کن را کنار رصدخانه گذاشتن و این تفکر که چون مساله آب داریم، پژوهش در مسائل بنیادی برای ما مهم نیست، تفکری بسیار کودکانه است که ضرورت ایجاد یک موج بلند بیداری علمی در کشور را نشان می دهد.

وی با بیان این که منظور از بیداری علمی، علمی، فکر کردن و علمی، عمل کردن است، خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری سالهاست که بیشترین تایید را در بحث علم و فناوری داشته اند ولی معلوم نیست در بدنه مدیریتی این حوزه چه خبر است! یک نخبه دنبال وام عروسی و مسکن نیست، دنبال پرواز علمی است و به همین دلیل است که شاهد فوج مهاجرت نخبگان هستیم و طبیعی هم هست که بروند. پیامبر اسلام (ص) هم وقتی شرایط مکه را برای تبلیغ اسلام مناسب ندیدند به مدینه هجرت فرمودند. هر انسانی دوست دارد خود را به نهایت ظرفیت خود برساند و حق هم دارد. این که محققان ما دائما دنبال مسوولان باشند و التماس کنند که به ما پول بدهید تا تحقیق کنیم، شرایط مطلوبی نیست که بتواند نخبگان را جذب کند.

صالحی با اشاره به وعده ساخت تلسکوپ فضایی که از سوی برخی مسوولان مطرح شده گفت: زمانی که بفهمیم چه طور تلسکوپ بسازیم و رفتن به فضا را یاد گرفتیم می توانیم از تلسکوپ فضایی صحبت کنیم. در حال حاضر از 10 هزار ماهواره مخابراتی موجود در فضا یک ماهواره را هم نداریم و در زمینه دانش های بنیادی عقب ماندگی های زیادی داریم که لازم است با سرمایه گذاری مناسب و دوراندیشی این ضعف را جبران کنیم.

وی گفت: زمانی که در آمریکا از دانشگاه فارغ التحصیل شدم، استادی از من دعوت کرد با توجه به تجربه کار روی سیستم های وایرلس در زمینه سیستم های فیبر نوری همکاری تحقیقاتی داشته باشیم و تاکید داشت طی 25، 30 سال آینده فیبرنوری جای سیم را می گیرد. اتفاقی که در عمل افتاد. در این مدت کشورهای پیشرفته صدها میلیارد دلار در زمینه فیبر نوری منازل سرمایه گذاری کردند تا امروز شاهد به ثمر نشستن این ایده هستیم. بدون سرمایه گذاری در زمینه علوم بنیادی نمی توان در فناوری پیشرفت کرد همچنان که امروز کشوری مثل مالزی را صاحب فناوری نمی دانیم چون در زمینه علوم بنیادی کاری نکرده و تنها زرورقی از فناوری ها دارد.

استاد دانشگاه صنعتی شریف گفت: هر کس که از دانشگاه فارغ التحصیل می شود، دانشمند نیست. کل کسانی که در کشور توانایی و شوق کار جدی در زمینه علوم بنیادی را دارند شاید از هزار نفر هم تجاوز نکند و جای تاسف است که برخی با دیدگاه ها و سیاستهای غلط خود همین جمع کوچک را هم ناامید و وادار به مهاجرت می کنند.

وی در پایان با تاکید بر ضرورت بیداری علمی گفت: بیداری علمی باعث می شود سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های حوزه علم و فناوری ثبات داشته و هیچ مقام مسئولی نتواند به طور سلیقه ای مسیر پژوهش کشور را تغییر دهد. بیداری علمی، پدیده ای فرهنگی و خودجوش است که افکار و بینش تک تک افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و مسائل همه افراد مثل زنجیره ای به هم متصل می شود و از این رهگذر، جامعه بر اساس دید علمی شکل می گیرد.

این انقلاب و تحولی است که باید در روح افراد شکل بگیرد و با دستور محقق نمی شود، بلکه مثل انقلاب کردن و بیداری اسلامی سال ها طول می کشد جامعه، آماده و آبستن انقلاب و بیداری شود.

انتهای پیام