حبیبالله صادقی معتقد است که با مطالعهی بیشتر روی هنر مدرن میتوان به قرائت تازهای از مضمون عاشورا در آثار نقاشی معاصر رسید.
این هنرمند در گفتوگو با خبرنگار بخش هنرهای تجسمی ایسنا، دربارهی جایگاه عاشورا در نقاشی ایرانی، اظهار کرد: موضوع عاشورا، موضوع کهنی است که همواره در هنر ایران نمود داشته است. هنرمندان با معرفت و ارادتی که به فرهنگ عاشورا و امام حسین (ع) دارند، همواره این سوژه را در نقاشیهایشان جاری و ساری کردهاند.
او ادامه داد: نقاشی قهوهخانهای در دورهای پدید آمد که نقاشی به شیوهی کلاسیک در اختیار خواص بود. بنابراین نقاشان قهوهخانهای سنن ملی، دینی و آیینی را که نقالان آنها را روایت میکردند، روی پرده آوردند. آن قرائتی که در رابطه با عاشورا در شعر شاعرانی مانند محتشم کاشانی بود، در وجود مردم حک شد و نقاشان قهوهخانهای هم حس عاطفی خود را از موضوع کربلا و عاشورا به تصویر میکشیدند.
وی گفت: پس از آن، نسل موسوم به «سقاخانه» سعی کرد به قرائت جدیدی از تفکر نقاشان قهوهخانهای برسد، قرائتی که نگاهی به مدرنیسم دارد و با استفاده از نشانههای ساده و مینیمالسازی، آن را بهگونهای جدید به مخاطب عرضه میکند. گرچه مکتب سقاخانه خیلی طولانی نبود، اما جرقهای بود که زده شد و همان نشانههای سنتی را بهگونهای تازه نشان داد.
این هنرمند دربارهی پرداختن هنر مدرن به موضوع عاشورا، اظهار کرد: نقاشی مدرن ما خالی از موضوع کربلا و عاشورا نیست و هنرمندانی که فقط مربوط به تفکر خاصی نیستند، روی این موضوع کار کردهاند. محرم و عاشورا در هنر مدرن خیلی پویاتر و باشکوهتر دنبال شد. در دورهی نقاشی قهوهخانهای هنرمندان سعی میکردند همهچیز را عین به عین تصویرسازی کنند؛ اما هنرمندان معاصر ما که با مفاهیمی مانند جنگ و انقلاب سر و کار داشتند، توانستند آثار فاخر و جامعی را با محوریت قیام عاشورا خلق کنند.
او ادامه داد: با این حال احساس میکنم باز هم کار کردن روی این سوژه در هنر مدرن جای مطالعهی بیشتری دارد. فرهنگ عاشورا، فرهنگی معنادار است و حتی در دفاع مقدس و جبههها هم سرودهایی که خوانده میشدند، با تأثیر از این واقعه بودند. خود من یک تابلویی با نام «رقص این چنین» دارم که در «70 سال نقاشی معاصر ایران» در موزهی هنرهای معاصر بهنمایش گذاشته شد. من در تابلوی خودم انسان معاصر را در قالب عاشوراییان نشاندهام. کسی که مثل حبیب بن مظاهر است، بال دارد، تمام بدنش را نیزهها پوشاندهاند، اما با این حال هدف من نشان دادن خود حبیب نیست، بلکه طرفم جوانان 18 سالهای بودند که با قامت شهید در برابر دشمن میایستادند.
صادقی اضافه کرد: انقلاب، جنگ و بازگشت به خویشتن در فرهنگ و اندیشهی نسل معاصر ما وجود دارد و میتواند به نقاشان معاصر کمک کند تا آنها را با مضمون عاشورا ترکیب کنند. هنرمندان امروز ما سعی دارند آثاری خلق کنند که هم با ریشههای هنری - فرهنگی خودمان منطبق باشد و هم نیمنگاهی به نقاشی مدرن و معاصر دنیا داشته باشد.
انتهای پیام
نظرات