«سازمان میراث فرهنگی با رسیدگی هر چه سریع‌تر به تخریب‌های انجام شده در بافت‌های تاریخی شهرها، با هدف حفاظت از بافت‌های تاریخی شهری، همکاری‌ها و تعاملات خود را با سایر نهادهای دولتی گسترش دهد.»
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی ایسنا، به دنبال تخریب‌هایی که در طول یک ماه گذشته گریبان بافت‌های تاریخی شهرهای مختلف کشور به خصوص شیراز، یزد و قزوین را گرفته است، جامعه باستان‌شناسی ایران در بیانیه‌ای از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواست تا نسبت به این تخریب‌ها سرعت عمل سریع‌تری داشته باشد.
در این بیانیه آمده است:
«در هفته‌ای که به یاد دلاوری‌ها، ایستادگی‌ها و رشادت‌ها در جنگ تحمیلی به نام هفتة «دفاع مقدس» نام‌گذاری شده است، شاهد رویدادهای تلخی برای میراث فرهنگی کشور بودیم.
به گونه‌ای ناباورانه و دور از انتظار، بخشی از بافت و آثار تاریخیِ شهرهای شیراز و یزد مورد هجوم قرار گرفت و تخریب شد.
«جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران» علاوه بر اعلام مراتب اعتراض و ناخشنودی خود نسبت به این‌گونه رویدادهای تلخ، قانون‌گریز، و قانون‌ستیز که نابودی ارزش‌های معنوی و سرمایه‌های ملی میهن ما را نشانه گرفته است، خواستار رسیدگی به پرونده‌ی مسببان این‌گونه تخریب‌ها است.
بی‌شک اگر در گذشته، رسیدگی قضائی به تخریبِ آثار و بناهای تاریخی و یادمانی مانند حمام «خسروآقا»، سرای «دلگشا»، امامزاده «یحیی زواره»، امامزاده «طزرک» و نظایر آن با دقت و سرعت و مسؤلانه انجام می‌شد، اکنون شاهد وقوع چنین رویدادهای دامنه‌داری نبودیم.
«جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران» علاوه بر تأکید بر این‌که تلاش‌های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای پیشگیری از چنین وقایعی کافی نبوده است، بر لزوم مسؤولیت‌پذیر همه‌ی مردم، بخصوص همه‌ی نهادهای دولتی برای محافظت و صیانت از میراث فرهنگی کشور تأکید می‌کند.
مواجهه و کنش‌هایی که سال‌های اخیر در قبال میراث فرهنگی کشور مشاهده می‌شود نه تنها درخور شأن و جایگاه تاریخی و فرهنگی ایران نیست، بلکه با اهداف آرمانی انقلاب اسلامی منافات دارد و چهره‌ی آن را نیز مخدوش می‌کند؛ به‌ویژه این‌که تخریب بافت‌ها، مقابر، مزارها و مشاهدِ تاریخی در پوشش و به نام دین و تشیع صورت می‌گیرد، اما عملاً منجر به نابودی برخی از ارزش‌های اصیل دینی، فرهنگی، مدنی، و معنوی شده است.
به عنوان متخصصان و پژوهشگران این حوزه، ضمن توصیه به صاحب‌منصبان و مسؤولان غیرمتخصص - که انتقادها به این واقعه‌ی ناگوار را «بزرگ‌نمایی» دانسته بودند - بر ضرورتِ توجه کافی و جدی گرفتن نظرات کارشناسی متخصصان، تأکید می‌کنیم که استمرار این روند نه تنها منجر به تخریبِ ریشه‌های تاریخی و فرهنگی خواهد شد و روش و منشِ سوداگرانه را جایگزین رفتارهای مدنی، معنوی، و عقلایی خواهد کرد، بلکه در تشخیص و تأمین نیازها و اقتضائات نسل‌های آینده نیز ناکامی غیرقابل جبرانی به بار خواهد آورد.
به رغم اخبار ناگوارِ شیراز و یزد، باید به اتفاق امیدوارکننده‌ای که روزهای اخیر برای بخشی از بافت و آثار تاریخی در شهر قزوین رخ داده نیز اشاره کرد.
در قزوین به دنبال چندین دهه تصمیم‌گیری‌های نادرست و غیراصولی، بافت و آثار تاریخی محدود‌ه‌ی خیابان انصاری شرقی در ماه‌های اخیر به طور جدی در معرض نابودی قرار گرفته بود.
خوشبختانه تهدیدها در این زمینه با هوشیاری و تلاش‌های کارشناسان و مسؤولان سازمان میراث فرهنگی و سایر نهادهای مرتبط تا حدودی رفع شده است. در این زمینه، پیگیری مسؤولان سازمان میراث فرهنگی، و بخصوص موضع‌گیری شورای عالی معماری و شهرسازی قابل تحسین و تقدیر است.
«جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران» با حمایت از اقداماتی که نهادهای مسؤول تاکنون انجام داده‌اند خواستار تداوم این روند برای حفظ و صیانت از آثار این محدوده، به عنوان آثار شاخصی از دوره‌های سلجوقی، ایلخانی، صفوی، و قاجار است.
همچنین خواهشمند است که مسئولان و نهادهای تصمیم گیرنده و قانون‌گذار شهر قزوین برای حفظ این سرمایه‌های ملّی در برنامه‌ریزی‌های شهری تجدید نظر کنند.
مجموعه‌ی رویدادهای ناخوشایند و خوشایندی که در ارتباط با آثار تاریخی، به‌ویژه بافت‌های تاریخی شهری دیده و شنیده می‌شود، نشان از آن دارد که هرگاه همکاری و تعامل بیشتر، و نزدیکی میان سازمان میراث فرهنگی و سایر نهادها برقرار شده، شاهد تصمیمات مثبت و خوب مسؤولان شهری به نفع میراث فرهنگی بوده‌ایم که نتیجه‌ی آن سرنوشت بهتری برای آثار تاریخی و فرهنگی رقم زده است.
و بالعکس، هر گاه و هر جا تعامل و همکاری‌ها کم‌رنگ‌تر بوده، شاهد تصمیم‌های ناکارآمد و کارشناسی نشده‌ی مسؤولان شهری بوده‌ایم که در نهایت آثار تاریخی و فرهنگی قربانی چنین تصمیم-هایی شده‌اند.
اخبار ناگوار و ناخوشایند تخریب بافت‌های تاریخی شهری، مانند وقایع اخیر شیراز، نیز متأثر از چنین روند و رویکردی است.
«جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران» تأکید می‌کند که سازمان میراث فرهنگی به تنهایی مسؤول حفاظت از مواریث تاریخی و فرهنگی نیست و ضروری است که همه‌ی نهادها و سازمان‌ها، حفظ و صیانت از مواریث فرهنگی و تاریخی کشور را مورد توجه جدی قرار دهند.
علاوه بر این، «جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران» از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌خواهد که با رسیدگی هر چه سریع‌تر به تخریب‌های اخیر در شهرهای شیراز و یزد، در جهت حفاظت از بافت‌های تاریخی شهری، همکاری‌ها و تعاملات خود را با سایر نهادهای دولتی گسترش و تعمیق ببخشد.»
انتهای پیام
نظرات