غار نخجیر با اقداماتی که در طول سال‌های گذشته برای حضور پررنگ گردشگر ان در آنجا شده،‌ در حال مرگ است.

به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا،‌ غار نخجیر در پنج کیلومتری شهرستان دلیجان در استان مرکزی قرار دارد که در سال 1989 کشف شد و عملیات آماده‌سازی آن برای بهره‌برداری گردشگری نیز حدود 13 سال پیش آغاز شد.

به گفته کارشناسان زمین‌شناسی و کارست، رشد این غار با اقداماتی که برای بهره‌برداری گردشگری در آن انجام شد تا حدی متوقف شده و به نوعی در حال مرگ است.

روز غار پاک بهانه‌ای شد تا تعدادی از زمین‌شناسان‌، غارشناسان و غار نوردان، طبیعت‌گردان و فعالان گردشگری به همت انجمن غار و غارشناسی ایرانیان‌، کمیته ملی طبیعت گردی و اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی گردهم جمع شوند تا اقدامات اولیه را برای حفاظت و بهره‌برداری پایدار با آگاه‌سازی جوامع محلی انجام دهند.

در روز نخست این گردهمایی که در شهر دلیجان برگزار شد، کارگاه آموزشی حفاظت و بهره‌برداری پایدار از غارها با آگاه‌سازی جوامع محلی با تمرکز در شرایط کنونی غار نخجیر برگزار شد که مسئولانی از میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین استانداری مرکزی حضور داشتند، اما هیچ مقام مسئولی از سازمان حفاظت محیط زیست که ضلع سوم حفاظت از منابع طبیعی به شمار می‌آید حضور نداشت.

«فاطمه سبک‌خیز»، استاد دانشگاه ژئومورفولوژی استان اصفهان به آسیب شناسی ژئوتوریسم غارها با نگاهی به غار نخجیر پرداخت و گفت: آسیب‌هایی که به غارها وارد می‌شود غیرقابل جبران است. این مکان‌ها نباید صرفا تفریحی باشند و باید پیش از بازدید آموزش‌های لازم داده شود.

او سپس به آسیب‌هایی که به غار نهشته‌های نخجیر پس از عملیات آماده‌سازی آن برای گردشگران سال 87 به بعد وارد شده است گفت: هدفی که برای ایجاد این غار به عنوان جاذبه گردشگری دنبال شد آسیب بزرگی به آن وارد کرد. در سال‌های قبل این غار خیلی زنده بود، اما در زمان بازگشایی آن سیر تشکیل برخی غار نهشته‌ها متوقف شد. با بازشدن دهانه دیگر غار اقلیم غار تغییر کرد. کارهایی که انجام شد غیر علمی بود.

او سپس به سیستم روشنایی و سیم‌کشی داخل غار اشاره کرد و افزود: سیستم نوردهی غار اصلا مناسب نیست و استفاده از لامپ‌های حرارتی ساز و کار غار نهشته‌ها را دچار مشکل می‌کند.

سبک‌خیز در ادامه تصاویری از نمونه تخریب‌هایی که در این غار صورت گرفته‌ را نشان داد و گفت: مثل تمام غارهای جهان بهتر است بازدیدکنندگان از چراغ سر و کلاه ایمنی استفاده کنند و پیش از ورود نکته‌های ضروری به آنها یادآوری شود.

وی با اشاره به آسیب‌های ناشی از بازدید گردشگران از غار که در آخرین بازدیدش مشاهده کرد گفت: دیوار نهشته‌ها،‌ شکستن پاپ کورن‌ها (نوعی از غار نهشته) و فرسایش ناشی از تردد مداوم نمونه‌ای از این آسیب‌ها بوده است.

به گزارش ایسنا‌، حاجی کریمی استاد دانشگاه زمین شناسی ایلام نیز در سخنرانی با موضوع «چرا غارها مهم هستند؟» به عوامل تشکیل غارها و ضرورت حفظ اکوسیستم آنها اشاره کرد و گفت: تشکیل غارنهشته‌ها گاهی هزاران سال طول می‌کشد، در حالی که گاهی مشاهده می‌شود در بازدیدها و عملیات آماده سازی غارها با هدف گردشگری به این پدیده‌ها آسیب وارد شده است. ما از جابه جایی غار نهشته‌ها می‌توانیم به زلزله خیز بودن منطقه پی‌ ببریم.

این استاد دانشگاه سپس به گسل غار نخجیر اشاره کرد و افزود: در آخرین بازدیدی که از این غار داشتم متوجه برخی قطعات رها شده در داخل غار شدم که امکان ریزش آنها با کوچکترین لرزه وجود دارد بنابراین می‌طلبد در برخی از نقاط این غار برای تردد بازدیدکنندگان محدودیت ایجاد کرد.

وی ادامه داد: نمی‌دانم با این همه شکستگی غار نهشته‌ها و دیوار نوشته‌ها چه کنیم. جا دارد مجموعه‌ای متولی این کار شود. من غار سی‌متری را در رومانی دیدم که ورودی آن را آنچنان قفل و زنجیر کرده بودند که من ماشینم را آن طور قفل نمی‌کنم.

در ادامه این بحث رضا خوش‌رفتار - عضو هیات علمی دانشگاه زنجان - با طرح این سوال که آیا باید از غارها استفاده کرد یا آنها را ناز کرد و در گوشه‌ای نگه داشت گفت: غار می‌تواند پدیده‌ای گردشگری و درآمدزا باشد، اما برای رسیدن به این هدف شرایطی وجود دارد.

او متذکر شد: نباید تا جایی را پیدا می‌کنیم آن را در بوق و سورنا کنیم. باید آن منطقه را نگه داریم تا اهداف حفاظتی حاصل شود و بعد معرفی کنیم. غار باید مشتری خاص داشته باشد و لازم نیست هر کسی به همه جای آن تردد کند.

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار کرد: در غارهای گردشگری کشور تابلوهای معرفی به درستی نصب نشده‌اند، در حالی که یکی از ارزان‌ترین راه‌ها برای حفاظت از غارها نصب تابلو است.

خوش‌رفتار پیشنهاد داد برای بازدید از غارها مجوز صادر شود، چرا که این اقدام در بسیاری از کشورها با تعیین زمان محدود برای بازدید از غارها انجام می‌شود.

وی همچنین درخواست کرد چارچوب حقوقی و قانونی برای بازدید و حفاظت از غارها تصویب شود.

وی گفت: براساس آمار موجود حدود 20 میلیون گردشگر سالانه از غارهای جهان بازدید می‌کنند که فقط بازدید کنندگان علی‌صدر در ایران 400 هزار نفر است. بنابراین لازم است به خاطر گونه‌های در خطر‌، کانی‌های کمیاب و سرچشمه‌های آب شیرین از غارها حفاظت کرد.

جواد نظام‌دوست - رئیس انجمن غار و غارشناسان - نیز به نامه‌هایی که تایید کننده وقایع نخجیر است و برای مقامات مسئول فرستاده شده است اشاره کرد و افزود: غار شناسی در کشور ما هنوز راه نیفتاده است، در هیچ واحدی از کشور عنوان غار شناسی نداریم. وقت آن است که به این موضوع بپردازیم.

در ادامه این نشست علمی سیدمحمد حسینی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی ضمن ارائه توضیحاتی درباره روند آماده‌سازی غار نخجیر و انکار مشکلاتی که در طول مدیریتش برای این غار به وجود آمده است‌، گفت: هیچ یک از ما حق نداریم برای منابع طبیعی مشکل درست کنیم و آنها را از دست بدهیم. زمانیکه می‌خواستیم این غار را برای گردشگری آماده کنیم از مراکز و مواضع علمی مختلف استعلام گرفتیم.

پس از توضیحات حسینی یکی از غارشناسان از او پرسید چقدر برای ساخت تونل در این غار هزینه شده است و چقدر از آن هزینه را می‌تواند صرف پاک کردن این غار کرد که حسینی در پاسخ گفت: نخجیر در اختیار سازمان امور آب بود و از آن برداشت می‌شد. در زمان تحویل به ما بیش از 300 نقطه آن دیوار نویسی شده بود که اکنون پاکسازی شده و در مسیر اثری از آنها دیده نمی‌شود.

وی اضافه کرد: از زمانی که کار شروع شد اجازه ندادیم هیچ خسارتی در مسیر غار به وجود آید، حتی تالار شیشه‌ای را که پیدا کرده بودیم اجازه ندادیم مردم به آن وارد شوند و تالار عروس را به خاطر محافظت بستیم.

در ادامه فاطمه سبک‌خیز از دانشگاه اصفهان برای احیا و حفاظت از این غار اعلام آمادگی کرد که حسینی در پاسخ به او هم اظهارکرد: اعتراف می‌کنم اعتقادی به این شیوه‌ی نادرست از بهره برداری ندارم، بهره برداری باید با حساب و کتاب باشد.

انتهای پیام