برگزاری آزمون دستیاری پزشکی هر ساله با کش و قوس هایی همراه بوده و این آزمون همواره حاشیه های جنجال برانگیز با خود داشته است. چهل یکمین آزمون دستیاری پزشکی امسال نیز که 11 اردیبهشت ماه جاری برگزار و نتایج آن اواخر خرداد همین ماه اعلام شد، با اعتراضات شماری از دانشجویان پزشکی مواجه شد.
در واقع در چهل و یکمین آزمون دستیاری پزشکی قانونی تحت عنوان " طرح بومی سازی پزشکی" از سوی نمایندگان مجلس تصویب شد که بر اساس آن سهم داوطلبان مناطق محروم در رشته های تخصصی پزشکی 30 درصد افزایش می یابد و این دانشجویان شانس بیشتری برای قبولی در دانشگاههای مطرح به ویژه تهران را پیدا خواهند کرد و افرادی که از این سهمیه استفاده می کنند با حداقل ۸۵ درصد نمره در رشته مورد نظر پذیرفته می‌شوند.
دکتر ضیایی معاون آموزشی وزارت بهداشت، درباره اجرای چنین قانونی گفت: اجرای این طرح می تواند به ماندگاری بیشتر نیروی انسانی و متخصصین در مناطق کم برخوردار و غیربرخوردار از پزشک متخصص کمک کند و متقاضیان استفاده از سهمیه‌های بومی براساس قانون مصوب مجلس، اجازه طبابت در مناطق یا استان‌های دیگر کشور را نخواهند داشت.
اما عده‌ای از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران، ضمن ابراز علاقه به خدمت کردن در مناطق محروم، از افزایش 30 درصدی به سهمیه کل در آزمون دستیاری انتقاد کردند و اجرای این قانون را نوعی بی عدالتی و فراهم نمودن زمینه های خروج نخبگان و دانشجویان از کشور دانستند، معتقدند اجرای چنین قانونی نه تنها منجر به دستیابی به نیروی متخصص در مناطق محروم نمی شود بلکه در بلند مدت نیز باعث دور شدن از این هدف و گسترش بی عدالتی در ابعاد دیگر نظام سلامت خواهد شد.
خبرنگار ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، به سراغ چندتن از دانشجویان سال آخر پزشکی و همچنین متقاضیان دوره دستیاری تخصصی رفته و نظر آنها را پیرامون "اختصاص سهمیه 30 درصدی مناطق محروم" در آزمون دستیاری چهل و یکم جویا شده است.
محمد مظفری دانشجوی سال آخر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران، اختصاص سهمیه 30 درصدی مناطق محروم در آزمون های دستیاری را اقدامی بسیارغیر کارشناسی و عجولانه توصیف کرد و افزود: بهتر است مسوولان قبل از اختصاص این چنین قوانین در عرصه پزشکی، زیرساخت ها و امکانات درمانی در مناطق محروم را فراهم و بعد از آن برای تامین نیروی انسانی برنامه ریزی کنند.
وی به شرایط اختصاصی سهمیه مناطق محروم اشاره کرد و گفت: شرایطی که یک فرد می تواند از سهمیه مناطق محروم استفاده کند باید محل تولد یکی از والدین یا همسر داوطلب استان محل استقرار دانشگاه منطقه محروم انتخابی بوده و داوطلب سه مقطع تحصیلی کامل ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان را در همان استان گذرانده و در استخدام پیمانی، رسمی – آزمایشی و یا رسمی- قطعی مستقر در مناطق تحت پوشش همان دانشگاه باشد. در واقع مدت تعهدات پذیرفته شدگان در سهمیه مناطق محروم به مدت سه برابر دوره آموزش است و این شرایط بسیار ناعادلانه است و تنها عده ای می توانند از آن بهره مند شوند.
مظفری ادامه داد: به عنوان مثال بیشتر دوستان من که در دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول به تحصیل هستند و بیش از هفت سال است که در تهران ساکن هستند اما دوره ابتدایی و دبیرستان خود را در مناطق محروم گذرانده اند، همچنان به عنوان یک فرد منطقه محروم حساب شده و از سهمیه مناطق محروم برخوردار می شود و شانس قبولی در دوره رزیدنتی برای فردی که با سهمیه آزاد می خواهد وارد دوره تخصصی شود کمتر است.
خروج افراد نخبه از کشور با سخت تر شدن شرایط آزمون دستیاری
این دانشجوی سال آخر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: خدمت کردن در مناطق محروم با ارزش است اما این نوع سهمیه بندی ها در دانشگاه فقط باعث می شود که عده ای نیروی متخصص، کارآمد و با استعداد به دوره رزیدنتی راه پیدا نکرده و در نتیجه بیشتر آنها برای ادامه تحصیل خود به خارج از کشور بروند بنابراین خروج نخبگان هزینه هنگفتی برای کشور خواهد داشت.
مظفری مدت تعهدات پذیرفته شدگان در سهمیه مناطق محروم را سه برابر دوره آموزش دانست و گفت: سوال این است که آیا چنین پزشکی می تواند 12سال با علاقه به طبابت خود در منطقه محروم بپردازد. در واقع پزشکی که در دوره مدت 7 ساله نتواند منبع درآمد خوبی داشته باشد، این توانایی را دارد 12 سال در منطقه محروم فعالیت کند.
وی ادامه داد: این نوع قوانین نه تنها انگیزه پزشکان را در بیمارستانهای دولتی و طبابت در مناطق محروم کم می کند بلکه آنها را به کار خصوصی نیز سوق می دهد.
جای خالی اینترن ها و رزیدنت ها در اجرای طرح تحول نظام سلامت
این دانشجوی سال آخر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان این مطلب که در طرح تحول نظام سلامت به پرسنل به ویژه اینترن و رزیدنت های بیمارستان های آموزشی توجهی نشده است افزود: منابع مالی طرح تحول نظام سلامت از درآمد یارانه ها اختصاص داده شده است در حالی که این منابع مالی ناپایداراست و امکان دارد این طرح به علت کمبود بودجه در سالهای آینده لغو شود و چگونه یک پزشک اطمینان داشته باشد برای 12 سال خدمت در مناطق محروم دولت او را از لحاظ مالی تامین می کند
وی یادآورشد: حدود 90 درصد بیمارستانهای آموزشی توسط رزیدنت و اینترن اداره می شود و توجه نکردن به مسائل مالی و تامین رفاه آنان باعث عدم ارائه خدمات مناسب از سوی کادر درمانی بیمارستان به بیماران می شود و تنها مراجعات بیماران را به بیمارستان های دولتی بیشتر می کند.
مظفری اظهارکرد: یکی از مناسب ترین طرح های پیشنهادی برای رفع نیاز مناطق محروم این است که برای گذراندن طرح دوره تخصصی یک پزشک بهتر است که به طور موقت در دوره های بین سه تا شش ماه در یک استان فعالیت کنند، تا هم به پزشک فشار کاری وارد نشود و هم مناطق محروم از داشتن پزشک متخصص بهره مند شوند.
این قانون عادلانه نیست
مصطفی احمدی مسوول مرکز مطالعات سیاستگذاری سلامت بسیج دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با خبرنگار ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، تفاوت در ظرفیت پذیرش آزمون دستیاری این دوره نسبت به دوره‌های قبل را اختصاص ناگهانی سهمیه 30 درصدی مناطق محروم در آزمون دستیاری دانست و گفت: پیش از تصویب این قانون 10درصد از ظرفیت کل آزمون به صورت مازاد، به سهمیه مناطق محروم اختصاص داشت اما امسال 30 درصد به سهمیه عادی آزمون اختصاص یافته است و این باعث می شود تعداد پذیرش دستیاران تخصصی هر ساله کاهش پیدا کند.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه هر ساله حدود 2325 نفر پذیرش آزاد و حدود 2600 نفر نیز ظرفیت کل آزمون بوده است، اما در حال حاضر در آزمون امسال ظرفیت کلی 2512 نفر است که با کسر سهمیه 50 درصد تنها 1255 نفر پذیرش آزاد صورت خواهد گرفت و در گذشته از 80 درصدی که به صورت سهمیه آزاد مورد پذیرش بوده است الان فقط به صورت 50 درصد به صورت آزاد پذیرش می شوند.
احمدی با بیان این مطلب که طرح بومی سازی پزشکی به ضرر دانشجویان دانشگاه های شهر تهران به ویژه ایران، تهران و شهید بهشتی است گفت: این سه دانشگاه هیچ گونه سهمیه بومی برای هیچ دانشگاهی در کشور ندارد و سهمیه بومی این سه دانشگاه به سایر دانشگاه ها تعلق می گیرد و و این ناعادلانه است. دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران که هفت سال درس خوانده اند به صورت ناگهانی 30 درصد از سهمیه ورودی آنها کاهش پیدا می کند.
مسوول مرکز مطالعات سیاستگذاری سلامت بسیج دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اینکه جذب دانشجو بومی باید از همان مناطق محروم صورت پذیرد افزود: پذیرش دانشجو در قطب‌هایی که عملاً جزو مناطق محروم نیستند رفتاری بر خلاف قانون است در حالی که منطق حکم می کند برای تربیت دانشجوی بومی در همان دانشگاه محل استان محروم تحصیل کنند.
وی با بیان اینکه نسبت جمعیت پزشک متخصص به جمعیت عادی در کشور ما رقم پایینی را دارد افزود: در حال حاضر این رقم در کشور ما یک به 900 است در حالی که بهتر است برای بهبود سلامت کشور و به ویژه مناطق محروم، افزایش پذیرش تخصص در دانشگاه را داشته باشیم.
احمدی بیان کرد: افزایش ظرفیت تربیت نیروی پزشکی متخصص، جهت ایجاد تعادل در بازار ارائه خدمت و توسعه عدالت در توزیع خدمات پزشکی، گام مهمتر و تحول آفرینی در جهت عدالت در ارائه خدمات خواهد بود.
این دانشجو در ادامه با اشاره به اینکه باید سیاست‌های تشویقی مناسب برای پزشکان مناطق محروم در نظر گرفته شود افزود: یکی از مشکلاتی که امروزه گربیانگیر دانشجویان رشته‌های پزشکی شده، مسائل معیشتی و داشتن یک منبع درآمد مناسب و پایدار است چرا که بیشتر دانشجویان با توجه به مدت زمان تحصیلی و مشقت‌های تحصیل در رشته پزشکی در مقاطع مختلف، بهتر است که تسهیلات مناسب در نظر گرفته شود تا دانشجویان با آرامش و علاقه بیشتری به فعالیت خود در مناطق محروم داشته باشند.
مسوول مرکز مطالعات سیاستگذاری سلامت بسیج دانشگاه علوم پزشکی بیان کرد: در طرح تحول نظام سلامت برای پزشکان مقیم در مناطق محروم، دولت تسهیلات ویژه ای در نظر گرفته است اما اینکه دولت در این مدت 12 سال از لحاظ مالی پزشکان را تامین کند هنوز جای سوال دارد.
احمدی در پایان ضمن امیدواری به ابطال این قانون گفت: چنین طرح هایی باید به صورت تدریجی تصویب شود نه اینکه در نزدیکی آزمون دستیاری این طرح تصویب و اجرا شود و گروهی به خاطر یک تصمیم عجولانه بسوزند.
کمبود نیروی متخصص در مناطق محروم با این قوانین حل نمی شود
حامد چراغعلی دانشجوی سال ششم رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان این مطلب که داشتن یک پزشک متخصص و کارآمد در مناطق محروم ضروری است اظهار کرد: کمبود نیروی متخصص در مناطق محروم با این قوانین حل نمی شود و قطعا در سال های آینده گذراندن طرح 12 ساله به معضلی بزرگ تبدیل خواهد شد.
این دانشجو ادامه داد: بهتر است برای تربیت نیروی متخصص و اعزام آن به مناطق محروم از دانشجویان همان استان و در مرکز همان استانی که متولد شده اند پذیرش شوند و نه اینکه سهمیه دانشجویان دانشگاه های شهر تهران کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه فردی که وارد رشته پزشکی می شود باید لیاقت و هوش و استعداد کافی داشته باشد گفت: فردی که صرفا با داشتن سهمیه مناطق محروم وارد دوره تخصصی می شود. قطعا هیچ گونه بازدهی و تخصص لازم را ندارد و دولت تنها هزینه بیهوده انجام می دهد.
چراغعلی با بیان این مطلب که مدت تعهدات پذیرفته شدگان در سهمیه مناطق محروم به مدت سه برابر مدت آموزش یعنی 12 سال است افزود: این نگرانی در بین داوطلبین دوره تخصصی وجود دارد که آیا افرادی که به صورت آزاد پذیرش می شوند مدت طرحشان افزایش می یابد یا نه.
این دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد: اختصاص 50 درصد از آزمون دستیاری شرایط را برای دانشجو سخت می کند و تمایل دانشجویان برای خارج از کشور بیشتر می شود و از مسوولان انتظار می رود این مشکل را زودتر حل کند.
وی ادامه داد: یک پزشک حتی اگر از نظر مالی تامین باشد بعید است ۱۲ سال در منطقه محروم خدمت کند و این احتمال وجود دارد بعد از چند سال از زیر بار تعهد فرار کنند و این در حالیست که با جان افراد آن منطقه بازی می‌شود.
چراغعلی با اشاره به اینکه خود دانشجو باید محل خدمت خود را تعیین کند، گفت: اگر پزشک محل خدمت خود را تعیین کند و با توجه به حقوقی که دریافت می‌کنند از خدمت به مناطق محروم با رضایت خاطر و دل خوش فعالیت می‌کنند و هیچ گاه فشارهای تحمیل شده به خود را از مردم محروم مطالبه نمی‌کنند.
آزمون های دستیاری پزشکی چالشی جدی در آینده پزشکی کشور
یوسف مردانی دانشجوی سال هفتم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، اجرای این طرح را ناعادلانه خواند و افزود: افزایش ۳۰ درصد ظرفیت باید به صورت مازاد باشد نه اینکه از سهمیه آزاد نخبگان کم و به مناطق محروم افزایش داده شود و این تغییر ناگهانی باعث ایجاد یک چالش جدی در آینده می شود و صرفا مشکلی را حل نخواهد نکرد.
وی بیان کرد: به جای اختصاص دادن بخشی از سهمیه آزاد به مناطق محروم، باید با ایجاد جاذبه ای، پزشکان را در مناطق محروم ماندگار کنیم نه اینکه با ۱۲ سال اجبار و از روی ناچاری سهمیه محروم باعث اتلاف یک نیرو در یک منطقه خاص شویم.
گزارشگر: فاطمه علیرضا- ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران
انتهای پیام
نظرات