نام سینما «متروپل» شش سال پس از تعطیل شدنش، با اکران تازه‌ترین فیلم مسعود کیمیایی دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. این بنا با قدمتی 70 ساله از آثار وارطان هوانسیان، معمار مدرنیست ایرانی است. ششم خرداد ماه سال‌روز درگذشت این معمار است.

به گزارش خبرنگار بخش هنرهای تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، وارطان هوانسیان در سال 1274 شمسی در خانواده‌ای ارمنی در تبریز متولد شد. پدرش به عنوان مأمور خرید خشکبار و کارمند تجارتخانه‌ای خصوصی، در تبریز مشغول به کار بود. در دوران تحصیل، علاقه خود به طراحی را نشان داد و پس از گذراندن دوران متوسطه در یک کارخانه قالیبافی در تبریز به عنوان طراح استخدام شد.

هوانسیان پس از مهاجرت به تهران و تدریس در مدارس ارمنیان، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. او از «مدرسه مخصوص معماری» پاریس فارغ‌ التحصیل شد و در بازسازی خرابی‌های جنگ در این شهر شرکت داشت. در ابتدا رشته نقاشی را انتخاب کرد، اما به توصیه اطرافیان آن را رها کرد و معماری خواند. به دلیل استعدادش در این رشته موفق شد تجربیات ارزشمندی را نزد هانری سواژ (معمار برجسته فرانسوی) کسب کند.

این معمار و هنرمند سال 1314 به ایران بازگشت و در شهربانی مشغول به کار شد. در این زمان بود که توانست نام خود را با اول شدن در مسابقه طراحی ساختمان هنرستان دختران تهران، مطرح کند.

هوانسیان از نخستین کسانی بود که در برابر معماری سنتی ایستاد و معتقد بود باید دست از تقلید گذشتگان برداشت و به معماری مدرن روی آورد. او از پیشروترین معماران ایرانی در دهه‌های 20 و 30 شمسی بود.

ساختمان‌های هوانسیان از معماری مدرن پیش از جنگ جهانی دوم، دیدگاه‌های باوهاوس و آثار آدولف لوس و لوکوربوزیه متاثر بود. او مخالف التقاط‌ گرایی و تقلید از شکل‌های معماری سنتی ایرانی بود. با این وجود توجه زیادی به رسوم اجتماعی داشت و سعی می‌کرد در ساختمان‌های مدرن به آن پاسخ گوید.

معماری‌های او به عدم استفاده از تقارن، رعایت اصول عقلانی و عملی، خالص‌گرایی فرم‌ها، پنجره‌های افقی به سبک لوکوربوزیه، ایجاد خم در نبش ساختمان‌های دو نبش، روکار سازی‌های سیمانی با رنگ‌های مختلف، پلکان‌های معلق، لبه‌های سیمانی بالای پنجره‌ها، دور ساده سقف یا به اصطلاح «چفته وارطان» معروف هستند.

هنرستان دختران تهران، هتل دربند، تکمیل باشگاه افسران وزارت جنگ (طرح اصلی توسط گابریل گورکیان)، سینما متروپل، سینما دایانا، بخشی از کاخ سعدآباد، مهمانخانه ایستگاه راه‌آهن تهران، هتل فردوسی، ساختمان مرکزی بانک سپه و ساختمان جیپ تهران از معروف‌ترین معماری‌های این هنرمند هستند.

وارطان هوانسیان

نام ساختمان سینما «متروپل» این روزها با اکران فیلم تازه مسعود کیمیایی دوباره مطرح شده است. این سینما که از بهترین معماری‌های دهه 20 است در خیابان لاله‌زار تهران واقع شده و توسط هوانسیان طراحی و در سال 1325 با فیلم «نگهبان مبارز» به صورت رسمی افتتاح شد. این سینما پس از انقلاب با نام «رودکی» به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه در سال 1387 تعطیل و متروکه شد.

مسعود کیمیایی برای ساخت فیلم «متروپل»، این سینما را برای لوکیشن اصلی فیلم انتخاب کرد. کیوان مقدم برای این پروژه به بازسازی و مرمت سینما مشغول شد و آن را برای فیلمبرداری آماده کرد.

وارطان هوانسیان در نوشتن مقالات و انتشار مجلات معماری نیز فعال بود. عضویت در انجمن آرشیتکت‌های ایران، هیئت تحریریه مجله «آرشیتکت» و صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله «معماری نوین» از دیگر فعالیت‌های این معمار به شمار می‌رود.

او به دلیل معماری کاخ سعدآباد و بنای ساختمان بانک سپه مورد تقدیر قرار گرفت و نشان علمی و هنری دریافت کرد.

وارطان هوانسیان در ششم خرداد ماه سال 1361 درگذشت.

انتهای پیام