مجموعه کتاب‌های «جنگ ایران و عراق از نگاه مطبوعات جهان»، برگرفته از اسناد مطبوعاتی و بریده‌ جراید خارجی موجود در مرکز ملی اسناد دفاع‌مقدس است که پیشینه جمع‌آوری آن به روزهای آغازین بحران و تشکیل دفتر تبلیغات جبهه و جنگ بازمی‌گردد.

سرویس «فرهنگ حماسه» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) نیز با بهر‌ه‌گیری از این منبع تاریخی، گریزی به وقایع قبل از آغاز جنگ تحمیلی و بعد از آن دارد.

بن‌بست ایران - عراق:رکود جنگ زمینی و بهره نبردن هیچ یک از طرفین از نیروی هوایی

زبان اصلی:انگلیسی. شماره:000501

منبع:نیویورک تایمز/درو میدلتون

1359/7/14-1980-10-6

مترجم:عمادالدین قاسمیپناه

منبع خبر

به نظر می‌رسد که پس از دو هفته زدوخورد بین دو کشور ایران و عراق، نبرد زمینی دچار بن‌بست شده است و هیچ یک از دو طرف قادر نیست بدون تقویت همه جانبه نیروها موفقیت چشمگیری کسب کند. نیروهای هوایی دو طرف رقیب نیز که می‌توانند برای شکستن این بن بست موثر باشند، بر ماموریت‌های تنبیهی و تلافیجویانه بر روی شهرها و تاسیسات متمرکز شده‌اند که تاثیر آنی کمی بر روی جنگ زمینی دارد.

تحلیل نظامی

در حالی که جنگ وارد سومین هفته خود می‌شود، به گفته مقامات اطلاعاتی غرب،اوضاع حاکم شامل سه عامل اساسی است:" 1 - نیروهای عراقی تا حدود چهار هدف

شهری را اشغال کرده‌اند:دزفول در شمال شط‌العرب و خرمشهر و آبادان و اهواز در جنوب.

هیچ خط نبرد ممتدی برقرار نشده و دزفول از بقیه جبهه جدا گشته است.2 - هیچ یک از این هدف‌ها به دست نیروهای زمینی عراق نیفتاده است و ایرانیان تلاش عمده‌ای‌ برای تقویت خرمشهر و دزفول انجام داده‌اند. عراقی‌ها اگر می‌خواهند تصرف این شهرها را کامل کنند، به نیروهای تقویتی تانک و پیاده بسیاری نیاز دارند. 3

- عملیات هوایی همچنان

تلفات جانی و مالی را در هر دو طرف افزایش می‌دهد و شدیدا از تولید نفت هر دو کشور بدون تاثیری جدی بر موقعیت جنگی اصلی، می‌کاهد."

چند موفقیت محلی عراق

یورش عراق که دو هفته قبل با حملاتی در نزدیکی شط العرب و بمباران تهران آغاز شد، امروز تعدادی موفقیت کسب کرد، اما از اهداف سیاسی و نظامی اصلی خود دور ماند.

حمله به استان نفتی خوزستان ایران در آن سوی شط العرب به شورش از سوی ساکنین عرب این استان، علیرغم انتظار بغداد،منجر نشد.

حملات عراق به اهواز و آبادان و خرمشهر،ارتباط این شهرها را با اقتصاد‌ ایران قطع کرد ولی مهاجمان در تسخیر شهرهای مزبور ناکام بودند.

عدم موفقیت مهاجمان عراقی در گرفتن این شهرها منجر به تلفات جدی انسانی و ضایعات تجهیزاتی شده است. ضایعات تجهیزاتی به قدری جدی هستند که برخی تحلیلگران فکر نمی‌کنند عراق بتواند بدون تدارک مجدد و همه جانبه از سوی شوروی به از سرگرفتن تعرض فکر کند.

در سمت ایرانی‌ها، تلفات در حال افزایش است؛ خرمشهر بر ای شش روز هدف توپ‌های 175 میلیمتری و 130 میلیمتری و خمپاره‌های سنگین بود. از سوی دیگر، نیروهای ایرانی در ابتدای محاصره از نظر عددی ضعیف‌تر بودند، اما اینک تقویت شده‌اند.

تحلیلگران معتقدند که عدم موفقیت عراق در انجام یک حمله عمده برای گرفتن دزفول می‌تواند جدی‌ترین اشتباه فرماندهی بغداد باشد.

شهر دزفول دروازه یکی از راه‌های اصلینفوذ به داخل ایران است . تقویت نیروها عراقی‌ها را قادر خواهد کرد تا شهر را تصرف کنند و تهدید خود را به آن سوی شهر گسترش دهند. در حال حاضر نیروهای عراقی تنها کار ی که می‌کنند این است که با تأنی به سوی تسخیر دزفول در حرکت‌اند و آن را با توپخانه گلوله‌باران می‌کنند.

هفته دوم جنگ از نظر نیرومندی محسوس مقاومت ایران در زمین و هوا قابل توجه بود. این سرسختی بر روی زمین، به نظر نتیجه دو عامل است:" اول این که پیاده نظام ترکیبی از نیروهای ارتش و پاسداران انقلاب و نیروهای زرهی ایران ظاهرا موثرتر از عراقی‌ها می‌جنگند. دوم این که ایرانی‌ها اکنون از بهترین سلاح‌های خود خود برای دفع حمله عراق استفاده می‌کنند و برای مثال دیروز و امروز تانک‌های چیفتن ایران در جبهه‌ها دیده شده‌اند."

تحلیلگران گفتند احتمال پیروزی قاطع هیچ طرف نمی‌رود مگر این که نیروی هوایی با حملات زمینی هماهنگ شود.

برای منابع نظامی غربی، خودداری هر دو طرف از به کارگیری نیروی هوایی جهت حمایت از پیشروی‌های زمینی غیرقابل توضیح است. حملات هوایی محدودی بر علیه تانک‌ها و پیاده نظام مهاجم انجام شده ولی این حملات با عملیات نظامی زمینی هماهنگ نبوده و به هنگام شروع حمله زمینی از حمایت جنگنده بمب‌افکن‌های خودی علیه نیروهای دشمن برخوردار نشده است.

دلیل فقدان حملات هماهنگ هوایی زمینی در عدم توانایی نیروهای دوطرف رقیب برای اجرای یکی از پیچیده‌ترین عملیات جنگ‌های مدرن نهفته است که به گفته یکی از

تحلیلگران به ماه‌ها تمرین و اجرای سریع نیاز دارد.

تحلیلگران متفق العقیده‌اند که عراق ابتکار عمل را از دست داده است و تنها در صورت تقویت همه جانبه نیروهای خود با واحدهای تازه نفس پیاده و زرهی می‌تواند خود را بازیابد و حمله را از سر گیرد. اما اگر نیروی هوایی ایران توجه خود را از بغداد برنگرداند، توپخانه عراق رفته رفته شهرهای محاصره شده را به ویرانه تبدیل خواهد کرد.

دست کم گرفتن کارایی ایران

به نظر می‌رسد که حکومت عراق و برخی از بنگاه‌های اطلاعاتی غربی کارآیی نیروهای ایران را کمتر از واقع تخمین زده‌اند. کیفیت کنونی نبرد آنها بالاتر از حد انتظار بوده و وضعیت تدارکاتی آنها، اگرچه هنوز متزلزل است اما در حال بهبودی است.

به گفته منابع آمریکایی آشنا با وضعیت تدارکاتی ایران، این کشور باید امکانات خود را با صرفه‌جویی به کار گیرد. آنها می‌گویند گرچه ایران در زمان شاه انبارهای عظیمی از قطعات یدکی و مهمات ایجاد کرده است، ولی تصور نمی‌شود اینها برای یک نبرد دفاعی که ایران اکنون انجام می‌دهد، و همزمان انجام ضدحمله لازم برای بیرون راندن مهاجمان کافی باشند.

انتهای پیام