اقداماتی که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران برای جلوگیری از ساخت‌و‌ساز در حریم کاخ ثبت جهانی‌شده‌ی گلستان انجام داده، امیدهایی را باقی ماندن کاخ گلستان در فهرست آثار ملی ایجاد کرده است.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، کیانوش تکلو‌ - مدیر دفتر حقوقی و املاک اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران - در سخنانی بر این موضوع تأکید کرد که هر روز برای پیگیری پرونده‌ی ساخت‌وساز در حریم کاخ گلستان به دادگاه تجدید نظر دیوان عدالت اداری می‌رود و بعد از آن، در دفتر کارش حاضر می‌شود.

این در حالی است که حدود یک‌ماه پیش رییس پیشین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - محمدعلی نجفی - گفت که دیگر کاری در این پرونده نمی‌توان انجام داد و چشم امیدش برای حفظ شدن حریم کاخ گلستان به تصمیم دیوان عدالت اداری است.

حالا سخنان مدیر دفتر حقوقی اداره‌ی میراث فرهنگی استان تهران، قدری امید ایجاد کرده است تا ارتفاع ساخت‌وسازها بیش از حد مجاز نشود.

امروز (چهارشنبه، 16 بهمن‌ماه) صبحانه‌ی کاری مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران‌ در دفتر رجبعلی خسروآبادی برگزار شد و در آن، زوایای بیشتری از وضعیت پرونده‌ی سرای تاریخی دلگشا و اتفاق‌هایی که از هنگام خروج آن از ثبت ملی تا کنون رخ داد‌ه است، مطرح شد.

تکلو - مدیر دفتر حقوقی اداره میراث فرهنگی تهران - در این نشست اظهار کرد: وقتی که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران می‌توانست دفاعیه‌هایی برای جلوگیری از خارج شدن این اثر از فهرست آثار ملی و سپس جلوگیری از دادن ارتفاع بیش از حد مجاز به مالک بنا برای ساخت در حریم بازار تهران و کاخ گلستان داشته باشد، هیچ حکمی به بخش حقوقی اداره کل میراث فرهنگی تهران ابلاغ نشد و همین امر، اکنون باعث به‌وجود آمدن بخشی از این اتفاق‌ها شده است.

وی با تأکید بر این‌که اکنون پرونده‌ی سرای دلگشا در شعبه‌ی 3 دادگاه تجدید نظر دیوان عدالت اداری در حال بررسی است، افزود: در حال حاضر دیوان عدالت اداری به مالک این سرا مجوز ساخت تا 11 طبقه، یعنی 33 متر را داده است.

تکلو توضیح داد: مالک سرای دلگشا در سال 1388 دادخواستی را به شعبه‌ی 2 دیوان عدالت اداری ارائه و درخواست خروج این سرا از فهرست آثار ملی را با این بهانه مطرح کرد که برای ثبت ملی از او اجازه گرفته نشده است. سپس سه کارشناس رسمی دادگستری این سرا را بررسی کردند و در گزارش خود مطرح کردند که این مکان، یک سرای کهنه و در حال نابودی است که حتی احتمال تخریب آن هم وجود دارد.

او با اشاره به این‌که دیوان عدالت اداری نخستین رأی خود را درباره‌ی ارتفاع مجتمع تجاری به سازمان میراث فرهنگی ارائه کرد، اما آن را به استان تهران ابلاغ نکرد‌، اظهار کرد: حکم تجدید نظر از سوی دیوان عدالت اداری که در واقع، نسخه‌ی ثانی دادخواست بود و ما می‌توانستیم به آن اعتراض کنیم، به‌دست سازمان میراث فرهنگی و به بخش حقوقی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران نرسید.

وی گفت: مالک سرای دلگشا قصد داشت برای ساخت‌وساز بنایش، ارتفاع ساختمان تجاری خود را بیش از ارتفاع مصوب‌شده (5 / 10 متر) مصوب کند، در حالی که در سال 1388 در نامه‌ای که معاون وقت میراث فرهنگی - مسعود علویان‌صدر - به دیوان عدالت اداری نوشت، اعلام کرد این درخواست خلاف ضوابط میراث فرهنگی است و با توجه به موقعیت جغرافیایی این سرا در محدوده‌ی بازار تهران، ارتفاع مجاز ساخت‌وساز 5 / 7 متر است. با این وجود، در کمیسیون ماده‌ی 5 شهرداری ارتفاع مجتمع در حال ساخت 5 / 10 متر شد. با این وجود، مالک باز هم از حکم داده‌شده راضی نبود و درخواست دوم را برای افزایش ارتفاع داد؛ اما کمیسیون ماده‌ی 5 با آن مخالفت کرد. سرانجام مالک به دیوان عدالت اداری شکایت کرد، نامه‌ی دیوان برای این درخواست و ارائه‌ی دفاعیه، به کمیسیون ماده‌ی 5 رسید، اما ابلاغیه‌ای به میراث فرهنگی استان تهران نرسید،. با این وجود، کمیسیون ماده‌ی 5 در شهریورماه امسال دفتر حقوقی استان تهران را متوجه وجود این ابلاغیه کرد و این دفتر نیز در اسرع وقت، دفاعیه‌ای را در 32 صفحه آماده و آن را به قاضی دادگاه ارائه کرد؛ اما آن زمان، قاضی اعلام کرد پیش‌نویس رأی را نوشته است و رأی نهم شهریورماه صادر و تنظیم شد.

تکلو با بیان این‌که اداره‌ی میراث فرهنگی بدون ابلاغ شدن نامه از طرف دیوان عدالت اداری، دفاعیه‌اش را به دادگاه ارائه کرد، ادامه داد: دادگاه اعلام می‌کرد که نامه هنوز به شما ابلاغ نشده است، بنابراین دفاعیه‌ای گرفته نمی‌شود؛ اما با اصرار دبیرخانه‌ی دیوان، اعتراض و دفاعیه‌ی میراث فرهنگی را ثبت کرد. در واقع، بخش حقوقی اداره‌ی میراث فرهنگی استان تهران به رأیی اعتراض کرد که هنوز ابلاغ نشده بود. ما در آن اعلام کردیم که این سرا در عرصه‌ی بازار تاریخی و در حریم ارگ تاریخی تهران و حتی کاخ جهانی گلستان است و نباید این اتفاق بیفتد.

وی با تاکید بر این‌که باقی ماندن ارتفاع ساختمان در حال احداث به جای سرای تخریب‌شده‌ی دلگشا، تا 5 / 10 متر جزو شرایط باقی ماندن کاخ گلستان در فهرست میراث جهانی است، گفت: ایران به کارشناسان یونسکو قول داده است که ارتفاع ساخت‌وسازها در اطراف کاخ گلستان بیشتر از 5 / 10 متر نشود و اگر این اتفاق بیفتاد، آن‌ها می‌توانند تنها بنای جهانی پایتخت را از فهرست میراث جهانی خارج کنند.

مدیر دفتر حقوقی و املاک اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران بیان کرد: نحوه‌ی ثبت آثار تاریخی در فهرست آثار ملی در چند سال گذشته به‌صورت سلیقه‌ای و با سرعت زیاد بوده است و این‌گونه اقدامات باید از سازمان میراث فرهنگی جمع شود. نباید اگر نسبت به حوزه‌ای تعصب داریم، به‌گونه‌ای عمل کنیم که منافع مردم را از بین ببریم.

او با اشاره به این‌که مسابقه‌ی ثبت ملی آثار از چند سال پیش آغاز شد، افزود: با مسابقه‌ای که اکنون راه افتاده است، اگر در مدت 10 سال، 20 اثر تاریخی از فهرست آثار ملی خارج شوند، زیاد هم بد نیست. بخشی از این ضعف‌ها، ضعف‌های ساختاری و کارشناسی است که نمی‌توانیم آثار خود را حفظ کنیم.

در این نشست، قدیر افروند - کارشناس دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌ی میراث فرهنگی استان تهران - نیز ادعاهایی را درباره‌ی قدمت این بنا مطرح کرد که پرونده‌ی ثبت آن در سال 1386 توسط اسکندر مختاری تهیه شد و گفت: براساس آنچه در کتاب «جعفر شهری» نوشته شده‌، سرای دلگشا به اوایل دوره‌ی پهلوی تعلق دارد و قدمت آن به دوره‌ی قاجار نمی‌رسد، چون بخش ورودی سرا وقتی نخستین شهردار تهران‌، خیابان 15 خرداد را سامان‌دهی و آسفالت کرد‌، تخریب شد. بنابراین قدمت این بنا به دوره‌ی پهلوی اول می‌رسد.

او ملاک کارهایی را که تا کنون در این سازمان انجام داده است، ضوابط دست‌نویس مرحوم باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی دانست.

افروند که به گفته‌ی خودش از سال 1383 به سازمان میراث فرهنگی آمده، در ابتدای صحبت‌هایش، دلیل اتفاق‌هایی را که تا کنون در اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران رخ داده است، تغییر مدیریت‌ها در دوره‌های قبل دانست.

در ادامه‌ی این نشست، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز اظهار کرد: یک انحراف از معیار در برخی کارکردها وجود دارد‌ که مغفول است. اگر کسی می‌گوید در تهران اصلا خانه‌ای تخریب نمی‌شود، فکر می‌کند تهران ده «خسروآباد» است.

رجبعلی خسروآبادی ادامه داد: اگر ما می‌خواهیم واقع‌بین باشیم، باید به این فکر کنیم که حوزه‌ی میراث فرهنگی در کشور به امنیت نیاز دارد.

او اظهار کرد: باید ذهن مسوولان و مدیریت شهری را نسبت به اتفاق‌ها شارژ کنیم و برای حفظ میراث فرهنگی همگرایی داشته باشیم و ثابت کنیم میراث فرهنگی چیزی برای پنهان کردن ندارد. در واقع، باید هزینه‌ی تخریب آثار تاریخی را بالا ببریم، تا این‌گونه اتفاق‌ها کمتر رخ دهند.

انتهای پیام