"شش ماه پس از آنکه اعتراضات مخالفان دولت ترکیه در مرکز شهر استانبول سرکوب شد، نخست‌وزیر این کشور اکنون با هم‌پیمانانی مبارزه می‌کند که به 11 سال رهبری وی کمک کرده‌اند."
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پایگاه اینترنتی بلومبرگ در گزارشی درباره تحولات اخیر ترکیه می‌نویسد:
«جنگ قدرت اخیر در ترکیه موجب شده هم‌پیمانان رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر این کشور در ارتباط با تحقیقات مربوط به اختلاس بازداشت شوند و در میان نظام قضایی و پلیس ترکیه شکاف به وجود آید. این جنگ قدرت همچنین منجر به استعفای معمر گولر، وزیر کشور و ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد ترکیه شده است. نتیجه این جنگ احتمالا سرنوشت و میراث نخست‌وزیر 59 ساله ترکیه را که به گفته خودش در حال مقابله با تلاشی به منظور کودتا علیه دولتش است مشخص خواهد کرد.
نیهات علی اوزجان، تحلیلگر بنیاد پژوهش سیاست‌های اقتصادی در شهر آنکارا در تاریخ 23 دسامبر در مصاحبه‌ای گفت: هیچ کس نباید انتظار استعفای اردوغان را داشته باشد؛ اگرچه این کار موجب خدشه‌دار شدن وجهه وی و تضعیف قدرتش خواهد شد.
وی افزود: اردوغان همچنان در ترکیه محبوبترین رهبر است.
در جنگ قدرت اخیر اتهاماتی نظیر رشوه‌خواری، قاچاق طلا و پولشویی علیه برخی مقامات ترکیه مطرح شده که به گفته رجب طیب اردوغان توسط "یک دولت در داخل دولت" پیگیری شده‌اند.
اعضای حزب حاکم اردوغان پیروان فتح‌الله گولن، یک اسلام‌گرای سکولار ترک مستقر در آمریکا را متهم به پیشبرد تلاش‌ها علیه وی کرده‌اند.
سال جاری میلادی این روحانی رابطه‌اش را با نخست‌وزیر ترکیه قطع کرد و به شراکتی که در طولانی‌ترین دوران ثبات سیاسی ترکیه از زمان روی کار آمدن نظام چند حزبی این کشور در سال 1946 تاب آورده بود، پایان داد.
در دوران اردوغان، تولید ناخالص ملی ترکیه بیش از سه برابر شد و نرخ تورم از بیش از 70 درصد به نرخ تک رقمی رسید و بورس استانبول نیز با افزایش 700 درصدی شاخص خود روبرو شد.
با وجود آنکه اردوغان دستور کار توسعه‌ای را پیش برده است که شاید میراث آن برابر با میراث کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه باشد اما شکست‌های دولت اردوغان در سیاست خارجی از جمله در مورد سوریه و مصر و همچنین افزایش مخالفت‌ها در داخل و کند شدن اقتصاد ترکیه تا حدی قدرت وی را تضعیف کرده است.
از زمانی که صدها هزار معترض ترک در ماه ژوئن به خیابان‌ها آمدند تا درخصوص طرح توسعه پارک گزی در شهر استانبول اعتراض کنند، اتهامات فساد مالی علیه دولت ترکیه جدی‌ترین چالش برای حزب عدالت و توسعه اردوغان بوده است.
از زمانی که پلیس ترکیه خانه‌ها و یا دفاتر متهمان به دست داشتن در این فساد مالی را در 17 دسامبر مورد حمله قرار داد شاخص بورس استانبول 8.2 افت داشته است و واحد پول لیره در مقایسه با دلار و یورو 2.6 درصد ضعیف شده است.
تاکنون یک دادگاه در ترکیه بیش از 12 متهم از جمله سلیمان اصلان، مدیر عامل بانک دولتی هالک و همچنین پسران چاغلایان و گولن را به زندان انداخته است.
همچنین علی آقا اوغلو، یکی از چهره‌های مطرح ساخت و ساز در ترکیه و پسر اردوغان بایراکتار (بیرقدار)، وزیر محیط زیست این کشور آزاد شده‌اند اما در انتظار محاکمه هستند.
چاغلایان، وزیر اقتصاد ترکیه در بیانیه‌ای گفت که استعفا می‌دهد تا به افشای حقیقت کمک کرده و این بازی کثیف را که طی آن فرزند و همکاران نزدیک وی متهم به دست داشتن در فساد شده‌اند، پایان دهد.
وی تحقیقات درباره فساد مالی را یک توطئه کثیف علیه کشور، دولت و حزب حاکم ترکیه خواند.
وزرای کشور و اقتصاد ترکیه چند ساعت پس از آن استعفا دادند که اردوغان در یک سخنرانی برای صدها نفر از طرفداران خود، هنگام برگشت از سفر به پاکستان به کشورش گفت که دولت وی هر کسی را که در فساد مالی دست داشته باشد محاکمه خواهد کرد.
آتیلا یسیل آدا، اقتصاددان شرکت شرکای گلوبال سورس در نیویورک گفت: این تحقیقات دست کم دو یا سه سال به طول انجامیده و به زودی به اتهامات بسیار مخرب موجود جنجال‌های جدیدی اضافه خواهد کرد.
وی افزود: این تحقیقات مثل یک فتیله‌ای است که بسیار آرام در حال سوختن است.
در تحقیقات اخیر درباره فساد مالی نام بنیاد تورگِو متعلق به خانواده اردوغان دست کم دو بار ذکر شد.
روزنامه جمهوریت ترکیه در تاریخ 20 دسامبر این مساله را گزارش داد اما نگفت که چگونه این اطلاعات را به دست آورده است.
از جمله اعضای هیات مدیره این بنیاد پسر و دختر اردوغان و دیگر بستگان وی و همچنین مقامات حزب عدالت و توسعه هستند.
شبکه تلویزیونی تی آر تی ترکیه نیز به نقل از عبدالله گل، رئیس‌جمهوری ترکیه گزارش داد که قرار است نخست‌وزیر این کشور پس از نشست با عبدالله گل تغییراتی را در کابینه‌اش اعلام کند.
روزنامه جمهوریت گزارش داد که اردوغان احتمالا بیش از 10 وزیر را تغییر خواهد داد.
دولت ترکیه تاکنون در تلاش برای مقابله با کسانی که رهبری تحقیقات درباره فساد مالی را بر عهده داشته‌اند صدها مقام پلیس و افسر را برکنار کرده است.
اوزجان گفت: تغییرات در میان پلیس و مقامات ترکیه به هدف اعمال کنترل بیشتر بر دولت انجام می‌شود.
وی افزود: تغییرات قابل انتظار در کابینه به اردوغان فرصتی را برای پاک کردن وجهه دولتش خواهد داد.
این در حالی است که روز گذشته شرکت‌هایی که از اعضای یک گروه تجاری وابسته به فتح‌الله گولن هستند در شهر استانبول با سقوط مواجه شده‌اند.
این اتفاق پس از گمانه‌زنی درباره اینکه نخست‌وزیر ترکیه در این جنگ قدرت دست بالا را به دست آورده است رخ داد.
در عین حال روزنامه حریت ترکیه در تاریخ 19 دسامبر گزارش داد دفتر دادستان ترکیه شواهدی مربوط به گولر، چاقلایان، بیرقدار و همچنین اگمن باغیس، وزیر امور اروپای ترکیه را در اختیار پارلمان گذاشته است.
این تحقیقات ادعای اردوغان در خصوص اینکه اختلاس و فساد را از ترکیه پاک کرده است زیر سوال برد.
این تحولات همچنین در حالی رخ داد که اردوغان تلاش دارد در حالی که سه ماه تا انتخابات محلی ترکیه باقی مانده حمایت‌های داخلی از خود را افزایش دهد. هشت ماه دیگر نیز ترکیه شاهد انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
حزب عدالت و توسعه اردوغان که به اختصار Ak خوانده می‌شود در زبان ترکیه کلمه "آک" به معنی پاکیزه و یا خالص را به ذهن متبادر می‌کند. این حزب در سال 2002 پس از آنکه بحران مالی و فساد در بانک‌های ترکیه افشا شد به قدرت رسید.
دولت ترکیه همچنین در 21 دسامبر در تلاش برای جلوگیری از شگفتی‌های بیشتر، از پلیس و همچنین نیرو های امنیتی ترکیه خواست پیش از آنکه تحقیقاتی را آغاز کنند مافوق‌های اداری و امنیتی و همچنین دفتر دادستان کل را مطلع سازند.
اتحادیه مربوط به کانون وکلای ترکیه در تاریخ 23 دسامبر علیه این قانون پرونده‌ای را مطرح کرد و به قابلیت مداخله سیاسی در فرآیندهای قانونی استناد کرد.
سامی ییلمازترک، یک مقام اتحادیه اتاق‌های معماران و مهندسان ترکیه در شهر استانبول گفت: دولت تلاش می‌کند با کنار گذاشتن ماموران پلیس و افزایش فشار بر نظام قضایی اتهامات فساد را بپوشاند.
این اتحادیه یکی از اتحادیه‌هایی بود که رهبری اعتراضات پارک گزی را بر عهده داشت.
وی افزود: دولت ترکیه استقلال نظام قضایی را تضعیف کرده است.
همچنین دفتر دادستان کل ترکیه از نهادهای ناظر بر اینترنت و رادیو تلویزیون خواسته تا به دلیل افشای اتهامات مربوط به اختلاس علیه نقض قوانین مربوط به محرمانه نگاه داشتن تحقیقات اقدام کنند.
یک گروه تجاری وابسته به گولن در ترکیه موسوم به توسکان در تاریخ 23 دسامبر در بیانیه‌ای گفت: رشوه‌خواری در دولت مثل یک غده سرطانی در بدن انسان است. این مشکل کل بدنه کشور را فرا گرفته و باعث سقوط کشور خواهد شد مگر آنکه سریعا اقدامات پیشگیرانه اتخاذ شود.
فتح‌الله گولن جنبشی موسوم به جنبش هیزمت (خدمت) دارد که رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و شرکت‌های تجاری و موسسات پژوهشی متعلق به خود را دارد.
سونر کاگپتای، مدیر برنامه پژوهش ترکیه موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن اظهار داشت: این جنبش ظاهرا تنها نیروی است که می‌تواند اردوغان را به چالش بکشد.
اردوغان در تاریخ 21 دسامبر به حامیانش در شهر اردو گفت: در کشور ما به وضوح خیانتی رخ داده است ما این خیانت و فعالیت‌های جاسوسی را از طریق قانون و صندوق‌های رای حل و فصل خواهیم کرد.
یسیل آدا، خاطرنشان ساخت: اردوغان در انتخابات محلی با مشکل چندانی روبرو نخواهد شد.
وی افزود: اما تداوم خصومت میان جنبش حزمت و حزب عدالت و توسعه به تدریج حامیان محافظه‌کاران را آگاه کرده و آنها را وادار می‌سازد به دنبال دیگر جایگزین‌های سیاسی باشند.»
انتهای پیام
نظرات