فرزانه قوامی با انتقاد از فضای ادبی فیسبوک میگوید: گاهی در فیسبوک هم مانند دنیای بیرون روابط مرید و مرادی شکل میگیرد و فضای آن شبیه فضای بیرون میشود.
این شاعر در گفتوگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره فعالیت ادبیاش در فیسبوک گفت: من شعرهایم را در این فضا منتشر میکنم. فیسبوک ابعاد مختلفی دارد. بعضی برای تفریح و سرگرمی از آن استفاده میکنند و بعضی هم آن را رسانهای میدانند که میتوانند در آن راحت حرفشان را بزنند.
او در ادامه اظهار کرد: من فکر میکنم فیسبوک رسانه خوبی است و جنبههای مثبت آن بیشتر از جنبههای منفی است. بعضی که شاعران مطرحی نیستند و هنوز کتابی از آنها چاپ نشده، شعرهای خوبی در فیسبوک منتشر میکنند و ما در این فضا از آنها شعر میخوانیم. همین افراد بعدا برای چاپ کتابشان اقدام میکنند. البته باید دید در دنیای واقعی هم از آثار این افراد همینقدر استقبال میشود یا نه. متأسفانه دیدهایم که گاهی این اتفاق نیفتاده است. شاید فضای مجازی با تشویقهایی که در آن دیده میشود به افراد اعتماد به نفس کاذب میدهد و باعث میشود افراد فکر کنند نیازی نیست بیشتر کار کنند، اما بعد از چاپ کتاب میبینند دنیای بیرون خیلی با فیسبوک فرق میکند و دچار سرخوردگی میشوند. باید به فیسبوک در حد فیسبوک نگاه کرد و مجموعه شعر را در حد مجموعه شعر دید. البته همه اینها به خود افراد بستگی دارد که دچار توهم نشوند. اگر نگاه آنها به فیسبوک درست باشد میتواند کمکمان کند و استعدادهای شاعران را تقویت کند.
قوامی درباره احتمال سرقت ادبی در فیسبوک عنوان کرد: هر کسی به شکلی میتواند از فیسبوک استفاده کند و صفحهاش را به شکلی که میخواهد اداره کند. به هر حال فضای فیسبوک فضای چندان امنی برای انتشار شعر نیست. این ناامنی را هم خود کاربران ایجاد کردهاند و به فرهنگ ما برمیگردد. اگر روی فرهنگمان کار کنیم این مسائل حل میشود. گاهی دیدهایم بعضی شعری را از صفحهای برمیدارند و با تغییراتی که شعر را بسیار ضعیفتر میکند در صفحه خود منتشر میکنند. این موارد برای خود من هم پیش آمده، اما واکنش شدیدی نشان ندادهام، چون اهل واکنش نشان دادن نیستم. به طور کلی فکر میکنم تا زمانی که فرهنگ ذکر منبع جا بیفتد طول میکشد.
او همچنین درباره امکان انتشار شعر در فیسبوک برای کسانی که به ناشران و نشریات ادبی دسترسی ندارند، گفت: بعضی کار میکنند، شعرهایشان هم خوب است، اما آنقدر ارتباط خاصی ندارند که کتاب چاپ کنند و یا خود را مطرح کنند. فیسبوک فضایی است که این دسته افراد میتوانند راحت در آن آثارشان را منتشر کنند. با این حال همین ارتباطهای بیرون در فیسبوک هم برقرار میشود. گاهی نوعی رابطه مرید و مرادی در این فضا شکل میگیرد و فضای فیسبوک هم شبیه فضای بیرون میشود. وقتی فیسبوک نبود کسانی که میخواستند شعرشان چاپ شود باید مرتب به دفتر ناشران یا مجلات سر میزدند. حالا با فیسبوک انتشار شعر به زمان کمتری نیاز دارد و شاعران میتوانند با صرف زمان کمتر افراد بیشتری را جذب کنند.
قوامی سپس اظهار کرد: بسیاری از شعرهایی که در فیسبوک منتشر میشوند ادبیات ناب نیستند. بعضی مواقع هیچ مطلب جذابی در فیسبوک نمیبینم و فکر میکنم وقتم در این فضا تلف میشود. میتوان گفت فیسبوک همانقدر که خوب است بد هم هست. البته منظورم از جنبه ادبی است نه از نظر ارتباط برقرار کردن. مشکلاتی که در فیسبوک با آنها مواجهایم مشکل ماست نه فیسبوک. ما باید روی فرهنگمان کار کنیم.
این شاعر افزود: آنچه مرا آزار میدهد این است که بسیاری از چیزهایی که به نام شعر در فیسبوک منتشر میشود شعر نیست و شبیه دلنوشته است. اصطلاح شعر فیسبوکی در حال رواج است و این خیلی بد است. هر نوع ادبیاتی کارکردی دارد، اما فیسبوک باعث شده آنچه در حد دلنوشته است شعر به حساب بیاید. به هر حال بودن فیسبوک خیلی بهتر از نبودن آن است و برای حل مشکلات باید روی خودمان کار کنیم، اگر فیسبوک نبود دنیای امروز ما چیزی کم داشت.
انتهای پیام
نظرات