فتح‌الله بی‌نیاز صد کتاب را معرفی کرده و معتقد است، برای منتقد ادبی شدن دست کم باید نصف آن‎ها را خواند.

این نویسنده و منتقد پیشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این‌که بسیاری از منتقدان حتا ترمینولوژی این حوزه را نمی‌دانند، گفت، در گفت‌وگو با دیگر منتقدان به فهرستی از صد کتاب رسیده و معتقد است، برای منتقد شدن باید دست کم نصف آن‎ها را خواند.

بخش نخست (مرحله اول آموزش)

در زمینه فرهنگ‌‏ها و واژه‏‌نامه‌‏ها (مرحله اول = مقدماتی)

1- فرهنگ اصطلاحات ادبی - سیما داد - نشر مروارید

2- واژه‏‌نامه هنر داستان‏‌نویسی - جمال میرصادقی و میمنت میرصادقی - کتاب مهناز

در زمینه داستان‏‌نویسی و نقد (مرحله اول = مقدماتی)

1- شناخت هنر رمان - کاترین لور - ترجمه محمدرضا قلیچ‏‌خانی- نشر روزنه

2- تأملی دیگر در باب داستان - لارنس پرین - ترجمه محسن سلیمانی - نشر حوزه هنری

3- جنبه‏‌های رمان - مورگان فورستر - ابراهیم یونسی - انتشارات امیرکبیر

4- روش مطالعه ادبیات و نقدنویسی - جان پک، مارتین کویل و... - ترجمه سرورالسادات جواهریان - نشر چشمه

بخش دوم (مرحله نزدیکی به حوزه نقد و نظریه ادبی)

در زمینه تاریخ ادبیات داستانی (مرحله اول)

1- سیری در ادبیات غرب - جی . بی. پریستلی - ترجمه ابراهیم یونسی - انتشارات امیرکبیر

2- تاریخ ادبیات روسیه - میرسکی - ترجمه ابراهیم یونسی - انتشارات امیرکبیر

3- تاریخ ادبیات آمریکا - ویلیس ویگر - ترجمه حسن جوادی - انتشارات امیرکبیر

4- تاریخ و مسائل زیباشناسی - فیلپ هلی، مونرو بردسلی - ترجمه محسن فاطمی - نشر حوزه هنری

5- تاریخچه نقد ادبی - ورنون هال - ترجمه احمد همتی - نشر روزنه

در حوزه نقد و نظریه ادبی (مرحله دوم)

1- عناصر داستان - رابرت اسکولز - ترجمه فرزانه طاهری - نشر مرکز

2- داستان کوتاه - یان رید - ترجمه فرزانه طاهری - نشر مرکز

3- پیش‏‌درآمدی بر شناخت رمان - جرمی هاثورن - ترجمه شاپور بهیان - انتشارات نقش خورشید

4- نظریه ادبی - جاناتان کالر - ترجمه فرزانه طاهری - نشر مرکز

5- در باب طنز - سیمون کریچلی - سهیل سمی - نشر ققنوس

6- تحلیل انواع داستان - ژان میشل آدام و فرانسواز رواز - ترجمه حسین‏‌زاده و شهپرراد - نشر قطره

7 –ادبیات؛ قصری در تار و پود تنهایی – جلد اول – فتح‌الله بی‌نیاز – نشر قصیده‌سرا

بخش سوم (مرحله تعمق در حوزه نقد و نظریه ادبی)

در زمینه فرهنگ‏‌ها و واژه‌‏نامه (مرحله دوم)

1- فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی - بهرام مقدادی - نشر فکر روز

2- فرهنگ ادبیات و نقد - جی. ای. کادن - ترجمه کاظم فیروزمند - نشر شادگان

3- پیرنگ – الیزابت دیپل – ترجمه مسعود جعفری – نشر مرکز

4- ژانر- هدر دوبرو – ترجمه فرزانه طاهری – نشر مرکز

در حوزه نقد و نظریه ادبی (مرحله سوم)

1- عمل نقد - کاترین بلزی - ترجمه عباس مخبر - نشر قصه

2- راهنمای رویکردهای نقد ادبی - ترجمه فرزانه طاهری - نشر نیلوفر

3- روایت داستانی - شولومیث ریمون کنان - ترجمه ابوالفضل حری - نشر نیلوفر

4- نامه‏‌هایی به یک نویسنده جوان - ماریو بارگاس یوسا - ترجمه مجید مهتدی حقیقی - نشر شیرین

5- واقعیت نویسنده - ماریو بارگاس یوسا - ترجمه مهدی غبرایی - نشر مرکز

6- گروتسک در ادبیات - فیلیپ تامسون - ترجمه غلامرضا امامی - نشر نوید (شیراز)

7- نقد ادبی - ترجمه احمد گلشیری - نشر نگاه

8 – درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی – فتح‌الله بی‌نیاز – نشر افراز

در حوزه نقد و نظریه ادبی (مرحله چهارم)

1- جهان مدرن و ده نویسنده بزرگ - مالکوم برادبری - نشر چشمه

2- درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات - رابرت اسکولز - ترجمه فرزانه طاهری - نشر مرکز

3- راهنمای نگارش گفت‌وگو - ویلیام نوبل - ترجمه عباس اکبری - نشر سروش

4- خلق شخصیت‏‌های ماندگار - لیندا سینگر - ترجمه عباس اکبری - نشر سروش

5- شیوه تحلیل رمان - جان پِک - ترجمه احمد صدارتی – نشر مرکز

6- قصه مکان – علیرضا سیف‌الدینی - نشر افراز

در زمینه فرهنگ‏‌ها و واژه‏‌نامه (مرحله سوم)

1- دانشنامه نظریه‌‏های ادبی معاصر - ایرنا ریما مکاریک - ترجمه محمد نبوی و مهران مهاجر - نشر آگه

در زمینه تاریخ نظریه و نقد ادبی (مرحله سوم)

1- نقد ادبی در قرن بیستم - ژان ایو تادیه - ترجمه مهشید نونهالی - نشر نیلوفر

2- تاریخ نقد ادبی - رنه‌ولک - ترجمه سعید ارباب شیرانی - نشر نیلوفر (6 جلد)

در حوزه نقد و نظریه ادبی (مرحله پنجم)

1-بوطیقای ساختارگرا- تزوتان تئودورف - ترجمه محمد نبوی - نشر آگه

2-زبان‏شناسی و نقد ادبی - راجر فالر، رومن یاکوبسون، دیوید لاج، پیتر بری - ترجمه مریم خوزان و حسین پاینده

3-نظریه رمان و ویژگی‏‌های رمان فارسی - محمدرفیع محمودیان - نشر هرمس

4-درآمدی بر پژوهش نظریه ادبی - راجر وبستر - مجتبی ویسی - نشر سپیده‏ سحر

5-راویت داستان - محمود فلکی - نشر بازتاب‏‌نگار

6- زندگی در دنیای متن - پل ریکور - ترجمه بابک احمدی - نشر مرکز

7-راهی به رمان نو – جواد اسحاقیان – نشر گل‌آذین

8- هنر داستان‌نویسی – دیوید لاج – ترجمه رضا رضایی – نشر نی

9- تمثیل – جان مک‌کوئین – ترجمه حسن افشار – نشر مرکز

10-تخیل - آر. ال . برت - ترجمه مسعود جعفری – نشر مرکز

11-آیرونی – آداگلاس کالین موکه - ترجمه حسن افشار – نشر مرکز

12-پوچی – آرنولد هینجلیف – ترجمه حسن افشار – نشر مرکز

13- گوتیک – فرد باتینگ- ترجمه علی رضا پپلاسید – نشر افراز

14- تراژدی –آدریان پول – ترجمه پدرام لعل بخش – نشر افراز

15-روایت‌ها و راوی‌ها – گریگوری کوری – ترجمه محمد شهبا- نشر مینوی خرد

در حوزه نقد و نظریه ادبی (مرحله ششم)

1- نشانه‌شناسی - پی‏یر گیرو - ترجمه محمد نبوی - نشر آگه

2- نگاهی تازه به معنی‏‌شناسی - فرانک. ر. پالمر - ترجمه کورش صفوی - نشر مرکز

3- هرمنوتیک فلسفی و نظریه گادامر - جوئل واینسهایمر - ترجمه مسعود علیا - نشر ققنوس

4- نظریه‏‌های روایت - والاس مارتین - ترجمه محمد شهبا - نشر هرمس

5- نظریه ادبی - یوهانس ویلهم برتنز - ترجمه فرزان سجودی - نشر آهنگ دیگر

6- راهنمای نظریه ادبی - رامان سلدون و پیتر ویدوسون - ترجمه عباس مخبر - نشر طرح نو

7- مدرنیسم و پسامدرنیسم در ادبیات - انتخاب و ترجمه حسین پاینده - نشر روزنگار

8- جهان رمان - رولان بورنوف و رئال اوئله - ترجمه نازیلا خلخالی - نشر مرکز

9- قصه روان‏شناسی نو - لئون ایدل - ترجمه ناهید سرمد - نشر شباویز

10- ادبیات پسامدرن - انتخاب و ترجمه پیام یزدانجو - نشر مرکز

11- بینامتنیت - گراهام آلن - ترجمه پیام یزدانجو - نشر مرکز

12- نقد و حقیقت - رولان بارت - شیرین‏دخت دقیقیان - نشر مرکز

13- زبان‌شناسی و رمان – راجر فالر - ترجمه محمد غفاری – نشر نی

در حوزه نقد و نظریه ادبی (مرحله هفتم) دوره تکمیلی

1- در جهان رمان مدرنیستی – فتح‌الله بی‌نیاز – نشر افراز

2- مدرنیسم - انتخاب و ترجمه حسنعلی نوذری - نشر نقش ‏جهان

3- پست‏‌مدرنیسم - انتخاب و ترجمه حسنعلی نوذری - نشر نقش‏ جهان

4- تبارشناسی پست‏‌مدرنیسم - انتخاب و ترجمه علی‌اصغر قره‏‌باغی - دفتر پژوهش‏ های فرهنگی

5- واژگان و اصطلاحات فرهنگی - انتخاب و ترجمه علی‏‌اصغر قره‏‌باغی - پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی

6- پست‌‏مدرنیسم - انتخاب و ترجمه گروه مترجمان (زیر نظر عبدالکریم رشیدیان) نشر نی

7- تخیل مکالمه‌ای – میخائیل باختین – ترجمه رؤیا پورآذر - نشر نی

8- راویت و تاریخ – جمع‌آوری جفری رابرتز - ترجمه جلال فرزانه دهکردی - نشر داشنگاه امام صادق

9- پنجاه متفکر معاصر - جان لچت - ترجمه محسن حکیمی - نشر خجسته

نقد روی آثار مشخص

1-کاترین. پ. هارتنت - نقدی بر «مویه کن سرزمین محبوب من» نوشته آلن پیتون

2-والتر جیمز میلر و یانی .ای. نلسون - نقدی بر «سلاخ‏ خانه شماره پنج» نوشته کورت ونه‌گات

3-لسلی شپرد - نقدی بر «یادداشت‏های زیرزمینی» نوشته داستایفسکی

4-جان. ف. مک کیتی - نقدی بر «پیرامون اسارت بشری» نوشته ویلیام سامرست موآم

5- استانلی کوپرمن - نقدی بر «مروارید، موش‌‏ها و آدم‏‌ها، خوشه‏‌های خشم، شرق بهشت» نوشته جان استاین‌‏بک

6-هنری ای. هو. برت - نقدی بر «داستان دو شهر» نوشته چالز دیکنز

5-کارولین رابرتس ولچ - نقدی بر «ژرمینال» نوشته امیل زولا

6-بانی ای. نلسون - نقدی بر «زوربای یونانی» نوشته نیکوس کازانتزاکیس

7-جری گلن - نقدی بر «شش داستان» نوشته هرمان هسه

8-ای. ال. گیلبرت - نقدی بر «بازار خودفروشی» نوشته ویلیام تکری

9-ای. ال. گیلبرت - نقدی بر «کیم و کتاب‏‌های جنگل» نوشته رودیارد کیپلینگ

10-چارلز لیویت - نقدی بر «آخرین بازمانده موهیکان‏ها» نوشته جیمز فینمور کوپر

11-چارلز لیویت - نقدی بر «شاهزاده و گدا» نوشته مارک تواین

12-چارلز .ل. لیویت و امیلی لیویت - نقدی بر «بازگشت بومی» نوشته ت. هاردی

13-لسلی. ا. شپارد - نقدی بر «اوژنی گرانده» نوشته بالزاک

14-لسلی. ا. شپارد - نقدی بر «باباگوریو» نوشته بالزاک

15-جری گلن - نقدی بر «سیدارتا» نوشته هرمان هسه

16-دونالد رودن - نقدی بر «خاک خوب» نوشته پرل. س. باک

17-ا.س. فریدریش میر - نقدی بر «نرگس و زرین‏‌دهن » نوشته هرمان هسه

18-دیوید .ا. گودینگ - نقدی بر «ابله» نوشته داستایفسکی

19-جان ویتون - نقدی بر «دمیان» نوشته هرمان هسه

20-الیزابت .سی. فیلیپس - نقدی بر «فرزند بومی» نوشته ریچارد رایت

21-جان پک - نقدی بر نُه کتاب نوشته نویسندگان مختلف جهان

22-منتقدین مختلف - نقدی بر آثار مختلف جهان - ترجمه احمد گلشیری (4 جلد)

23-درباره آلبر کامو - ریچارد کمبر - ترجمه کیهان بهمنی

انتهای پیام