"در شرایطی که آوازه قیام‌های دموکراسی‌خواهانه بهار عربی در سراسر خاورمیانه پیچیده است، عملکرد اوباما در برابر ناآرامی‌های سیاسی مصر نمایان‌گر آن است که نقش آمریکا در شکل‌دهی به این تلاش‌ها محدود است."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، "جولی پیس" تحلیلگر خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌نویسد: «فلسفه درگیری و دخالت کمتر از سوی رئیس جمهوری آمریکا اکنون به دشوارترین شکل ممکن در مصر امتحان خود را پس می‌دهد؛ جایی که ملت مصر نخستین رئیس جمهوری دموکراتیک خود را با دخالت نیروهای نظامی از دست داد.

کاخ سفید از اعلام برکناری محمد مرسی توسط دولت آن هم تحت عنوان "کودتا" خودداری کرده است چرا که در غیر این صورت اوباما ناگزیر به تعلیق پرداخت سالانه 3 / 1 میلیارد دلار به ارتش مصر خواهد بود. این در حالیست که دولت موقت تحت حمایت ارتش هفته گذشته با سرکوب معترضان باعث کشته شدن بیش از 600 تن و زخمی شدن هزاران تن دیگر شد.

مقاومت اوباما در به تعلیق درآوردن پرداخت کمک مالی سالانه به ارتش مصر، دست کاخ سفید را تا حد زیادی بسته و قدرت اوباما را در تا حدودی نیز کاهش داده است. موقعیت آمریکا نیز در مصر به رفتارهای ضد آمریکایی در این کشور دامن زده است. طرفداران مرسی آمریکا را متهم می‌کنند که نتوانسته است همگام با ارزش‌های دموکراتیک خود حرکت کند و در نتیجه باعث برکناری رئیس جمهور منتخب مصریان شده است.

اوباما تاکید دارد که آمریکا تا استقرار یک دولت دموکراتیک در کنار مصر می‌ایستد اما به گفته وی "آمریکا قادر به تعیین سرنوشت و آینده مصر نیست و طرف هیچ حزب و چهره سیاسی را نخواهد گرفت. می‌دانم که حامیان مرسی اوضاع نابسامان داخلی مصر را به آمریکا یا غرب و یا عوامل دیگر نسبت می‌دهند اما این رویکرد به مصر در بدست آوردن آنچه که شایسته آن‌هاست کمکی نخواهد کرد."

استیون کوک، تحلیلگر مسایل خاورمیانه در شورای روابط خارجی معتقد است: "رویکرد کنونی اوباما در قبال مصر حمایت آمریکا را از دموکراسی می‌کاهد. ایده ما در رابطه با تحت تاثیر قرار دادن مسیر سیاست احمقانه است، اما عدم پافشاری ما بر ارزشهایمان در شرایط کنونی یک اشتباه است. ما باید همسو با مبانی و اصول دموکراسی و شناخت قوانین حرکت کنیم."

با این حال، روابط آمریکا با مصر مدت‌هاست به نادیده گرفتن سیاست‌های سرکوب گرایانه این کشور در ازای ثبات منطقه‌ای وابسته شده است. به مدت 30 سال آمریکا حسنی مبارک، دیکتاتور مصر را حمایت کرد تا از در امان ماندن پیمان صلح مصر و اسرائیل اطمینان حاصل کند.

اما اوباما در سال 2011 زمانی که مردم مصر به خیابان‌ها آمدند و خواستار پایان قدرت مطلق حسنی مبارک شدند، وی را به حال خویش رها کرد. مبارک در نهایت استعفا داد و راه را برای برگزاری نخستین انتخابات دموکراتیک باز کرد. پس از آن سایر کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی نیز به برپایی تظاهرات دموکراسی‌خواهانه تشویق شدند.

آمریکا همواره از خیزش قیام‌های مردمی حمایت کرده و در برخی موارد خواستار ترک مسند قدرت از سوی رهبران دیکتاتور شده است. در لیبی، آمریکا با پیوستن به هم‌پیمانانش و ایجاد منطقه پرواز ممنوع به نیروهای مخالف کمک کرد تا معمر قذافی، دیکتاتور دیرینه این کشور را برکنار کنند و در سوریه نیز آمریکا دست به اعمال تحریم‌های اقتصادی زد و از در اختیارگذاشتن سلاح‌های سبک به شورشیان به منظور مبارزه در برابر دولت بشار اسد حمایت کرد. اما تلاش واشنگتن تلاش مختصری برای جلوگیری از جنگ داخلی در سوریه انجام داد که در پی آن بیش از 100 هزار تن تاکنون کشته شده‌اند.

اما در بهار عربی، کاخ سفید در اتخاذ تصمیمات مربوط به دخالت و درگیر شدن در استقرار دولت‌های جدید محتاطانه عمل کرده است.

بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی اوباما در این باره گفت که "مدیریت و مهندسی یک فرایند سیاسی در حیطه وظایف و نقش رئیس جمهوری نمی‌گنجد. انتخاب برنده و به دنبال آن مهندسی یک راه حل، ما را درست در شرایطی قرار می‌دهد که در نهایت باعث می‌شود به عنوان یک مقصر جلوه کنیم."

موضع اوباما تا حدودی مطابق با مخالفت‌های وی با جنگ عراق شکل گرفت. ضدیت اوباما با جنگ عراق در ابتدا به شکل یک کمپین ضد تروریستی مطرح شد اما رفته رفته در ساختار دموکراسی آمریکا جا باز کرد. اوباما شاهد خاتمه جنگ عراق در اولین دوره ریاست خود بود و آمریکایی را که از نظر اقتصادی شرایط مناسبی نداشت، از هرگونه درگیری‌های خارجی درازمدت بدور نگه داشت.

همچنین این نکته که آیا وجود دولت‌های شکل گرفته پس از بهار عربی می‌توانند حتی بیش از رژیم‌های دیکتاتوری تهدیدی برای منافع آمریکا محسوب شوند، فلسفه کنونی اوباما را تحت تاثیر قرار داده است.

پیش از برکناری مرسی، مقامات آمریکایی نگران این بودند که وی نیز به جرگه دیکتاتورها بپیوندد. مرسی، رهبر ارشد اخوان‌المسلمین، به برجسته کردن جنبش سیاسی اسلامی در دولت پس از به قدرت رسیدن متهم شد. مصریان نیز وی را به دلیل کوتاهی و بی‌کفایتی در انجام اصلاحات اقتصادی مقصر می‌دانستند.

ارتش ماه گذشته مرسی را از قدرت برکنار کرد که این حرکت تعداد زیادی از مصریان را مانند تظاهرات سال 2011 برای سرنگونی حسنی مبارک به خیابان‌ها کشاند. ارتش وعده داده است که قانون اساسی اسلامی مرسی را اصلاح و سال آینده انتخاباتی آزاد برگزار کند.»

انتهای پیام