دانشمندان دانشگاه راکفلر نیویورک شیوهای برای تغییر ژنتیکی پشهها یافتهاند که علاقه آنها به بوی انسان را از بین میبرد.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پشهها با استفاده از علائم بو، گرمای بدن و دیاکسیدکربن استنشاقشده، میزبانانشان را شکار میکنند.
گونههای پشه Anopheles gambit وAedes aegypti به شدت به بوی انسان علاقهمند هستند و با هدفقراردادن انسانها، بیماریهایی از قبیل مالاریا و تب دانگ را شیوع میدهند.
در مطالعه جدید، محققان پشههایی با ژن بویایی جهشیافته را مهندسی کردند که حس بویاییشان مختل شده است.
پشههای جهشیافته در واکنش به بوی انسان به جز در حضور دیاکسیدکربن، ناکام ماندند؛ حتی پس از آن نیز، آنها بیشتر از حیوانات به سمت انسانها جذب نشدند.
خونآشامهای اصلاح شده همچنین بیزاریشان از بوی ماده دافع حشرات DEET را از دست دادند، اما هنوز قادر به کشف مواد شیمیایی قوی روی سطح پوست انسان بودند.
دانستن عواملی که پشهها را به سمت انسانها جذب میکند، راه را برای کشف کانالهای جدید اجتناب از آنها باز میکند.
لزلی ووشال و همکارانش در دانشگاه راکفلر ژنی موسوم به orco را در مگسها بررسی کردند که نقش مهمی را در توانایی آنها برای شناسایی بوها ایفا میکند.
علائمی وجود داشتند مبنی بر این که پشهها از بوهای محیط استفاده میکنند و دانشمندان معتقد بودند که این ژن باید برای پشهها به اندازه مگسها مهم باشد.
با استفاده از تکنیکهای مهندسی ژنتیک، ووشل و تیمش ژن مزبور را در پشههای Aedes aegypti جهش دادند. آنها پشههای معمولی و جهشیافته را در معرض بوی آستینهای نایلونی انسانها در حضور یا غیاب دیاکسید کربن، قرار دادند.
این دانشمندان توانایی پشهها برای تمییزدادن بین هوایی که از روی بازوی یک انسان یا خوکچه هندی میگذشت، را نیز آزمایش کردند.
پشههای جهشیافته قادر به شناسایی بوی انسان در غیاب دیاکسیدکربن نبودند؛ حتی با وجود دیاکسید کربن، این حشرات هیچ ترجیحی برای بوی انسان را از خود نشان ندادند و به طور یکسان به سمت بوی انسان و خوکچه هندی جذب شدند.
در آزمایشهای دیگر، تیم علمی چگونگی واکنش حشرات جهشیافته به DEET (ماده فعال در بسیاری از دافعهای حشرات) را اندازهگیری کردند.
این حشرات در معرض بازوی انسانی آغشته به DEET یا بازوی تمییز قرار گرفتند.
پشههای با ژن بویایی جهشیافته به سمت هر دوی این بازوها پرواز کردند، اما پس از فرود، بازوی آغشته به دافع حشرات را شدیدا تنفرآور یافتند.
یافتهها نشان میدهند که پشهها از دو مکانیسم متمایز برای شناسایی استفاده میکنند: مکانیسمی که در فواصل دور و مکانیسمی که در مجاورت نزدیک به پوست عمل میکند.
تحقیقات بیشتر چگونگی تاثیرگذاری ژن orco بر گیرندههای بویایی را که حشرهها برای بوکردن گوشت انسان استفاده میکنند، بررسی میکنند.
درک چگونگی عملکرد دافع حشرات موجود، دانشمندان را قادر به طراحی انواع بهتری از آنها خواهد کرد.
جزئیات این موفقیت علمی در Nature منتشر شد.
انتهای پیام
نظرات