یک سال از شناسایی خانه‌ی «پدر خلیج فارس» می‌گذرد و به نظر می‌رسد حالا زمان مناسبی است که اعلام شود این خانه‌ی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی که در تملک «بنیاد تعاون ناجا» است، چه وضعیتی دارد.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، 19 اردیبهشت‌ماه سال پیش اعلام شد که خانه‌ی «پدر خلیج فارس» و تثبیت‌ کننده‌ی نام و مالکیت کشور ایران بر آن، در محدوده‌ی خیابان لاله‌زار در تهران شناسایی شده است. این خانه روزگاری به «معین‌التجار بوشهری»، مالک دوم باغ لاله‌زار تعلق داشت. در زمان شناسایی این خانه، کارشناسان با اشاره به این‌که این بنا، قرینه‌ی خانه‌ی قوام‌السلطنه (موزه‌ی آبگینه و سفالینه‌های ایران) است و تابلوهای نقاشی موجود در آن بنا از اروپا تهیه شده‌اند، اعتقاد داشتند این بنا قابلیت تبدیل شدن به موزه‌ی بین‌المللی نقاشی و تابلوهای گچی را دارد.

در آن زمان، با توجه به این‌که خانه تازه شناخته شده بود و در وضعیت نامناسبی قرار داشت، مسوولان در جلسه‌ی ثبت ملی این اثر که شهریورماه سال پیش برگزار شد، ابراز امیدواری کردند که با ملی شدن آن، هرچه سریع‌تر به این بنای قاجاری با ارزش رسیدگی شود.

کارشناس مسوول اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: هر بنایی که در فهرست آثار ملی به ثبت می‌رسد، لزوما نباید مرمت شود. هرچند عملیات ثبت یک اثر و برنامه‌ای که براساس آن، هزینه‌ای برای مرمت اثر اختصاص می‌یابد از یکدیگر مجزا هستند.

احمدرضا حشمتی ادامه داد: ابتدا مالک بنا باید اعلام کند که آن اثر تاریخی به مرمت نیاز دارد، سپس کارشناسان میراث فرهنگی با بررسی وضعیت خانه‌ی تاریخی اقدامات مورد نیاز برای مرمت و رسیدگی به آن را انجام دهند؛ ولی از آنجا که تا کنون مالک خانه‌ی «معین‌التجار بوشهری» درباره‌ی این خانه هیچ اعلامی به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نکرده، هنوز این خانه توسط کارشناسان این اداره کل بررسی و تعیین وضعیت نشده است.

او افزود: مرمت و اختصاص اعتبار به پروژه‌هایی که مالک خصوصی دارند باید به‌صورت مشترک میان مالک و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام شود، اما تا کنون این اقدام برای خانه‌ی قاجاری «معین‌التجار» انجام نشده است.

به گزارش ایسنا، «معین‌التجار بوشهری» یکی از شخصیت‌های پرآوازه‌ی تاریخی، تجاری، سیاسی و دریایی ایران بوده است و فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی او به‌طور مستقیم موجب احیای موقعیت ایرانیان در خلیج فارس شد.

پس از پیروزی انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس، او یکی از 10 نماینده‌ی تجار بود که به مجلس اول (17 مهرماه 1285 هجری شمسی) وارد شد و از چهره‌های متنفذ و شجاع مجلس به‌شمار می‌آمد. در دوره‌ی سوم قانونگذاری نیز حاج معین‌التجار از بوشهر به وکالت انتخاب شد و در مجلس جزو هیأت علمیه که رهبری آن با سیدحسن مدرس بود، قرار گرفت.

معین‌التجار در جنگ جهانی اول و قیام مردم جنوب مانند درگیری‌های رییس‌علی دلواری با انگلیسی‌ها، از آزادی‌خواهان و مبارزان ضداستبداد و استعمار پشتیبانی کرد و در تحولات سیاسی اقتصادی حضور فعالی داشت. او به‌دلیل قدرت و نفوذ سیاسی و اقتصادی بالایی که پیدا کرده بود، در نهادهای اقتصادی و سیاسی اواخر عهد قاجار، یعنی دوره‌ی احمدشاه نقش فعالی داشت. از جمله، او ضامن برافراشته بودن پرچم ملی ایران در نقاط جنوبی محسوب می‌شد. نخستین کتابی که درباره‌ی خلیج فارس نوشته شد متعلق به معین‌التجار بوشهری در سال 1285 هجری قمری است و می‌توان گفت معین‌التجار بوشهری پدر خلیج فارس و تثبت‌کننده‌ی نام و مالکیت آن بوده است.

وی در تهران نزدیک 30هزار مترمربع از باغ لاله‌زار را که امروز بین خیابان‌های سعدی جنوبی و لاله‌زار است، از ناصرالدین‌شاه خرید و در آن چند عمارت باشکوه ساخت، به‌طوری که در تهران هیچ بنایی به شکوه و زیبایی بناهای حاج معین‌التجار در آن تاریخ وجود نداشت. زمانی‌ که در کابینه‌ی میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله لایحه‌ی «قرضه از خارجی» در مجلس رد شد و قرار شد بانک ملی با سرمایه‌ی ایرانی تشکیل شود، معین‌التجار به اتفاق امین‌الضرب تلاش زیادی کرد و سرمایه‌ای قابل ملاحظه جمع کردند و حتا از سرمایه‌ی خود معین‌التجار برای راه‌اندازی این بانک استفاده کردند تا بانک ملی با سرمایه‌ی ایرانی در راستای حمایت از تولید و کار داخلی تشکیل شود. به جرأت می‌توان گفت، نخستین شخصیت ایرانی در حمایت از تولیدات داخلی، معین‌التجار بوشهری بوده است.

انتهای پیام