همایش بین‌المللی "فلسفه دین معاصر" با حضور حمیدرضا آیت‌اللهی رییس پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جان کوچلر و هادی صادقی در پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ابتدای این همایش حمیدرضا آیت‌اللهی اظهار کرد: فلسفه دین را فقط نباید با نگاه اسلامی مورد بحث و بررسی قرار داد بلکه آمیزه‌های دین اسلام و مسیحیت با یکدیگر تفاوت دارند.

وی با اشاره به این‌که «ما باید بدانیم رویکرد اسلام چگونه به فلسفه دین پرداخته است» گفت: تفاوت فلسفه اسلامی و غربی این است که نباید بین ملحد، مسلمان و غیرمسلمان تفاوت قائل شد.

رییس پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اولین تفاوت بین فلسفه اسلامی و غربی، اظهار کرد: در اسلام گزاره‌ها را دارید و در فلسفه غرب، باورهای تاریخی را. یک واقعه تاریخی مانند گناه اولیه، تجدد و امثال این‌ها در فلسفه مسیحیت اهمیت دارد، در حالی که در دین اسلام از اهمیت خاصی برخوردار نیست.

آیت‌اللهی با اشاره به دومین تفاوت و ارتباطی که بین انسان و خداوند وجود دارد، گفت: انسان در مسیحیت یک انگاره‌ای از خداوند است در حالی که در دین اسلام این‌چنین نیست.

وی با اشاره به سومین مساله اظهار کرد: عشق خداوندی در مسیحیت و خداوند رحمان در اسلام دو نگاه متفاوت است. این دو گزاره تفاوت مفهومی و معنایی با همدیگر دارند.

رییس پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به چهارمین تفاوت در اسلام و مسیحیت، افزود: در اخلاق و سیاست تفاوت ویژه‌ای در دین‌ها به چشم می‌خورد. اخلاق در مسیحیت اهمیت ویژه‌ای دارد، در حالی که اسلام جنبه سیاسی و اخلاقی را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد، به همین دلیل در فلسفه دین مسیحیت رابطه‌ای مثل رابطه دین و سیاست مطرح نیست، در حالی که در رویکرد اسلامی تفاوت است.

آیت‌اللهی با اشاره به پنجمین تفاوت بیان کرد: بین دین اسلام و مسیحیت از لحاظ آمیزه‌ها تفاوت هست، مسیحیت یک دین شخصی است در حالی که اسلام بیشتر دینی اجتماعی است. بین دین و عقل در دین اسلام و مسیحیت یک تفاوت خاصی وجود دارد.

وی به تفاوت‌های دیگر که در دین اسلام و مسیحیت وجود دارد، اشاره کرد و گفت: برخی مفاهیم در اسلام و مسیحیت به صورت یکسان به کار رفته و بعضی از آنها تفاوت دارند و بعضی از لغات یکی ولی دو معنای متفاوت دارند و باید بدانیم که هر کدام در چه بستری مورد استفاده قرار می‌گیرد و معنی آنها مهم است. مثلا معنای وحی در اسلام و مسیحیت تفاوت دارد. در اسلام وحی 23 سال بوده در حالی که در مسیحیت تا 1500 سال تفاوت وجود دارد.

رییس پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به بخش دوم از تفاوت‌های معنایی، اظهار کرد: تعالیم و حلول دو معنای متفاوت است که در فلسفه مسیحیت اهمیت دارد، در حالی که در اسلام به این معنی اصلا اشاره‌ای نشده است.

آیت‌اللهی با اشاره به سومین تفاوت، گفت: نبوت در اسلام و مسیحیت تفاوت ویژه‌ای دارند. ما حضرت مسیح را نبی می‌دانیم ولی دین مسیحیت حضرت مسیح را تجسد خداوند می‌داند.

وی با اشاره به چهارمین تفاوت معنایی، اظهار کرد: قیامت در اسلام و مسیحیت متفاوت است. در بخشی از احکام اسلامی به بحث قیامت و آخرت می‌پردازیم، در حالی که در مسیحیت به این اندازه مورد توجه قرار نگرفته است.

رییس پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به تفاوت‌های معناویی، گفت: ما در اسلام، شریعت داریم در حالی که در مسیحیت، شریعت خیلی ضعیف است.

آیت‌اللهی با بیان این‌که «دومین مساله از سومین بخش مساله شرع و عدل الهی است» خاطرنشان کرد: فلسفه دین الهی در اسلام عدل الهی را مورد توجه قرار می‌دهد، ولی در فلسفه غرب، موضوع شرع مطرح نیست و این دو تفاوت خاصی با یکدیگر دارند.

وی با بیان این‌که «در مسیحیت سلسله مراتب مهم است ولی در اسلام این امر وجود ندارد» گفت: در اسلام بحث اجتهاد اهمیت ویژه‌ای دارد و موضوع بعدی تجربه دینی و شهود عرفانی است که هر کدام از این‌ها از معنای خاصی در دین اسلام و مسیحیت برخوردار هستند.

رییس پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان این‌که «نحوه استدلال‌آوری در این دو دین نیز تفاوت دارد» گفت: در مسیحیت تجربه دینی مهم است، ولی در اسلام، فلسفه عقلی مهم‌تر است. در اسلام این خود فرد است که با خداوند رابطه عرفانی برقرار می‌کند در حالی که در مسیحیت سلسله مراتب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و انسان‌ها برای برقراری ارتباط با خداوند نیازمند واسطه کشیشان هستند.

آیت‌اللهی در پایان اظهار کرد: ما باید راه‌حل‌ها را در بین مسائل مختلف اسلام و مسیحیت مورد بحث و بررسی قرار دهیم و راه‌حل‌هایی را ارائه دهیم که از فلسفه دین غربی خارج و یک فلسفه دین اسلامی را ایجاد کنیم.

در این همایش که طی دو روز برگزار می‌شود، اساتید دانشگاه‌های دیگر و کشورهای متفاوت به ایراد سخنرانی می‌پردازند و مقالات خود در خصوص فلسفه دین معاصر را ارایه می‌کنند.

انتهای پیام