بيستم مهرماه روز بزرگداشت حافظ، فاتح تمام روزگاران، است.

به گزارش خبرنگار ادبيات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی یکی از بزرگ‌ترین شاعران نغزگوی ایران و جهان است که در شعرهای خود «حافظ» تخلص كرده است. در بيش‌تر مأخذها نام پدرش را بهاءالدین عنوان كرده‌اند. با اين‌كه از او تنها يك ديوان شعر برجاي مانده، اما تأثير بسيار عميقي بر شاعران پس از خود گذاشته است.

حافظ در ربع قرن هشتم هجری در شهر شیراز به دنيا آمد. بعد از مرگ پدرش (بهاءالدين)، پسران او پراکنده شدند، ولی شمس‌الدین محمد که خردسال بود، با مادر خود در شیراز ماند و روزگار آن‌ دو، به تهیدستی می‌گذشت تا آن‌که عشق به تحصیل کمالات، او را به مکتب‌خانه کشانید و به تفصیلی که در تذکره‌ی میخانه آمده ‌است، چندگاهی ایام را بین کسب معاش و آموختن سواد می‌گذرانید و بعد از آن زندگي حافظ تغییر کرد و در جرگه‌ی طالبان علم درآمد.

نخستین جامع دیوان حافظ، محمد گلندام است و بنا بر گفته‌ي او، خود حافظ به جمع‌آوری غزل‌های خویش رغبتی نشان نمی‌داد.

غزل حافظ، هم دارای سطوح عاشقانه چون غزل سعدی است، هم دارای سطوح عارفانه چون غزل عطار و مولانا و هم از سوی دیگر وظیفه اصلی قصیده را که مدح است، بر دوش دارد. از این‌رو شعر حافظ نماینده هر سه جریان عمده شعری قبل از اوست و قهرمان شعر او، هم معبود و هم معشوق و هم ممدوح است.

رند، مي، ساقي و صوفي واژه‌هايي هستند كه در غزل‌هاي حافظ بسيار تكرار مي‌شوند. به طور كلي شعر حافظ پرعمق، چندوجهی و تعبیرپذیر است و به خاطر استفاده‌ و ارجاعات حافظ به قرآن كريم، از ديرباز مسلمان ايران ارادت خاصي به او داشته‌اند. تفأل زدن به ديوان حافظ هم از ديگر عادت‌هاي ايرانيان است.

از جمله مضامين شعر حافظ مي‌توان به مبارزه با تزویر و ریاکاری و کاربرد مفهوم رندی او اشاره كرد که به شعر و اندیشه‌ی او جایگاهی ویژه داده است تا جايي كه بسياري از متفكران او را ستوده‌اند.

نيما يوشيج در درباره‌ي انواع عشق در شعر کلاسيک فارسي با تقسيم مقوله‌ي عشق در شعر فارسي به دو بخش «عشق شاعرانه» و «عشق عادي» درباره‌ي شعر عاشقانه‌ي حافظ مي‌گويد: او عشق شاعرانه را عشقي دانسته که شاعر را به عرفان مي‌رساند، عشقي که مبهم است و راه به تاخت‌وتاز دل‌هايي مي‌دهد که رنج مي‌برند، در همه جا هست و در هيچ کجا نيست. حافظ شهوات را بدل به احساسات مي‌کند و مي‌تواند به سنگ هم جان بدهد.

گوته، شاعر آلمانی، نيز چند شعر در ستايش حافظ سروده و درباره‌ي او گفته است: اگر هم دنیا به سر آید، ای حافظ آسمانی آرزو دارم که تنها با تو و در کنار تو باشم و چون برادری هم در شادی و هم در غمت شرکت جویم. همراه تو باده نوشم و چون تو عشق ورزم، زیرا این افتخار زندگی من و مایه حیات من است. ای طبع سخن‌گوی من، اکنون که از حافظ ملکوتی الهام گرفته‌ای، به نیروی خود نغمه‌سرایی کن و آهنگی ناگفته پیش آر، زیرا امروز پیرتر و جوان‌تر از همیشه‌ای.

انتهاي پيام