سعيد رجبي فروتن گفت: هيچ محدوديتي براي صدور مجوز آثار مستند نداريم اما در دو بخش جذابيت آثار و پخش آن از سوي موسسات مشكلات جدي ديده مي‌شود.
مدير كل دفتر همكاري‌هاي سمعي و بصري و نمايش خانگي وزارت ارشاد در گفت‌وگويي با خبرنگار بخش سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به سوالاتي درباره نشر و توزيع آثار مستند در شبكه نمايش خانگي پاسخ داد.
وي در پاسخ به نخستين پرسش درباره روند صدور مجوز آثار مستند براي انتشار در شبكه نمايش خانگي گفت:فيلم‌هاي مستند ايراني يا خارجي هستند كه حسب مورد بر اساس درخواست مالك حقيقي يا حقوقي آن، نزد اين اداره كل تشكيل پرونده داده و بررسي‌هاي لازم براي مجوز آن‌ها انجام مي‌شود. البته در بخش آثار ايراني اعم از داستاني، سينمايي يا مستند سرعت عمل به گونه‌اي است كه متقاضيان كمتر معطل شوند.
رجبي فروتن اين مطلب كه «تعداد صدور مجوز براي مستند‌ها در شبكه نمايش خانگي سقفي معين دارد» را كاملا نادرست دانست و ادامه داد: اگر اثر ارائه شده خارجي بوده و متقاضي، رايت و حقوق آن را خريداري كرده باشد، ما هيچ محدوديتي براي صدور مجوز نداريم. در برابر آثار ايراني نيز نه تنها محدوديتي نداريم بلكه وظيفه داريم چرخه توليد محتواي فارسي را بيش از محتواي خارجي گسترش دهيم. بنابراين از نظر كمي هيچ محدوديتي براي صدور مجوز نداريم.
مدير كل دفتر همكاري‌هاي سمعي و بصري و نمايش خانگي وزارت ارشاد در عين حال يكي از مشكلات مستند‌ها براي عرضه در شبكه نمايش خانگي را عدم تمايل موسسات پخش ويدئو رسانه خصوصي دانست و گفت: هيچ يك از پخش‌كنندگان الزامي براي اين كار ندارند. تنها يكي ـ دو موسسه ويدئو رسانه در سال‌هاي اخير چند اثر مستند را توزيع كرده‌اند كه آن‌ها هم به دليل علايق شخصي مسوولين آن چند موسسه بوده است. در واقع آن‌ها هم از ابتدا براي پخش اين آثار بنا را بر كسب درآمد نگذاشته بودند.
وي ادامه داد: در طول سال‌هاي اخير، به طور مشخص مستندهاي جذاب خارجي در اين دسته از آثار، حرف اول را مي‌زنند. برخي موسسات با رصد نمونه آثاري كه در شبكه‌هاي ويدئويي كشورهاي ديگر عرضه شده، سعي كرده،اند با انتخابي هوشمندانه بهترين‌ها را دوبله و وارد شبكه كنند. البته به اين نكته بايد توجه كرد كه در همه جاي دنيا، آثار مستند به اندازه آثار سينمايي، تقاضاي موثري در بازار ندارند كه متناسب با آن موسسات تخصصي تاسيس شود.
رجبي فروتن در كنار برخي موسسات، تلاش‌هاي برخي مستندسازان و انجمن تهيه‌كنندگان مستند را در اين بخش به فال نيك گرفت و يادآور شد: علي‌رغم عمر كوتاه مستند در شبكه نمايش خانگي و با تمام موانعي كه در اين بخش گفته شد، تلاش‌هايي از سوي انجمن تهيه‌كنندگان مستند و يا مستندسازان به طور مستقل انجام مي‌شود كه بايد آن فعاليت‌ها را به فال نيك گرفت.
وي يادآور شد: هرچند كه آثار مستند در شبكه نمايش خانگي تيراژ بسيار كمي دارند اما همين زمينه محدود هم در جاي خود مغتنم است. البته بايد اذعان كرد از آنجا كه رسانه ملي نمي‌تواند پوشش‌دهنده تمام سلايق، گرايش‌ها و نگرش‌ها باشد، در غياب شبكه‌هاي خصوصي توقع از شبكه ويدئويي بالاست.
رجبي فروتن با بيان اينكه اكنون براي موسسات خصوصي فعال در نشر فيلم مستند تشويق‌هايي را منظور مي‌كنيم، عنوان كرد: در ارزيابي سالانه چنانچه مشاهده كنيم، موسسه‌اي در عرضه آثار فاخر فرهنگي كه مستند نيز جزو آن‌هاست، همت كرده، به آن موسسه توجه خاص خواهيم كرد.
مدير كل دفتر همكاري‌هاي سمعي و بصري و نمايش خانگي وزارت ارشاد در بخش ديگري از اين گفت‌وگو در پاسخ به پرسشي درباره مشكل توزيع آثار مستند و نبود متولي مشخص براي اين آثار بيان كرد: به دلايلي كه پيش از اين گفته شد، ورود به عرصه مستند براي موسسات خصوصي صرفه اقتصادي ندارد و پايانه‌هاي موجود فروش نيز تمايلي به عرضه اين فيلم‌ها ندارند به همين دليل نقش موسسات دولتي مانند موسسه رسانه‌هاي تصويري و موسسه هنرهاي تصويري سوره براي جانمايي اين آثار و بهره‌گيري از شيوه‌هاي نوين فروش نظير فروش اينترنتي، پستي و عرضه در مراكز خاص حائز اهميت است.
وي توضيح داد: اين دو موسسه كه از سوي نهاد‌هاي دولتي پشتيباني مي‌شوند، مي‌توانند تا حد زيادي خلاء آثار مستند در شبكه را جبران كنند و به نيازهاي مخاطبان جواب دهند. در اينصورت زمينه براي مستندسازان علاقمند جهت فعاليت بيشتر ايجاد مي‌شود.
رجبي فروتن عامل جذابيت در آثار مستند را براي جذب مخاطبان شبكه نمايش خانگي بسيار مهم دانست و خاطر نشان كرد: به عنوان مثال مستند «تهران انار ندارد» به كارگرداني مسعود بخشي حدود سه سال قبل با تيراژ مناسبي در شبكه نمايش خانگي عرضه شد و استقبال مردم از آن نشان داد كه اگر آثار مستند در كنار تمام مباحث زيبايي شناختي، نيم نگاهي هم به جذابيت و مخاطب داشته باشند مي‌توانند مخاطبان خود را در شبكه جذب كنند. يادمان باشد اين فيلم در زمره معدود آثار مستندي بود كه به اكران عمومي هم درآمده بود.
وي افزود: در صورتيكه مستندسازان در ساخت آثارشان به جذب مخاطب و موضوعات جذاب توجه داشته باشند، موسسات مي‌توانند يا با خريد رايت آثار و يا با قرارداد پخش، مستندهاي توليد شده را در شبكه نمايش خانگي توزيع كنند.
مدير كل دفتر همكاري‌هاي سمعي و بصري و نمايش خانگي وزارت ارشاد در ادامه سخنانش گفت: موسسه رسانه‌هاي تصويري در سال قبل توانست بسته‌اي از آثار برگزيده جشنواره‌هاي مختلف مستند را عرضه كند كه اين آثار در لابي سينما فلسطين كه ميزبان جشنواره سينما حقيقت بود، ديده مي‌شد. به نظرم مي‌توان به فعاليت اين موسسه در بخش مستند، نسبت به گذشته نمره قابل قبولي داد، اگرچه انتظارها بسيار بالا رفته است.
رجبي فروتن تاكيد كرد: مركز گسترش سينماي مستند و تجربي به عنوان حامي سينماي مستند و موسسه رسانه‌هاي تصويري به عنوان بازوي دولتي شبكه نمايش خانگي، فارغ از اينكه آثار مستند صرفه اقتصادي داشته باشد يا خير؛ بايد سرمايه‌گذاري بيشتري در اين بخش كه يكي از نيازهاي اساسي جامعه است، انجام دهند.
وي افزود: موسسه هنرهاي تصويري سوره هم بيشتر در نشر و پخش آثار مذهبي فعال بوده و قرار است در دهه اول محرم امسال هر روز اثري را از يك مجلس مرثيه‌خواني امام حسين (ع) منتشر كند. اين موسسه از آنجا كه به حوزه هنري وابسته است، مي‌تواند آثار برگزيده جشنواره ديني «رويش» را با شكل و شمايلي جذاب وارد شبكه نمايش خانگي كند. به نظرم اينگونه تاحدي خلاء عرضه آثار مستند كاهش پيدا مي‌كند.
مدير كل همكاري‌هاي سمعي و بصري با اشاره به ظهور فن‌آوري‌هاي نوين در پخش و نمايش آثار تصويري، اظهار اميدواري كرد با آغاز به كار شبكه‌هاي پخش فيلم در فضاي مجازي از جمله آي پي تي وي، روزنه تازه‌اي به روي مستندسازان گشوده گردد و علاقمندان بتوانند از بانك فيلم شبكه‌هاي مجازي عناوين مورد علاقه خود را با قيمت مناسبي سفارش داده و در نمايشگرهاي خانگي مشاهده كنند.
×××
«آيا تعداد بسيار كم تيراژ آثار مستند، باعث عدم توزيع مناسب و ديده نشدن آثار در كل كشور نمي‌شود؟»، اين پرسش ديگر خبرنگار ايسنا بود كه رجبي فروتن در پاسخ به آن گفت: اگر دقت كنيد، شما حتي در سوپرماركتها كه در حال حاضر محل اصلي آثار شبكه نمايش خانگي هستند، فيلم‌هاي سينمايي خارجي را هم نمي‌بينيد؛ چرا كه سوپرماركتها معمولا طالب فيلم‌هاي ايراني هستند. واقعا نمي‌توان انتظار داشت كه مردم از آثار مستند ايراني مانند فيلم‌هاي سينمايي داخلي استقبال كنند.
وي تصريح كرد: به نظرم دانشگاه‌ها، نمايشگاه‌هاي فصلي، نمايشگاه‌هاي استاني كتاب، نمايشگاه‌هاي رسانه‌هاي ديجيتال در استان‌هاي كشور و مكان‌هايي از اين دست، محل مناسبي براي عرضه و توزيع آثار مستند هستند. اين نمايشگاه‌ها محل حضور اقشار تحصيل كرده اجتماع هستند كه از مستند استقبال بهتري مي‌كنند.
مدير كل دفتر همكاري‌هاي سمعي و بصري و نمايش خانگي وزارت ارشاد در عين حال نقش رسانه ملي در تبليغ و خريد مستند را بسيار راه‌گشا دانست و اظهار كرد: بايد به اين نكته دقت كرد رسانه ملي مي‌تواند اطلاع‌رساني فوق العاده‌اي در بخش مستند كرده و مردم را به خريداري اين آثار دعوت كند؛ به عنوان مثال ساخت برنامه‌اي براي معرفي تازه‌ترين مستندهاي توزيع شده شبكه نمايش خانگي از شبكه مستند سيما حداقل انتظار جامعه مستندسازان از سيماست.
×××
رجبي فروتن در بخش پاياني اين گفت‌وگو به مجموعه‌هاي جديد مستند در شبكه نمايش خانگي اشاره كرد و گفت: مستندهاي آموزشي كه موضوع آن‌ها مربوط به كنكور است، در شبكه رونق زيادي دارند كه البته اين آثار مدنظر گفت‌وگوي ما نيست. در اين بخش به نظرم مي‌توان از باز نشر مكرر مستند «آشناي محبوب» هم ياد كرد كه ترويج و آموزش بهداشت جنسي را موضوع كار قرار داده است. همچنين مجموعه‌هاي جلسات روانشناسي اجتماعي و رفتاري دكتر مجد در يك دهه گذشته بصورت مستمر در شبكه عرضه شده است.
وي از انتشار مجموعه مستندهاي ورزشي اخير محسن خان جهاني نام برد و يادآور شد: اين مستند ساز جوان سه مستند كوتاه و يك مستند نيمه بلند توليد كرده بود كه هر چهار اثر در بسته‌اي آماده توزيع شده است. تا جايي كه مي‌دانم، مركز گسترش از قرارداد پخش با موسسه رسانه‌هاي تصويري منصرف شده و مي‌خواهد خودش توزيع گسترده آثار را آغاز كند.
انتهاي پيام
نظرات