نقد و بررسي مجموعه رديف‌آوازي سيد نورالدين رضوي سروستاني در شانزدهمين نشست نقد نغمه بررسي شد. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)،اين برنامه در حالي روز گذشته ـ 29 آبان ماه ـ برگزار شد که طبق برنامه قرار بود به نقد و بررسي مجموعه رديف‌آوازي سيد نورالدين رضوي سروستاني با تار و جواب آواز داريوش طلايي اختصاص داشته باشد اما به دليل غيبت رامبد صديف و داريوش پيرنياکان به عنوان منتقدان و به پيشنهاد ابوالحسن مختاباد نشست با روال ديگري برگزار شد. ابوالحسن مختاباد ـ منتقد هنري ـ در آغاز اين نشست گفت: اين جلسه آغازي بر دور جديد سلسله برنامه‌هاي نقد نغمه است که با حدود دو سال وقفه يک بار ديگر شاهد برگزاري آن هستيم. اين روزنامه‌نگار ادامه داد: از اولين روزهاي شکل‌گيري برنامه‌هاي نقد نغمه درگير برگزاري آن بودم. از اين رو اين برنامه با نوعي نوستالوژي برايم همراه است که اميدوارم با سير مناسبي رو به جلو حرکت کند و مسير تازه‌اي از گفتگو را ميان اهالي موسيقي باز کند. او تاکيد کرد: ما در برنامه‌ريزي سلسله برنامه‌هاي جديد اين دوره سعي کرده‌ايم تا در فضاي موسيقي ملي و کلاسيک کشورمان حرکت کنيم در همين راستا تجربه برگزاري 15 برنامه گذشته اين مجموعه را داريم و سلسله برنامه‌هاي مشابهي را در شهر کتاب سامان داده‌ايم که اميدوارم با توجه به اين تجربيات بحث‌هاي کاربردي را شکل دهيم. مختاباد ادامه داد: بحث‌هايي که در اين جلسات مطرح مي‌شود نبايد در همين‌جا دفن شود و بايد ضمن طرح در فضاي رسانه‌اي باعث ديالوگي سازنده گردد. وي در ادامه اين برنامه ضمن گلايه از غيبت کارشناساني که قرار بود به عنوان منتقد در برنامه حاضر شوند، گفت: قرار بود ما براي نقد رديف آوازي رضوي سروستاني در خدمت رامبد صديف و داريوش پيرنياکان باشيم اما متاسفانه با وجود هماهنگي‌هاي انجام شده ،آنها به قدري انصراف خود را از آمدن به برنامه دير اعلام کردند که براي اطلاع‌رساني ديگر کاري از دستمان بر نمي‌آمد. مختاباد گفت: انتخاب رفتن و يا نرفتن به يک جلسه حق طبيعي براي هر انساني است، اما زماني که قراري گذاشته مي‌شود براي نيامدن و وفا نکردن به قول و قرارها بايد بهانه‌هاي درست‌تري داشت. سيد عباس سجادي ـ مدير موسيقي سازمان فرهنگي هنري شهرداري ـ نيز اظهار اميدواري كرد تا دوره جديد اين برنامه که با 2 سال وقفه آغاز شده است عدد اين نشست‌ها را به 30 و بالاتر از آن برساند. او بيان كرد: زماني که اين برنامه آغاز شده بود به شهادت اهالي موسيقي هيچ برنامه نقدي در کشورمان در حوزه موسيقي وجود نداشت، اما امروز که اينجا جمع شده‌ايم 3 برنامه نقد موسيقي در شهر کتاب، فرهنگسراي ارسباران و نقد نغه در حال برگزاري است. اين هنرمند تصريح کرد: هنر سفارش جامعه است و اگر امروز شاهد برگزاري سه برنامه نقد موسيقي هستيم مطمئن باشيد که نياز جامعه است و اميدواريم روند خوبي در آنها دنبال شود. در ادامه برنامه قرار شد هوشنگ کامکار، مهدي آذرسينا، چاووشي(مدير نشر مشکات) و فروهري كه در سالن حضور داشتند درباره موضوع برنامه صحبت کنند. محمدعلي چاووشي به عنوان ناشر مجموعه «رديف آوازي رضوي سروستاني» گفت: متاسفانه با فقر اخلاقي و حرفه‌اي روبرو هستيم و خواسته‌ها و رفتارهايمان با يکديگر تضاد بسيار آشکاري دارد که اجازه نمي‌دهد به يکديگر کمک کنيم. تا وقتي اينگونه مناسبات و هنرمندان را داريم که به دنبال هم‌سويي و هم‌افزايي نيستند در مقابل اين موسيقي که از هر سويي بر آن سنگ مي‌بارد نمي‌توانيم گامي برداريم. او درباره دلايل انتخاب رضوي سروستاني براي انتشار رديف‌هاي برومند توضيح داد: به هر حال آقاي برومند به غير از رضوي سروستاني شاگردان ديگري چون گلپا، شجريان و چند نفر ديگر را نيز داشت. ما دو مجموعه رديف يکي متعلق به محمود کريمي و ديگري از عبدالله خان دوامي داشتيم. وقتي روايت کريمي را که بدون ساز ضبط شده است گوش دادم برايم خسته کننده بود. ضمن اينکه در يادگيري نيز تاثير کمتري داشت. بعدها به اين فکر افتادم چرا رديف‌هاي آوازي همراه با جواب آواز نبايد منتشر شود؟ مدير نشر مشکات تصريح کرد: براي ضبط چنين کاري ابتدا به استاد شجريان اين پيشنهاد را ارائه کردم؛ اما ايشان معتقد بودند كه اکثر آنها را در آثارش خوانده است. اين بود که با آقاي نوربخش و علي شکوهي مشورت کردم و هر دو رضوي سروستاني را پيشنهاد کردند. حتي آقاي شجريان هم رضوي سروستاني را پيشنهاد کرد. چاووشي يادآور شد: اين ماجرا به سال 67 باز مي‌گردد. در آن زمان رضوي سروستاني در شيراز اقامت داشت و در انزوا و ياس مطلق به سر مي‌برد. وقتي براي اين کار به سراغ او رفتم بسيار تعجب کرد و اين ماجرا آغازي دوباره براي احياي زندگي هنري‌اش شد. او همچنين تاکيد کرد: براي جواب آواز با آقاي ذوالفنون صحبت کرديم و نيمي از دستگاه شور را ضبط کرديم اما همانگونه که در تلخ نوشته کتاب خاطرات «بديع زاده » آمده است ،رابطه‌ها خوب نبود و اين همکاري ادامه پيدا نکرد. بعدها که داريوش طلايي به ايران بازگشت سراغ او رفتم و توافقات لازم براي اين کار حاصل شد. اين ناشر گفت: درست است که آقاي گلپايگاني حدود 14 سال شاگرد آقاي برومند بود اما رضوي در خلوت برومند راه داشت و همراهي‌اش مي‌كرد. از اين رو گمان مي‌کنم انتخاب رضوي سروستاني انتخاب مناسبي براي اين کار بوده است. در ادامه مهدي آذرسينا با اشاره به سابقه آشنايي‌اش با زنده ياد سروستاني گفت: از سال 50 در مرکز حفظ و اشاعه موسيقي فعاليت داشتم و وقتي براي ادامه فعاليت به تبريز رفتم چند قطعه مختلف ساختم. براي انتخاب خواننده در سال 53 به مرکز حفظ و اشاعه تهران تماس گرفتم که در نهايت رضوي سروستاني را به من معرفي کردند و ما کارها با ايشان ضبط کرديم. اين کمانچه نواز افزود: در آن سال‌ها که بيشتر برنامه‌هاي راديو رو به اضمحلال بود، دو نفر در راديو آوازهاي جديد خواندند. يکي آقاي شجريان و ديگر نيز رضوي سروستاني بود. آذرسينا همچنين گفت: من متاسفانه تنها بخش‌هايي از اين رديف‌هاي آوازي را شنيده‌ام که در اينجا پخش شد. مسئله‌اي که من بر آن آن تاکيد دارم موضوع تلفيق شعر و موسيقي است. اين تلفيق بيشتر در تصانيف جدي گرفته شده و اين در حالي است که من اعتقاد دارم در تلفيق موسيقي آوازي و شعر توجه کمتري اتفاق افتاده است. اين موسيقيدان تصريح کرد: درچهارگاهي که امشب شنيديم به گمانم تلفيق درستي صورت نگرفته بود. حتي اگر اساتيدي چون طاهرزاده نيز چنين شعري را بر روي چهارگاه خوانده باشد دليل نمي‌شود که ما اشتباه او را تکرار کنيم. هر کدام از دستگاه‌ها و آوازهاي موسيقي رديف دستگاهي حال و هواي خاص خودش را دارد که اشعار نيز بايد متناسب با آن انتخاب شود. هوشنگ کامکار نيز در ادامه اين نشست توضيح داد: از کيفيت مجموعه رديف آوازي به نظر مي‌رسد كه خواننده و نوازنده به طور جداگانه به اجرا پرداخته‌اند. در واقع صداي تار با صداي خواننده هم‌خواني ندارد و کيفيت صدايي اثر نيز به نظرم خشک و نامناسب است. چاووشي در پاسخ به سخنان کامکار گفت: اينگونه که شما مي گوييد نيست. هر دو هنرمند در هنگام ضبط در کنار يکديگر بوده‌اند و اگر به دقت به اين اثر گوش کنيد اين مسئله مشهود است. در ادامه، قطعه «بيداد» براي حاضران پخش شد و هوشنگ کامکار با تكرار دوباره گفته‌اش بيان كرد: بهتر بود در اين جلسه به مقايسه رديف‌هاي آوازي در ايران مي‌پرداختيد. رديف مطلب کلاسه شده‌اي است و کسي نمي‌تواند آن را تغيير دهد. به نظرم رديف چهارچوب خشک و استاندارد شده است که نمي‌توان پا را از آن فراتر گذاشت. او افزود: شايد بتوان بر اساس رديف به بداهه‌نوازي پرداخت، اما نمي‌توان رديف متفاوتي اجرا کرد. اگر هم کسي اين کار را کرده حتي آقاي عليزاده به نظر من اشتباه کرده است و نبايد چنين مي‌کرد. اين نمي‌شود که من برخي جملات را بيشتر يا کمتر تکرار کنم و بگويم اين رديف هوشنگ کامکار است. کامکار در ادامه تصريح کرد: به نظرم ميان رديف‌هاي موجود مطلقا هيچ تفاوتي وجود ندارد و اين کاري که در ميان نوازندگان باب شده که هر کدام يک رديف منتشر مي‌کنند اصلا کار درستي نيست. يک رديف مبنا کفايت مي‌کند و نياز به اين همه رديف‌هاي گوناگون نيست. حتي همراهي تار در اين مجموعه هيچ لزومي نداشته چرا که اين اثر يک مجموعه آموزشي محسوب مي‌شود و نيازي به لذت بردن مخاطب ندارد. او افزود: زماني مي‌توانيد بگوييد گوشه جديدي اجرا کرده‌ايد که به طور کامل ويژگي‌هايش متفاوت باشد در غير اين صورت خود من مي‌توانم درآمد شور را در صدها نوع مختلف بخوانم. آقاي شجريان شايد نزديک به هزار درآمد سه گاه خوانده باشد که يکي با ديگري کپي نيستند اما درآمد سه گاه محسوب مي‌شوند. فروهري نيز در بخش ديگري از اين نشست با تاييد سخنان هوشنگ کامکار گفت: کسي که به سراغ رديف نوازي مي‌رود بايد تخصص اصلي و کارش رديف داني باشد. اگر آقاي محمود کريمي رديف آوازي منتشر کرده است هيچ گاه مجري نبوده و تنها در کار آموزش رديف فعاليت کرده است. در واقع کسي که رديف مي‌نوازد نبايد هيچ گونه دخل و تصرفي در آن انجام بدهد. از اين رو من نيز با آقاي کامکار موافق هستم. مهدي آذرسينا نيز با اشاره به گفته‌هاي کامکار تصريح کرد: البته من با قسمت زيادي از صحبت‌هاي هوشنگ کامکار موافق هستم. مثلا اينکه نمي‌توان چيزي به رديف اضافه کرد حرف درستي است. اما آقاي کامکار بايد به اين نکته نيز توجه داشته باشد که اگر ما اجراي بسيار عالي و درجه يکي از رديف داشته باشيم. حرفشان درست است؛ و گرنه آنقدر بايد رديف منتشر شود تا به آن کيفيت مطلوب دست پيدا کنيم. انتهاي پيام