يکي از کاربردهاي شرح صدر، در مقابل قدرت است، اگر کسي به قدرت برسد و شرح صدر نداشته باشد در گرداب غرور و فتنه غرق خواهد شد.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، تبيين مفهوم خاشعين و بيان شرح صدر و فوائد آن، شرح دعاي پانزدهمين روز از ماه مبارک رمضان از سوي حجت‌الاسلام ‌والمسلمين عرفان است.

«اللهمّ ارْزُقْني فيهِ طاعَةَ الخاشِعين واشْرَحْ فيهِ صَدْري بإنابَةِ المُخْبتينَ بأمانِکَ يا أمانَ الخائِفين.»

خدايا در اين روز طاعتي مانند طاعت خداترسان نصيبم کن و وسعت سينه (شرح صدر) فروتنان خداترس را به من ده، با امنيت خودت اي ايمني‌بخش دل‌هاي ترسان.

* نخستين فراز دعا

خدايا در اين روز طاعت خاشعان را روزي من کن.

عبادت خداوند تعالي، داراي لازمه‌اي است و لازمه آن خشوع و خضوع مي‌باشد، به معناي ديگر از موانع عبادت تکبر است که در مقابل آن خشوع قرار دارد.

در مورد تکبر خداوند مي‌فرمايد: «وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ»؛ و پروردگارتان فرمود مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم در حقيقت كسانى كه از پرستش من كبر مى‏ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‏آيند. (آيه 60 سوره غافر)

و در مورد خشوع نيز مي‌فرمايد: «وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ»؛ از شكيبايى و نماز يارى جوييد و به راستى اين [كار] گران است، مگر بر فروتنان. (آيه 45 سوره بقره)

حضرت زهرا‌(س) مي‌فرمايد: خداوند نماز را قرار داده است «تنزيهاً من الکبر»، يعني براي اينکه کبر از انسان زدوده شود، وقتي انسان رکوع مي‌رود يا سجده مي‌کند، نشانه خضوع و خشوع او به درگاه الهي است. (خطبه حضرت زهرا(س))

* فراز دوم دعا

«و اشرح فيه صدري»، خدايا در اين روز به من شرح صدر عنايت کن.

شرح صدر، يعني ظرفيت گسترده معنوي.

در قرآن سوره‌اي به نام انشراح (شرح) آمده است و به قول علامه طباطبايي مي‌فرمايد: خداوند با لفظ امتنان (منت گذاشتن) به پيامبرش مي‌فرمايد: «الم نشرح لک صدرک» آيا ما شرح صدر (سينه‌گشاده) به تو نداديم.

حضرت موسي‌(ع) وقتي به پيامبري مبعوث مي‌شود از خداوند تعالي اين درخواست را مي‌کند: «قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي»؛ گفت پروردگارا سينه‏ام را گشاده گردان. (آيه 25 سوره طه)

همچنين خداوند متعال در جاي ديگر مي‌فرمايد: « فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ»، (آيه 125 سوره انعام)

* مفهوم شرح صدر

شرح صدر به معناي ظرفيت و تحمل در مقابل چند چيز مي‌باشد، اولين کاربرد شرح صدر در علم است، علم به شرح صدر نياز دارد کسي که شرح صدر نداشته باشد و به علم دست پيدا کند، دچار غرور مي‌شود و به دنبال آن ديگران را نفي مي‌کند.

دومين کاربرد شرح صدر در مدح مي‌باشد، اگر کسي شرح صدر نداشته باشد و او را ستايش و مدح کنند دچار غرور و فتنه خواهد شد.

حضرت علي‌(ع) مي‌فرمايد: «مَن مَدَحَکَ فَقَد ذَبَحَکَ» کسي که تو را مدح کند به تحقيق تو را سر بريده است، يعني تو را به غرور مبتلا کرده است.

حضرت امام‌ راحل به فرزندش حاج سيداحمد آقا فرموده بود: تمام اين افرادي که «يا مرگ يا خميني» مي‌گويند اگر الان بگويند، مرگ ... ذره‌اي براي من فرق نمي‌کند.

 سومين کاربرد شرح صدر، در نکوهش و پرخاش است.اين مساله براي روحانيون ضرورت دارد، چون‌که ممکن است به واسطه پرخاشگري خود در معرض استهزاء ديگران قرار بگيرند،‌ البته همه پيامبران در معرض مسخره قوم خود قرار گرفتند، ولي استهزاء آنان توسط قوم خود به واسطه اين بود که کفار مي‌خواستند مردم به خدا ايمان نياورند.

خداوند مي‌فرمايد: «وَ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ»؛ و هيچ پيامبرى برايشان نيامد جز آنكه او را به مسخره مى‏گرفتند. (آيه 11 سوره حجر).

پيامبران بايد در مقابل پرخاش و تمسخر مردم، ظرفيت و شرح صدر داشته باشند.

* حکايت جالب از آيت‌الله ارودباري

آيت‌الله اردوبادي داراي شرح صدر عظيمي بودند، يکي از اراذل گفته بود من ايشان را از شرح صدر جدا مي‌کنم اين شخص در چهار راه بيمارستان به ايشان سيلي محکمي زوده بود، آيت‌الله اردوبادي هيچ عکس‌العملي نشان نداد فقط پرسيد اين سيلي را براي چه زدي؟ آيا جدي زدي يا شوخي؟!

شخص هتاک جواب داد، از روي جدي، به تو سيلي زدم! آقا فرمودند: پس مهم نيست، من با شما حساب شوخي نداشتم. شخص هتاک از اين گفتار آيت‌الله اردوبادي شگفت‌زده مي‌شود.

* عکس‌العمل آيت‌الله اصفهاني

شخصي به آيت‌الله ابوالحسن اصفهاني‌(ره) فحش داد، ايشان عکس‌العملي از خود نشان نداد، فقط به آن شخص فرمود: با من بيا. شخص فحاش را به در منزل بردند و به او پولي دادند و گفتند: از اين به بعد هر وقت خواستي به من فحش بدهي، فحش ناموسي نده. به خودم فحش بده. و آن شخص شرمنده اين رفتار آيت‌الله ابوالحسن اصفهاني شده بود.

 چهارمين کاربرد شرح صدر در برابر اسرار است، اسرار علمي، اسرار اشخاص و... کسي که شرح صدر معنوي نداشته باشد، اين اسرار را افشا مي‌کند.

 پنجمين کاربرد شرح صدر، در مقابل دردها مي‌باشد. در مورد يکي از اصحاب حضرت علي‌(ع) نقل شده است که برادرزاده‌اش گفت: چهل سال است يکي از چشم‌هايم بر اثر بيماري کور شده و اين مساله را حتي نزد زن خود نيز مطرح و شکايت نکرده‌ام.

 ششمين کاربرد شرح صدر، در مقابل قدرت است. کسي که به قدرت مي‌رسد بايد شرح صدر داشته باشد وگرنه در گرداب غرور و فتنه غرق خواهد شد.

والسلام عليکم و رحمة الله و برکاته

انتهاي پيام