علي باباچاهي: بخش زيادي از شعرهاي طنز دو دههي اخير لوس هستند
علي باباچاهي گفت: بخش قابل توجهي از شعرهاي طنزآميز دو دهه اخير لوس و خنك به نظر ميرسند. طنز بايد لبخند متفكرانهاي را در مخاطب ايجاد كند؛ نه اين كه باعث يك "هر هر" سطحي كه لودگي را تداعي ميكند، شود.
اين شاعر در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خوزستان، بيان كرد: طنز در ادبيات مكتوب و شفاهي ايران داراي سابقهاي طولاني است؛ بنابراين ما با پديدهاي جديد كه صرفاً متعلق به اين زمان يا مثلاً عصر مدرنيته باشد، مواجه نيستيم.
او افزود: اگر شعر معاصر ايران را به دو دوره قبل و بعد از انقلاب تقسيم كنيم، بيشتر رويكرد شاعران در قبل از انقلاب، رويكردي جدي، رسمي و جدلي است؛ اما اين موضوع بدان معنا نيست كه شاعران ما به طور كلي از طنز رويگردان بودهاند.
او خاطرنشان كرد: سيطره غالب در دوران قبل از انقلاب با عنصر طنز نبوده است؛ چرا كه شعر اين دوره حول محور ادبيات براندازي ميچرخيد و متوجه هدفي با اين عنوان بود. علاوه بر اين، شعر بر وجوه مدرن خود و شعار مطلق "بايد مدرن بود" تأكيد ميورزيد.
اين شاعر گفت: شايد براي تعداد زيادي از شاعران دهه 40 و 50 چنين به نظر برسد كه فاصله گرفتن از جديت در شعر به معناي فاصله گرفتن از شعر مدرن است.
او ادامه داد: در دوران پس از انقلاب و دو دهه 70 و 80، با طرح مقولهاي به نام پستمدرنيته در هنر، وضع شعر كمي تغيير كرد؛ چرا كه مقوله پستمدرن توجه و تأكيد خاصي به طنز، طربناكي و دست انداختن روايتهاي كلان دارد.
او يادآور شد: بخشي از شعر بعد از انقلاب تحت تأثير طرح مقوله پستمدرنيته گرايش بيشتري به طنز نشان داد؛ به دليل اينكه پستمدرنيته از منظر تعدادي از متفكران، مقوله التقاطي شمرده ميشود كه طنز هم ميتواند در دل اين التقاط جاي گيرد.
باباچاهي اظهار كرد: جديت و تا حدودي خشونت موجود در شعر مدرن به حد اشباع رسيد و يك آنتيتز را ميطلبيد كه آن همان طنز بود. طنز در دو دهه اخير نمودي يكسان و يك دست نداشت و ندارد كه اين موضوع امري طبيعي است.
او در ادامه بيان كرد: طنز دو دهه اخير در جاهايي موفق به نظر ميرسد؛ به طوري كه در جاهايي حتا گاه لبخندي بر لب مخاطب ديده نميشود كه در درون افتد؛ همانند لبخندي دروني كه ميتواند آميزهاي از اعتراض، افسوس و دريغ باشد؛ به گونهاي كه انگار انسان با اين لبخند در حال گريستن است.
اين شاعر گفت: گاه اين لبخند (طنز) ميتواند ناظر بر فجايع جاري در سطح جهان باشد. به نظر من، رويكرد طنز در دو دهه اخير و بويژه دهه 80 به نوعي اپيدمي يا به عبارتي به صورت مد درآمده است. اينگونه طنز كپيبرداري از طنز موجود در ادبيات بوده است؛ در حاليكه معتقدم طنز تا حد زيادي جنبه ذاتي دارد.
او خاطرنشان كرد: منكر وجه اكتسابي طنز نيستم؛ اما در واقع، پارهاي از افراد به طور كلي محزون و برخي ديگر رند به دنيا ميآيند. با اين حال باز تأكيد ميكنم كه اين حزن و رندي شكل خود را در يك پروسه اجتماعي - سياسي پيدا ميكند.
باباچاهي در پايان گفت: در دو دهه اخير، گاه شاهد تقليل شعر طنز به مقولهاي ژورناليستي هستيم؛ به اين معنا كه اين طنز را ميتوان طنزي ژورناليستي ناميد كه فاصله زيادي با هنر دارد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات