سخنگوي كارگروه تحولات اقتصادي گفت: قانون هدفمندي يارانه‌ها اهداف متفاوتي را دنبال مي‌كرد كه يكي از مهمترين آنها صرفه جويي، ‌افزايش بهره‌وري و كارايي در اقتصاد كشور بود. تمام مطالعات آسيب شناسي نشان مي‌دهد كه در خصوص مصرف انرژي و بسياري از كالاهاي اساسي داراي بهره وري بسيار پايين و استفاده بالا از انرژي هستيم و هدر روي بسيار زيادي داريم.

به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) محمدرضا فرزين با تشريح ابعاد ديگري از مرحله نهايي اجرايي‌شدن هدفمند شدن يارانه‌ها اظهار كرد: براي آنكه وضعيت موجود را اصلاح كنيم بايد دو بسته سياستي تعريف مي‌كرديم كه شامل اصلاحات قيمتي و اصلاحات غير قيمتي مي‌شد. اصلاحات غير قيمتي را عموما در بسته‌هاي سياستي همچون حمل و نقل، صنعت و كشاورزي دنبال كرديم و پيش بيني اين است كه با اجراي مرحله نهايي و گام اول هدفمندي يارانه‌ها مصرف انرژي در كشور شديدا كاهش پيدا خواهد كرد.

* استراتژي‌ها و سناريوهاي مديريت سوخت

به گفته فرزين در حال حاضر طبق آخرين آمار مصرف روزانه گازوئيل و نفت گاز در كشور يكصد ميليون ليتر است كه از اين بين 54 ميليون ليتر در بخش حمل و نقل، 13 ميليون ليتر در بخش نيروگاه‌ها و مابقي در صنعت و كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. با اجراي اين طرح در همين مرحله حداقل بين 20 تا 25 درصد از مصرف گازوئيل كاهش مي‌يابد. ضمن اينكه بخش مهمي از گازوئيل كه از كشور قاچاق مي‌شد به دليل از بين رفتن انگيزه‌هاي اقتصادي ديگر وجود نخواهد داشت.

وي افزود: بيشترين قاچاق مربوط به گازوئيل يا نفت سفيد است و با كاهش مصرف گازوئيل و كاهش قاچاق آن مي‌توانيم به صادرات آن بپردازيم اكنون صد ميليون ليتر مصرف مي‌كنيم اما تنها 85 ميليون ليتر آن توليد داخل و مابقي وارداتي است.

او ادامه داد: در حال حاضر مصرف كننده بزرگ گاز در دنيا هستيم اگرچه ذخاير عظيمي در اين حوزه داريم. بنابراين مي‌توان گفت مصرف گاز كشور با هيچ يك از استانداردهاي مصرفي دنيا مطابقت ندارد و برنامه ريزي و اصلاح غير قيمتي صورت گرفته صرفه جويي بسيار خوبي در مصرف گاز را به همراه خواهد داشت كه در اين صورت صادرات افزايش پيدا مي‌كند.

به گفته او اگر مصرف حامل‌هاي انرژي با روال كنوني ادامه پيدا مي‌كرد صادرات آنها رو به كاهش مي‌رفت زيرا ما عمده مصرف كننده اين محصولات بوديم.

او با اشاره به تدبير ايران خودرو در كاهش 100 هزار توماني قيمت محصولات خود يادآور شد: از آنجايي كه وضعيت شش دهك آماري جامعه بهتر مي‌شود و تقاضاي محصولات ايران خودرو افزايش پيدا مي‌كند مي‌توانيم با توجه به كاهش قيمت اين توليد كننده به افزايش بهره وري برسيم و اطمينان داشته باشيم كه اين اتفاق در مورد ساير بخش‌ها، صنايع و كشاورزي نيز در حال وقوع است.

وي با بيان اينكه در طي يك سال و نيم گذشته دولت و مجلس بارها مطرح كردند كه اصلاحات در چند گام بايد انجام شود گفت: در نامه امسال رييس مجلس به دولت بيست هزار ميليارد تومان براي دوره‌هاي مختلف اجراي طرح مطرح شد كه اين مربوط به بازه زماني يك‌ساله نبود اما كار براي اين مدت در حال اجراست.

* تعيين بيش از 200 سناريوي قيمت

سخنگوي كارگروه تحولات اقتصادي با بيان اينكه بيش از 200 سناريوي قيمت تعيين كرده‌ايم كه به صورت مستند منتشر خواهيم كرد گفت: وقتي قيمت هشت حامل انرژي را تعيين مي‌كنيم قيمت‌هاي نسبي بسيار مهم است به طوري كه همزماني اصلاح قيمت‌ها اهميت داشت و نبايد در مراحل مختلف صورت مي‌گرفت و اين يك اصل اساسي بود كه مورد نظر قرار گرفت.

او ادامه داد: اگر مي‌خواستيم قيمت‌هاي انرژي را به نسبت قيمت‌هاي قبل اصلاح كنيم از آنجايي كه اين قيمت‌ها با بازار يكسان نبود به مشكل برمي‌خورديم. در فوب خليج فارس قيمت‌ نفت سفيد با بنزين يكسان است و گازوئيل حدودا سي درصد كمتر از اين دو است. قيمت نسبي موجود در بازار كه قيمت هدف ماست بايد طي پنج سال به دست آيد. افق چشم انداز ما قيمت نسبي فوب خليج فارس است و بايد به آن سمت حركت مي‌كرديم بنابراين با توجه به همه اين بررسي‌ها به 700 تومان براي هر ليتر بنزين رسيديم.

وي افزود: اما نمي‌توانستيم قيمت گازوئيل را به همان نسبت اصلاح كنيم زيرا 65 درصد روستاهاي ما و نيز سه استان هنوز به طور كامل گازرساني نشده‌اند. اگر مي‌خواستيم نفت سفيد را متناسب با بنزين اصلاح كنيم هزينه خانوارهايي كه گاز ندارند شديدا افزايش پيدا مي‌كرد و از اين جنبه سهميه بندي نفت سفيد و گاز مايع در دستور كار قرار گرفت و قيمت نسبي را پايين‌تر قرار داديم. اگرچه هنوز در مورد گاز طبيعي نيز با قيمت سبد صادراتي فاصله زياد داريم.

فرزين تاكيد كرد: در تعيين قيمت‌هاي حامل‌هاي انرژي جايگزيني و كشش‌هاي قيمت، نحوه واكنش مردم و ميزان صرفه جويي ديده شد تا به قيمت نسبي رسيديم.

* قيمت فوب خليج فارس سوخت

او در پاسخ به اين سوال كه آيا قيمت 700 تومان تعيين شده براي بنزين تغيير خواهد كرد يا تا پايان اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها و با توجه به 90 درصد فوب خليج فارس كه براي حامل‌هاي انرژي‌ تعيين شده است ثابت خواهد بود گفت: فوب خليج فارس قيمت شناور دارد در حال حاضر قيمت بنزين در فوب خليج فارس حدود 600 تومان است كه با هزينه حمل و نقل و ورود به كشور بين 770 تا 780 تومان نهايي مي‌شود. در مورد نفت سفيد نيز 640 تا 650 تومان، گازوئيل حدود 600 تومان و نفت كوره حدود 550 تا 560 تومان هزينه مي‌شود. در حالي كه قيمت هر بشكه نفت خام در اين بازار 82 تا 83 دلار است بنابراين اگر قيمت اين بازار بالا يا پايين رود قيمت حامل‌هاي انرژي در كشور نيز كاهش يا افزايش خواهند داشت.

* چگونگي محاسبه بهاي برق

او در مورد برق نيز گفت: طي پنج سال بايد به قيمت تمام شده برسند و بايد در اين زمان تلفات از بيش از 18 درصد كنوني به استاندارد جهاني 14 درصد و نيز در حوزه كارآيي از 35 درصد كنوني به حدود 45 درصد برسد و بايد در اين زمينه به گونه‌اي عمل كرد كه قيمت تمام شده متناسب با اين كارايي و تلفات محاسبه شود.

او همچنين اظهار كرد: همواره بحث اين بوده است كه با اين محاسبات هزينه‌ها بر مردم تحميل نشود و اين قيمت تمام شده، قيمت تمام شده توليد در كشور نيست.

* بسته‌هاي حمايتي

وي افزود: عدم كارايي در كنار وجود در توليد كل كشور در توليد محصولات دولتي نيز است بنابراين بايد مجموعه اصلاحات را با هم پيش ببريم يعني اصلاحات قيمتي و غير قيمتي با هم انجام شود كه خود به معناي ايجاد بسترهاي مناسب افزايش بهره وري و ساختارهاي مناسب براي ارائه خدمات است. پس بسته‌هاي حمايتي دولت در اين مورد متمركز شد.

او با اشاره به بسته حمايتي حمل و نقل گفت: بخش زيادي از منابع براي حمايت از حمل و نقل عمومي در نظر گرفته شد تا در بخش مترو و واگذاري اتوبوس‌هاي جديد به شهرداري و نيز بسترسازي تقويت ارائه خدمات شهرداري‌ها هزينه شود. در حال حاضر قيمت برق و گازي كه دولت مي‌پردازد از تمام قيمت‌هاي ديگر بالاتر تعيين شده است زيرا خود دولت بايد صرفه جويي را آغاز كند. افزايش كارايي و بهره‌وري علاوه بر اصلاحات قيمتي بايد فرهنگ مصرفي جديد را نيز به وجود آورد.

فرزين با تاكيد بر اينكه كارايي و بهره‌وري در اقتصاد امري مستمر است و بايد اصول بازي اقتصاد به اين سمت حركت كند گفت: قانون هدفمند كردن يارانه‌ها كه به شاخ غول اقتصاد تعبير شده و آن را به عنوان يك اشكال ساختاري پذيرفته بودند و هيچ دولتمردي به سمت اصلاح آن حركت نمي‌كرد با برنامه ريزي دولت و همكاري مردم به يك طرح عملياتي تبديل شد و اين به معناي پذيرفتن مجموعه‌اي از اصلاحات در حوزه اقتصاد است. با اجراي اين قانون اصول بازي اقتصاد به نفع بهره وري و كارايي تغيير كرده است زيرا هيچ كشوري نمي‌تواند با نظارت و بگير و ببند كارايي را بالا ببرد بلكه با تغيير اصول بازي اقتصادي، خود را به اين سمت سوق داده‌اند.

* قيمت‌هاي جديد گندم و آرد

وي درباره بهاي آرد در صنعت آرد و نان نيز گفت: يكي از ناكارآمدترين سيستم‌ها كه مشكلي 50 ساله در كشور است در حوزه آرد و نان ما ديده مي‌شود كه چهار تا پنج قيمت آرد را به وجود آورده بود. در حال حاضر ناني كه مردم مي‌گيرند با آرد حدود 420 تومان تهيه مي‌شود.

به گفته او گام اول براي اصلاح اين مشكل حاكم كردن نرخ تك قيمتي براي آرد بود زيرا قيمت‌هاي مختلف فساد اداري و بروكراسي ايجاد كرده بود. همچنان كه اين به نفع مصرف كننده خواهد بود و چون بايد از توليد كننده نيز حمايت كرد منابع يارانه‌اي حمايت از كشت گندم در بودجه ديده مي‌شود كه در سال‌هاي مختلف متفاوت است.

وي افزود: امسال گندم را كيلويي 330 تومان از كشاورز خريداري كرده و عدد يارانه در بودجه براي گندم 340 ميليارد تومان بود كه مشخص شد چه بخشي براي حمايت از گندم است و چه بخشي براي حمايت از مردم.

وي همچنين اظهار كرد: در حال حاضر نرخ گندم در كشور به ميزان 250 تومان تعيين شده كه به اصناف فروخته مي‌شود اين به آن معناست كه از اين به بعد براي كليه صنايع غذايي كشور و آزاد پزان نرخ آرد كاهش پيدا مي‌كند. در اين راستا صنف ماكاروني اعلام كرد بين هفت تا 17 درصد كاهش قيمت نهايي خواهد داد.

او تاكيد كرد: در مورد نان‌هايي كه به صورت يارانه‌اي توليد مي‌شود نرخ‌ها محاسبه شده و چون نان هفت درصد از قيمت تمام شده آرد است و بقيه قيمت دستمزد و ... بنابراين نمي‌توان گفت منجر به افزايش قيمت تمام شده خواهد شد. قيمت نان به صورت استاني محاسبه شده و نرخ‌ها اعلام خواهد شد.

به گفته سخنگوي كارگروه تحولات اقتصادي اصول بازي كنوني در بحث گندم، عدم كارايي موجود را مي‌طلبد زيرا از زمان تحويل گندم براي تبديل به آرد و بازگرداندن آرد به دولت كيفيت مدنظر نيست و اين عدم كارايي را به همراه مي‌آورد كه بايد اصلاح شود. بايد يك تجارت آرد و نان كاملا شفاف داشته باشيم تا هر متقاضي با هر كيفيتي خريد كرده و يا نياز خود را وارد كند.

* تغيير وضعيت كرايه‌هاي حمل و نقل

او در بخش ديگري از سخنان خود به وضعيت تغيير كرايه‌ها اشاره و با بيان اينكه حمل و نقل در دو بخش درون و برون شهري مدنظر است گفت: چون بخش زيادي از حمل و نقل درون شهري بخش عمومي است بنابراين وقتي قيمت گازوئيل را اصلاح كرديم اگر مي‌خواستيم با 150 تومان آزاد اعلام كنيم امكان قاچاق همچنان وجود داشت پس 150 تومان را قيمت سهميه گازوئيل اعلام كرده و سهميه آزاد را طوري تعيين كرديم كه هم با فوب خليج فارس فاصله كمتري داشته باشد و هم انگيزه اقتصادي قاچاق را كاهش دهد.

به گفته او بسته‌هاي سياستي بايد جلوي افزايش قيمت را با افزايش بهره وري بگيرد و هم بايد با تغيير تكنولوژي كارايي را افزايش دهد. اين تغيير تكنولوژي با اصلاح ناوگان حمل و نقل عملي است كه در اين باره منابع خوبي از ماده هشت جدا كرده و به اين امر اختصاص داده‌ايم.

به گفته او سيستم‌هاي كنترلي حمل و نقل بايد اصلاح شود در اين راستا تا يك و ماه نيم آينده سيستم هوشمندي در وزارت نفت طراحي مي‌شود كه كاملا مي‌توان حمل و نقل را بر اساس ميزان باري كه جا به جا مي‌كند رصد كرد.

وي افزود: از طرف ديگر بايد حتي هزينه زندگي راننده‌ها را كه بسياري از آنها بيمه نيستند كاهش دهيم بنابراين بخشي از منابع را در اختيار تامين اجتماعي براي بيمه كردن كليه رانندگان گذاشتيم كه در حال انجام است بنابراين نبايد قيمت تمام شده حمل و نقل افزايش چنداني پيدا كند. در حال حاضر ستاد مديريت سوخت و وزارت كشور نرخ كرايه جديد را تعيين كرده‌اند كه اعلام خواهد شد.

* ثبت نام جديد براي يارانه

وي همچنين اظهار كرد، سايت مركز آمار هميشه باز است تا كساني كه تا كنون براي دريافت يارانه‌ها ثبت نام نكرده‌اند اقدام كنند. آنهايي كه در شش ماه اول ثبت نام كنند بعد از اصلاح اطلاعات آنها سازمان هدفمندسازي براي واريز يارانه درخواست حساب بانكي مي‌كند تا در شش ماه دوم يارانه‌ها واريز شود.

به گفته فرزين افرادي كه در شش ماه دوم امسال نيز ثبت نام مي‌كنند در شش ماه اول سال بعد يارانه‌ها را دريافت خواهد كرد.

انتهاي پيام