پخش مجموعه تلويزيوني «هزاردستان» به کارگرداني مرحوم علي حاتمي از چهارشنبه اين هفته آغاز خواهد شد.

به گزارش خبرنگار سرويس تلويزيون ايسنا، «هزاردستان» از ساعت 10 و 40 دقيقه روز چهارشنبه (5 آبان ماه) به روي آنتن مي‌رود. ساخت اين سريال از سال 1358 آغاز شد و مدت هشت سال به طول انجاميد. طرح اوليه اين سريال در سال 1354 با عنوان ‏‏«جاده ابريشم» و با حضور شخصيت‌هايي مثل مدرس، ميرزا کوچک و رضاخان به ذهن ‏حاتمي آمد و بعد از آن، اعمال تغييرات اساسي، ماهيت کار را عوض کرد.

ماندگارترين تأثير «هزاردستان» در تاريخ سينماي ايران، ساخته شدن شهرک سينمايي ‏غزالي است. شهرکي که به گفته‌ي خود علي حاتمي، زمان شروعش جوان بوده و وقتي ‏تمام شده پيرمردي از شهرک بيرون آمده ‌است. در اين شهرک محله‌هاي اصلي و قديمي ‏تهران با زيربناي هفت هزار متر مربع ساخته شده و 30 هزار متر مربع به خيابان لاله زار و ميدان ‏توپخانه اختصاص يافته است؛ آن هم به گونه‌اي که نماي بيروني ساختمان‌ها قابل جابجا ‏شدن باشد و بتوان هر عمارت را به بنايي ديگر تبديل کرد.‏

فيلمنامه‌ي «هزاردستان» بيش از هشت تا 10 بار بازنويسي شده و بعد از وقفه‌اي دو ساله ويرايش چهارم علي حاتمي مورد قبول واقع شد. همه‌ي اينها به ‏زعم خود حاتمي باعث شد که فرم لايه لايه و هزار و يک شبي کار از بين برود و در اين بين ‏ماجراي عشق رضا خوشنويس به دختر استادش به کلي از بين رفت.

«هزاردستان» در زمره‌ي نخستين سريال‌هايي است که شايعه‌ي تغيير قسمت آخرش بين مردم دهان به دهان ‏گشت. اين سريال به داستان زندگي رضا خوشنويس، که شخصيتي تخيلي مبتني بر شخصيتي تاريخي به‌نام کريم دواتگر است و نظريه‌ي توطئه‌اي مبني بر دست داشتن شخصيتي به نام خان مظفر در وقايع پشت پرده‌ي سياسي و اجتماعي ايران در دوران قاجار و پهلوي مي‌پردازد.

سريال از دو بخش اصلي تشکيل شده‌است؛ بخش اول به داستان رضا تفنگچي مربوط است و دوران احمدشاه و آغاز حکومت رضا شاه را به تصوير مي‌كشد. بخش دوم در مورد زندگي رضا خوشنويس است که در دوران پاياني حکومت رضا شاه و آغاز حکومت محمدرضا شاه مي‌گذرد.

بازي جمشيد مشايخي در اين سريال يکي از درخشان‌ترين بازي‌هاي وي است. جمشيد مشايخي در نقش رضا خوشنويس تفنگچي حاضر شده است که به گفته علي ‏حاتمي: «تلفيقي است از عمادالکتاب، ميرزا رضا کلهر، رضا دواتگر و علي حاتمي».‏ عزت الله انتظامي در نقش خان مظفر ايفاي نقش كرده است كه آدمي ظاهرالصلاح است كه در پشت ‏پرده تمام اتفاقات سياسي- اجتماعي روز نقش دارد.‏ داوود رشيدي در نقش مفتش شش انگشتي بازي كرده است. به عقيده خود حاتمي، مفتش عصاره و ‏چکيده‌ي آدمهايي مثل آيرم و مختاري است. مفتش خود نيز به دست هزاردستان بازي ‏داده مي‌شود و در روز عروسي به دست برادرزاده شعبان به قتل مي‌رسد.‏ علي نصيريان در نقش ابوالفتح بازي كرده كه نماد مشروطه‌خواهان وطن‌پرست است که از رنج مردم عذاب ‏مي‌کشند. لهجه‌ي ترکي‌ او يکي از اجزاي اصلي شخصيتش بود که اوج آن در لحظه‌ي ‏وداع با همسرش ديده مي‌شود.‏ در اين سريال محمد علي کشاورز هم در نقش شعبون استخوني بازي كرده است.

يکي از نکات قوت سريال «هزاردستان» موسيقي متن آن است؛ تيتراژ اوليه‌ي فيلم، پيش درآمدي در آواز اصفهان ساخته‌ي مرتضي ني‌داوود(سازنده تصنيف مرغ سحر) با تنظيم براي ارکستر از مرتضي حنانه است.

گفتگوهاي اين سريال مانند ديگر آثار شادروان حاتمي در استوديوي دوبلاژ پالوده و شنيدني شد. حاتمي کار را به استاد علي کسمايي داد که متخصص فيلم‌هاي پرشخصيت و همچنين داراي نثر فاخر بود. گويندگان سريال هم جملگي از بهترين گويندگان تاريخ دوبله بودند. چه آنهايي که نقشهاي اول را گفتند و چه مکمل‌گوها. از آن جمله مي‌توان منوچهر اسماعيلي، ناصر طهماسب، ايرج ناظريان، عزت الله مقبلي، بهرام زند، احمد رسول‌زاده، ژرژ پطرسي، حسين عرفاني، مهدي آرين نژاد، جواد پزشکيان، حسين حاتمي ، اصغر افضلي، عطالله کاملي، منوچهر نوذري، بدري نورالهي، مهين کسمايي، خسرو خسروشاهي، جلال مقامي و... اشاره كرد.

سريال «هزاردستان» که در سال 1367 از شبکه يک سيما پخش شد، يکي از محبوب‌ترين مجموعه‌هاي تلويزيوني تهيه شده کشور است.

پس از مرگ حاتمي، دو فيلم سينمايي با تدوين واروژ کريم‌مسيحي بر اساس «هزاردستان» ساخته شد. اين دو فيلم «کميته‌ي مجازات» و «طهران، روزگار نو» نام دارند.

به گزارش ايسنا عوامل اين مجموعه تلويزيوني عبارتند از:

فيلمنامه‌نويس: علي حاتمي، مديران فيلمبرداري: مهرداد فخيمي، مازيار پرتو، نور: احمد ابراهيمي، حسين كريمي، سرپرست گويندگان: علي كسمايي، تدوينگران: عباس گنجوي، علي حاتمي، موسيقي متن: مرتضي حنانه، ضبط موسيقي: گشتاسب آريانا، ظهور و چاپ: همتي، شاكري، فدايي، عمراني، برش نگاتيو: همايون فال، صفوي. مسؤول عكاسي: عزيز ساعتي، صحنه‌پردازي: علي حاتمي، طراحي و ساخت تهران قديم، تحقيق و طرح و اجرا: علي حاتمي، طراحي شهرك: گروه جاني كورنتا. سرپرست گريم: بيژن محتشم، چهره‌پردازان: جلال معيريان، عبدالله اسكندري، مجري طرح: علي حاتمي. مدير توليد: محمد مهدي دادگو، بازيگران: جمشيد مشايخي، عزت‌الله انتظامي، داود رشيدي، علي نصيريان، محمدعلي كشاورز، حسين گيل، زهرا حاتمي، شهلا ميربختيار، جعفر والي، پرويز پورحسيني، محمد مطيع، جمشيد لايق، اسماعيل مهرابي، رقيه چهره آزاد، مينو ابريشمي، عطا ا... زاهد، اسماعيل محمدي، جهانگير فروهر، نعمت‌اله گرجي، محمد ورشوچي، سروش خليلي، منصور والامقام، هوشنگ بهشتي، محمدتقي كهنمويي، خيراله تفرشي آزاد، مهري وداديان، افسر اسدي، منوچهر آذري، رضا عبدي، فرهنگ مهرپرور، سعيد اميرسليماني، جهانگير الماسي، اصغر همت، حسين حاتمي، اسفنديار ماوندادي، افراسياب طوفان، حسين شهاب، حسين صفاريان، ميرصلاح حسيني، محمود بصيري، اسماعيل پاينده، اكبر دودكار، حسن عظيمي، حسن كهن، علي كنگرلو، محمد مرداني، سيد حسن روشن ضمير، سامي تحصني، حامد تحصني، حسين رنگينوند.

انتهاي پيام