مديركل دفتر جمعيت، نيروي كار و سرشماري مركز آمار ايران گفت: بسياري از كشورها در نگاه اول، نسبت به ملاك يك ساعت كار براي تعريف شاغل كه از سوي سازمان بين‌المللي كار تعيين شده، معترض بوده و آن را مورد استفاده قرار نمي‌دادند، ولي در نهايت به اين نتيجه رسيدند كه تعيين هر ملاك ديگري سليقه‌اي خواهد بود و براي ايجاد قابليت مقايسه بين‌المللي، اكثر كشورها از اين ملاك در تعريف اشتغال استفاده مي‌كنند.

طاها نوراللهي ـ در گفت‌وگو با خبرنگار كار واشتغال خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ـ با اشاره به اصول نظري جمع‌آوري اطلاعات جمعيت فعال اقتصادي، با بيان اينكه در ايران شاخص‌هاي نيروي كار از طريق اجراي طرح آمارگيري نيروي كار به دست مي‌آيد، گفت: داده‌هاي حاصل از اين طرح، نظير جمعيت فعال، جمعيت شاغل و جمعيت بيكار داده‌هايي هستند كه بر اساس تعاريف و اصول استاندارد بين‌المللي(ILO) جمع‌آوري مي‌شود.

او ادامه داد: به طور معمول ديدگاه ذهني كاربران اين داده‌ها با اصول و تعاريف مورد استفاده در اين طرح متفاوت است و در برخي موارد منجر به تحليل‌هاي نادرست داده‌ها مي‌شود، اما آشنايي با اصول و مفاهيم جمع‌آوري داده‌ها، كمك مؤثري در تحليل صحيح اطلاعات مي‌كند.

وي با تاكيد بر اينكه تعريف اشتغال در نيروي كار با تعريف فعاليت اقتصادي در سيستم حساب‌هاي ملي(SNA) رابطه‌ مستقيم دارد و منطبق با استاندارهاي سازمان بين‌المللي كار(ILO) است، افزود: افرادي كه در دوره‌ مرجع حداقل يك ساعت فعاليت اقتصادي داشته‌ باشند، شاغل محسوب مي‌شوند.

او ادامه داد: فعاليت اقتصادي، فعاليت‌ فكري يا بدني است كه به منظور كسب درآمد نقدي يا غيرنقدي انجام گيرد و هدف آن توليد كالا يا ارائه‌ خدمت باشد. اين البته يك تعريف كلي است.

نوراللهي در تشريح مصاديق اشتغال گفت: افرادي كه در حال انجام خدمت وظيفه هستند، بر اساس تعاريف سيستم حساب‌هاي ملي داراي فعاليت اقتصادي هستند. افرادي كه بدون دريافت مزد، در كسب و كار يكي از اعضاي خانوار خود كه با وي نسبت خويشاوندي دارند كار مي‌كنند نيز داراي فعاليت اقتصادي هستند و اين افراد، كاركن فاميلي بدون مزد ناميده مي‌شوند. افرادي كه به عنوان كارآموز، كاري در ارتباط با فعاليت محل كارآموزي انجام مي‌دهند، يعني در توليد كالا يا خدمات سهيم هستند نيز داراي فعاليت اقتصادي هستند. همچنين افرادي كه براي مصرف خانوار خود كالايي توليد مي‌كنند كه در سيستم حساب‌هاي ملي، ارزش افزوده‌ آن محاسبه و منظور مي‌شود، داراي فعاليت اقتصادي به حساب مي‌آيند.

او با تاكيد بر اين كه تعريف اشتغال بر اساس مقوله‌هاي اقتصادي بنا شده و با ديدگاه‌هاي اجتماعي افراد در خصص فرد شاغل متفاوت است، گفت: تعريف بيكاري منطبق با استاندارهاي سازمان بين‌المللي كار است و به نوعي با نداشتن حداقل يك ساعت فعاليت اقتصادي در دوره‌ مرجع ارتباط مستقيم دارد.

وي همچنين با بيان اين كه افرادي بيكار محسوب مي‌شوند كه در هفته مرجع فعاليت اقتصادي نداشته باشد، ادامه داد: همچنين فرد بيكار بايد در هفته مرجع و سه هفته‌ قبل از آن با انجام اقدامات مشخصي در جستجوي كار باشد و در صورت مهيا شدن كار، در هفته‌ مرجع و هفته پس از آن بايد براي شروع كار آمادگي داشته باشد تا جزو خانواده بيكاران محسوب شود.

او ادامه داد: افرادي كه به دليل آغاز به كار درآينده يا انتظار بازگشت به شغل قبلي درجستجوي كار نيستند، ولي آماده به‌كارند نيز بيكار محسوب مي‌شوند، بنابراين افراد، براي بيكار محسوب شدن بايد شرايط فوق را داشته باشند و صرفاً بر اساس يك ذهنيت‌ اجتماعي، نمي‌توان افراد را بيكار به حساب آورد. به طور مثال فردي كه تحصيلات دانشگاهي خود را به پايان رسانده و يا فردي كه دوست دارد شغلي داشته باشد، تا زماني كه سه شرط فوق را نداشته و فعالانه در پي كار نباشد، بيكار محسوب نمي‌شود.

مديركل دفتر جمعيت، نيروي كار و سرشماري مركز آمار ايران نقض در تشريح دلايل تعيين ملاك يك ساعت براي اشتغال افراد، گفت: اولين دليل به رابطه اشتغال و توليد مربوط است. به دليل اينكه ارزش‌افزوده كالا يا خدمتي كه با اختصاص دادن يك ساعت زمان توليد شده در حساب‌هاي ملي منظور مي‌شوند، بايد فردي كه به اين توليد اشتغال داشته در آمارهاي اشتغال به حساب آيد تا رابطه توليد و اشتغال حفظ شود و شاخص‌هاي حاصل از آن دو مانند بهره‌وري از دقت لازم برخوردار باشد.

او ادامه داد: دليل ديگر نقض تعريف بيكاري است. زماني كه يكي از ملاك‌هاي بيكار به حساب آمدن فردي عدم انجام كار در دوره‌ مرجع است، در صورتي كه ملاك يك ساعت كار، افزايش يابد تا فردي شاغل به حساب آيد، افرادي خواهيم داشت كه نه براساس تعريف اشتغال، شاغل محسوب مي‌شوند و نه بر اساس تعريف بيكاري، بيكار به شمار مي‌آيند. به فرض، در صورتي كه بيكار يا غير فعال نيز به حساب آيند، مي‌توان از نتايج طرح آمارگيري، افراد بيكار يا غيرفعال بر حسب تعداد ساعت كار ارائه داد كه اين امر منطقي نيست.

او عدم امكان تعيين ملاك ديگر را از جمله اين دلايل خواند و افزود: بسياري از كشورها، در نگاه اول، نسبت به ملاك يك ساعت كار كه از سوي سازمان بين‌المللي كار تعيين شده، معترض بوده و آن را مورد استفاده قرار نمي‌دادند، ولي در نهايت به اين نتيجه رسيدند، تعيين هر ملاك ديگري سليقه‌اي خواهد بود و براي ايجاد قابليت مقايسه‌ بين‌المللي اكثر كشورها از اين ملاك در تعريف اشتغال استفاده مي‌كنند.

انتهاي پيام