سيروس مقدم كه 10 روز است تصويربرداري «زير هشت» را به پايان رسانده در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس تلويزيون ايسنا به اين نكته اشاره داشت كه از سريال «چهارديواري» به بعد، مجموعه‌هايش را با متن‌هاي كامل‌تري مي‌سازد و زمان بيشتري را به لحاظ توليد اختصاص مي‌دهد و با استرس كمتري به لحاظ آنتن كار مي‌كند.

اين كارگردان گفت: بخش عمده‌اي از اين استرس كمتر، پروداكشن بهتر و اين كه توانستيم با فراغ بال بهتري كار كنيم، به تلاش خود تيم سازنده برمي‌گردد و اين كه به موقع كار را پيگيري و نگارش متن‌ها را شروع كردند. بر اين اساس قبل از آن كه سازمان صداوسيما به ضرورت جدي ساخت سريال برسد، خود تيم سازنده تمايل داشتند كار را شروع كنند. حتي زماني كه جابه‌جايي در سطوح مديريتي سازمان پيش آمد، با اين كه قراردادي نداشتيم، براي لحظه‌اي نگارش متن متوقف نشد.

***قصه سخت «زير هشت» و لوكشين‌هاي و فضاسازي‌هاي آن تمركز بيشتر را مي‌طلبيد

مقدم يادآور شد: زير هشت سريالي بود كه براي اولين بار در ساخت آن نتوانستم بيش از 5 تا 6 دقيقه در روز فيلم مفيد بگيرم. اين در حالي است كه در سريال‌هاي قبلي‌ام، گاه روزي 15 دقيقه فيلم مفيد هم مي‌گرفتم. اين بدان علت بود كه زير هشت قصه سختي داشت و لوكشين‌هاي متعدد و فضاسازي‌هاي دشوار آن تمركز بيشتر را مي‌طلبيد. اگر راندمان كاري‌مان بيشتر مي‌شد، مطمئن باشيد كه به كيفيت سريال ضربه وارد مي‌شد.

كارگردان زير هشت خاطرنشان كرد: با تلويزيون به توافق رسيديم كه زير هشت در شرايط نرمال توليد شود.

***تغيير مديران شبكه اول هيچ تفاوتي در رويكرد سازندگان ايجاد نكرد

سعيد نعمت‌الله، نويسنده سريال زير هشت هم درباره‌ روند نگارش متن توضيح داد: من طرح زير هشت را به آقاي مقدم ارائه دادم و اگر قرار نبود مقدم اين متن را كارگرداني كند آن را بايگاني مي‌كردم. آقاي مقدم هم متن را به مديران شبكه اول ارائه داد و از آن‌ها پاسخ مثبت گرفت. او تاكيد كرد كه تغيير مديران شبكه اول كه در ابتداي ساخت سريال زير هشت اتفاق افتاد، هيچ تفاوتي در رويكرد سازندگان اين سريال ايجاد نكرد.

***بايد سياهي را نشان دهيم تا از خلال آن اميد تزريق شود

سعيد نعمت‌الله در پاسخ به پرسشي درباره‌ي تلخي سريال زير هشت نيز گفت: اين تفكر در سازمان صداوسيما ايجاد شده بود كه بايد به مردم اميد تزريق كنيم؛ اما بايد يك مقدار سياهي را نشان دهيم تا از خلال آن اميد تزريق شود. ما از ابتدا مي‌دانستيم زير هشت سريال تلخي است و هدف‌هايي داشتيم كه در قسمت‌هاي پاياني به هدف‌هايمان مي‌رسيم.

***چهار ديواري و زير هشت؛ نشات گرفته از واقعيات اجتماعي

مقدم در بخشي از اين نشست ايسنا به مقايسه سريال زير هشت و مجموعه قبلي‌اش چهار ديواري پرداخت و گفت: چهار ديواري و زير هشت در يك جا به هم ارتباط پيدا مي‌كنند و آن اينكه نشات گرفته از واقعيات اجتماعي هستند. در چهارديواري دروغ‌گويي با لباس كمدي به نقد كشيده مي‌شود. در زير هشت به ضعف‌هاي اخلاقي و حوادث اجتماعي و كالبدشكافي جامعه‌اي كه در آن زندگي مي‌كنيم با لباس تراژيك پرداخته مي‌شود. واقعيات اجتماعي در اين دو سريال از دو دريچه كاملا متفاوت مطرح شده‌اند.

***وقتي كسي احساس كند به نقد كشيده مي‌شود واقعيت برايش تلخ مي‌شود

***در خصوص تلخي سريال به عنوان يك ضد ارزش صحبت نكنيد

اين كارگردان تلويزيون ادامه داد: از قديم گفته‌اند واقعيت تلخ است. وقتي كسي احساس كند كه به نقد كشيده مي‌شود واقعيت برايش تلخ مي‌شود. در خصوص تلخي سريال به عنوان يك ضد ارزش صحبت نكنيد ضمن اينكه آمارها نشان مي‌دهد از جايي كه بچه از پله‌ها سقوط مي‌كند، زير هشت با افزايش مخاطب و نه ريزش آن مواجه بوده است. اين مساله نشان مي‌دهد كه تلخي به عنوان ضدارزش در سريال زير هشت مطرح نيست. اساس درام به ما حكم مي‌كند كه كاراكترها به ناگاه دچار تحول نشوند تا متهم به كليشه‌سازي نشويم.

***ما اتفاقي را از كره مريخ نياورديم تا در سريال زير هشت بنويسيم

هم‌چنين سعيد نعمت‌الله به طرح اين پرسش پرداخت كه چطور مي‌توانيم درباره‌ي اميد صحبت كنيم و از نااميدي حرفي نزنيم؟ او گفت: واقعيت تلخ است و واكنش‌ها درباره‌ي اتفاق‌هاي تلخ متفاوت خواهد بود. ما اتفاقي را از كره مريخ نياورديم تا در سريال زير هشت بنويسيم.

***تك تك كاراكترها دو لبه هستند

كامران تفتي نيز كه در سريال زير هشت نقش منصور را بازي مي‌كند، به ايسنا گفت: تك تك كاراكترها دو لبه هستند و تمامي آن‌ها در مرحله انتخاب قرار مي‌گيرند. در اين ميان عطا (با بازي امير جعفري) بيش از همه قرباني است. سعيد نعمت‌الله مطلق به شخصيت‌ها نگاه نكرد و سريال زير هشت بيش از آنكه تلخ باشد گزنده است. آقاي نعمت‌الله بسيار هوشمندانه متن را نوشته است و آقاي مقدم اتفاق‌ها را واقعي تصوير كرده است.

***هيچ كدام از شخصيت‌ها بد نيستند، ولي در شرايط بد قرار مي‌گيرند

كامران تفتي سپس اين پرسش را مطرح كرد كه چرا تصاوير زير هشت تا اين حد واقعي به تصوير كشيده‌ شده‌اند كه سيروس مقدم پاسخ داد: از همان زمان كه آقاي نعمت‌الله خلاصه قصه را برايم تعريف كرد، آنچه مرا جذب كرد اين بود كه فيلم‌نامه به شدت واقعي بود. ويژگي ديگر قصه اين بود كه شخصيت‌ها خاكستري و تنها هستند. من براي اولين بار با آدم‌هايي طرف بودم كه هيچ كدام بد نيستند ولي در شرايط بد قرار مي‌گيرند.

***زير هشت به مخاطبش كلك نمي‌زند

نعمت‌الله نيز در ادامه صحبت‌هاي مقدم تاكيد كرد: زير هشت مي‌تواند مثل تمام كارها ضعف‌هايي داشته باشد، اما اين سريال به مخاطبش كلك نمي‌زند و اين مهم‌ترين ويژگي‌ است كه در فيلم‌نامه، بازي‌ها و دكوپاژ رعايت شده بود.

***بخشي به فيلم‌نامه اضافه نشده است

***تنها سريالي است كه در آن از لنز تله استفاده نكردم

مقدم با بيان اينكه بخشي به فيلم‌نامه اضافه نكرده است بلكه خود متن راهكارها را به او نشان داده است، گفت: فيلم‌نامه ما را به سمت انتخاب شيوه‌اي از روايت داستان مي‌برد كه از آن به عنوان شيوه توريستي ياد مي‌شود؛ اين كه در دل ماجرا برويم و دوربين و فيلم‌بردار تبديل به انساني شوند كه در جريان اتفاقات قرار مي‌گيرند. در اين شيوه بازيگر نقش بازي نمي‌كند بلكه خود شخصيت مي‌شود. سريال زير هشت تنها سريالي است كه در آن از لنز تله استفاده نكردم. در اين سريال به دليل نزديك شدن به سوژه از كلوزآپ‌هاي زيادي استفاده كردم و فيلم‌نامه من را به اين شيوه روايت قصه دعوت كرده بود.

سعيد نعمت‌الله هم گفت: اگر كارگردان ديگري سريال زير هشت را مي‌ساخت، كارش راحت‌تر و سريال بدتر بود.

اين نويسنده يادآور شد كه از همان مرحله نگارش طرح، به اين فكر مي‌كرده است كه امير جعفري نقش عطا را بازي مي‌كند و در مرحله نگارش فيلم‌نامه هم آتيلا پسياني را به عنوان بازيگر نقش عيوضي در ذهن داشته است.

***بازيگر كار سختي در پيش ندارد، وقتي ...

امير جعفري كه نقش عطا را در سريال زير هشت بازي مي‌كند نيز گفت: من معتقدم وقتي فيلم‌نامه خوب باشد و شخصيت‌ها درست سر جايشان قرار گرفته باشند و كارگردان كاربلد باشد، بازيگر كار سختي در پيش ندارد. خود اين ويژگي‌ها بازيگر را هدايت مي‌كند و كافي است تنها فكر كند.

او درباره‌ي شخصيت عطا نيز گفت: معتقدم آنچه باعث شد اين اتفاق‌ها براي عطا بيفتد اين بود كه مشاور خوبي نداشت؛ وگرنه او صددرصد آدم خوبي است و تحت شرايط به اين كارها دست زده است.

*** وجه درام در اين سريال بسيار بالاست

كامران تفتي هم در ادامه صحبت‌هاي جعفري اظهار كرد: به دليل هوشمندي نويسنده، وجه درام در اين سريال بسيار بالاست. هوشمندي نويسنده باعث مي‌شود كه تاوان اشتباهاتي كه شخصيت‌ها در خلال داستان مي‌دهند باورپذير جلوه كند.

***جامعه‌اي حرف‌زن داريم كه كمتر شنونده هستند

نعمت‌الله نيز خاطرنشان كرد: زير هشت پر از مونولوگ است. علتش هم اين است كه جامعه‌اي حرف‌زن داريم كه كمتر شنونده هستند.

امير جعفري درباره‌ي تلخي سريال «زير هشت» نيز گفت: قرار نيست به مخاطب دروغ بگوييم. يك سري واقعيت‌هاي زندگي همين گونه است. من هم سريال طنز بازي كرده‌ام و هم سريال تلخ و جدي؛ اما ديروز وقتي براي ديدن كودكان سرطاني رفته بودم، ديدم كه هيچ چيز جز سلامتي از خدا نمي‌خواهم. اين گونه است كه وقتي عطا مدام تكرار مي‌كند كه چهار انگشتش را از دست داده، حسرت اين را مي‌خورد كه چرا قدر نعمت‌هايي را كه خدا به او داده ندانسته است.

***فارسي وان عمر كمي خواهد داشت چرا كه ما ملت محتوا هستيم

بر اساس اين گزارش در بخشي از اين نشست درباره‌ تاثيرات شبكه‌اي مانند «فارسي وان» صحبت شد كه سعيد نعمت‌الله گفت: مردم «فارسي وان» را به خاطر لباس‌ها و رنگ‌هاي بازيگران نگاه مي‌كنند. مخاطب آرام آرام در حال كشف برخي مسائل در اين شبكه است و به زودي آن را پس مي‌زند. شبكه فارسي وان عمر كمي دارد چرا كه ما ملت محتوا هستيم.

***رسانه‌ها از كارهايي كه جرأت و جسارت مخاطب را جذب مي‌كنند حمايت كنند

كامران تفتي هم در اين راستا از رسانه‌ها خواست كه وقتي سريال‌هايي مانند زير هشت با پرداختن به موضوعات جديد و به خرج دادن جرأت و جسارت مخاطب را جذب مي‌كنند و مانع تماشاي شبكه‌هاي ماهواره‌اي مي‌شوند، از آن‌ها حمايت كنند.

تفتي ادامه داد: بايد از چنين اتفاق‌هايي حمايت شود تا كارگردان‌هاي بيشتري به سراغ چنين كارهايي بروند. وقتي 78 درصد از جامعه با شخصيتي مانند عطا گريه مي‌كنند و مي‌خندند نشان از موفقيت يك سريال دارد. وقتي پانته‌آ بهرام، نقش منيژه كارخانه را به صورت ميني‌ماليستي ارائه مي‌دهد و وقت و انرژي صرف آن مي‌كند، بايد به آن بها داد.

***به همكاران خودمان هم رحم نمي‌كنيم

امير جعفري هم با بيان اين كه از ماست كه بر ماست با بيان اين جمله تصريح كرد: ما همكاران خودمان هم به خودمان رحم نمي‌كنيم. برخي از همكاران ما مي‌گويند ما كه تلويزيون نمي‌بينيم.

جعفري درباره‌ي علت پذيرش نقش عطا گفت: علت نخست فيلم‌نامه خوب بود. برايم مهم است كار خوب كنم. من هم مي‌توانم كارهاي سينمايي پرفروش انجام دهم اما ترجيح مي‌دهم فيلم‌نامه‌هاي خوب را بپذيرم.

***دولت از بازيگران حمايت كند

او همچنين خواستار آن شد كه دولت از بازيگران حمايت كند تا مجبور نباشند ايفاي هر نقشي را كه به آن‌ها پيشنهاد مي‌شود، بپذيرند.

سعيد نعمت‌الله هم با انتقاد از وضعيت سينما تصريح كرد: در اين سينما هر مانكني مي‌تواند كار كند و اصلا كار كردن در اين سينما سخت و افتخار نيست. در حال حاضر كار كردن در تلويزيون بهتر از سينماست؛ چرا كه سطح كيفي آثار و مديريت‌ها بالاتر از سينماست.

كامران تفتي در اين نشست به قدرت فيلم‌نامه اشاره كرد و گفت: 80 تا 85 درصد فيلم‌نامه تكليف بازيگر را معلوم مي‌كرد. شخصيت منصور در فيلم‌نامه از ابتدا تا انتها خودش ايجاد نقش مي‌كند. من در اين سريال خيلي جلو بودم چرا كه فيلم‌نامه بسيار واقعي نوشته شده بود.

***سيروس مقدم از عوامل موفقيت سريال

او نوع فيلم‌برداري و همچنين نحوه هدايت بازيگر توسط سيروس مقدم را از ديگر عوامل موفقيت نقشش در اين سريال دانست.

امير جعفري درباره‌ي آزادي عمل بازيگر در بداهه‌گويي نيز گفت: وقتي فيلم‌نامه كامل است متن بازيگر را هدايت مي‌كند. در چنين شرايطي بداهه لازم نيست و كافي است راكوردت را حفظ كني.

سيروس مقدم هم در اين باره گفت: در چهار ديواري نيز مانند زير هشت از بداهه استفاده نكرديم. اين در حالي است كه چهار ديواري شرايط بداهه را فراهم مي‌كرد. وقتي متن كامل باشد، احتياج به بداهه نداريم.

سعيد نعمت‌الله در نشست ايسنا، كارگرداني سريال زير هشت را دشوار‌ترين بخش كار دانست و افزود: همه ما در مقاطعي خسته شديم اما آقاي مقدم پاي كار ايستاد و با صبر كار را ادامه داد.

مقدم در پاسخ به افرادي كه زير هشت را سريالي تلخ مي‌نامند به كمبود كارهاي طنز در تلويزيون اشاره كرد و گفت: تلويزيون بايد تلفيقي از كارهاي مفرح و سريال‌هاي اجتماعي و روتين را پخش كند. وقتي چنين سريال‌هايي وجود ندارد همه ماموريت‌ها بر عهده زير هشت گذاشته مي‌شود. اين در حالي است كه ماموريت «زير هشت» خنداندن مخاطب نبود بلكه طرح قصه‌اي اجتماعي را هدف قرار داده بوديم.

كارگردان «زير هشت» همچنين به همكاري امير معقولي (تصوير‌بردار سريال) اشاره كرد و گفت: اين حس كه دوربين وسط ماجراست و زنده است و نفس مي‌كشد را تنها امير معقولي مي‌توانست به كار منتقل كند. او كاملا كار را درك كرده بود و مي‌دانست با چه دوربيني تصاوير را بگيرد.

***از روز اول قرار گذاشتيم با قلب و دل «زير هشت» را بسازيم

مقدم يادآور شد: از روز اول كار با همه بچه‌ها توافق كرديم كه عقل و منطق كلاسيك را كنار بگذاريم و با قلب و دل «زير هشت» را بسازيم. اين سريال در خيلي بخش‌ها با قواعد كلاسيك فيلم‌سازي سازگار نيست.

او درباره‌ي به كارگيري تكنيك‌هاي متفاوت در سريال زير هشت كه تا حدودي حضور كارگردان پشت دوربين را نمايان مي‌ساخت، گفت: تمام اين تكنيك‌ها و المان‌ها منطق دارد. سريال زير هشت بر اساس قواعد كلاسيك ساخته نشده است. اگر اين سريال با قواعد كلاسيك سنجيده شود در هر قسمت از آن مي‌توان 120 غلط پيدا كرد. چهار ديواري با قواعد كلاسيك ساخته شد چون قصه مي‌طلبيد. وقتي قواعد كلاسيك را كنار مي‌گذاريد و با دل كار مي‌كنيد، احساس مي‌گويد چه درست است.

نويسنده سريال زير هشت نيز در تاييد صحبت‌هاي مقدم گفت: تمام فيلم‌نامه‌نويسان و بازيگراني كه بيش از حد رئال مي‌بينند، شكست مي‌خورند. تصوير جاي اين همه رئال نيست.

تفتي هم گفت: اين مساله كه آقاي نعمت‌الله به آن اشاره مي‌كنند، منافاتي با رئال ندارد و منظور ايشان ساخت اثري سورئال نيست. سينما جاي غلو است وگرنه با زندگي واقعي فرقي نخواهد داشت.

***صحبت‌هاي كيميايي باعث غرور و افتخار و انرژي مضاعف براي من شد

مقدم در پاسخ به پرسش ايسنا درباره‌ي تماس تلفني مسعود كيميايي به وي اين نكته را تاييد كرد و گفت: صحبت‌هاي تلفني ما خصوصي و حرفه‌يي و آن چيزي بود كه بين استاد و شاگرد مطرح مي‌شود. صحبت‌هاي آقاي كيميايي باعث غرور و افتخار و انرژي مضاعف براي من شد.

***به لطف صداگذاري خوب فضاي كار درآمده است

كارگردان زير هشت در ادامه اين نشست با تاكيد بر اينكه چهار بخش از سريال مهجور مانده است توضيحاتي را درباره‌ي صداگذاري، تدوين، موسيقي و شعر اين سريال ارائه داد. او گفت: در اين سريال سرمايه‌گذاري جدي براي بخش صداگذاري شده است و در سكانس‌هاي سخت به لطف صداگذاري خوب فضاي كار درآمده است.

***مونتاژ به روز، به هيجان و واقع‌گرايي كمك كرد

مقدم درباره تدوين نيز گفت: تدوين اشتباه مي‌توانست باعث شود كه كار دچار لختي و سكون شود و از ريتم استرس‌زا و تعليق‌زا كم كند اما آقاي سيامك مهمان‌دوست، مونتاژي به شدت به روز را انجام دادند كه به هيجان و واقع‌گرايي، كمك كرد.

***در سريال آخر شب موسيقي پاياني بايد با آرامش به اتمام برسد

كارگردان زير هشت درباره‌ي موسيقي نيز گفت: استدلالي از سريال رستگاران داشتيم كه در اين سريال نيز اعمال كرديم و آن اين كه در سريال آخر شب موسيقي پاياني بايد با آرامش به اتمام برسد و در اين راه بهترين صدا، محمد اصفهاني بود.

***شعر با فضاي «زير هشت» هم‌خواني داشت

مقدم درباره‌ي شعر زير هشت نيز كه توسط اهورا ايمان سروده شده است، گفت: شعر با فضاي زير هشت هم‌خواني داشت. ضمن اينكه براي انتخاب موسيقي، سراغ آثار مدرن‌تري رفتيم كه ضمن حفظ هيجانات جوان‌پسند باشد.

*** طراحي صحنه و لباس در ساده‌ترين شكل ممكن اتفاق افتاد

اين كارگردان درباره‌ي طراحي لباس و صحنه‌ي سريال زير هشت كه از ويژگي‌هاي ايراني برخوردار بود، گفت: طراحي صحنه و لباس در ساده‌ترين شكل ممكن اتفاق افتاد چرا كه آدم‌هاي ما ساده هستند.

***سعي كرديم صحنه، لباس، نورپردازي و گريم «زير هشت» واقعي باشد

مقدم گفت: سعي كرديم صحنه، لباس، نورپردازي و گريم زير هشت واقعي باشد و از شكل ويتريني كاذب و بزك‌هاي آنچناني و دماغ‌هاي عملي پرهيز كرديم چرا كه غصه ما غصه زمختي است.

***پسياني بيش از كميت، كيفيت برايش اهميت دارد

او درباره‌ي انتخاب آتيلا پسياني براي نقشي مانند عيوضي نيز گفت: متاسفانه معياري در كارهاي نمايشي ما مد شده است و آن اينكه ارزش‌گذاري براي يك نقش را با وجب اندازه‌گيري مي‌كنند. قرار بود عطا جواني اميرعلي عيوضي را تداعي كند. كاركرد عيوضي در قصه ما يادآوري رفاقت و حرف‌هاي خوب است كه عطا چشم و گوشش را نسبت به آن‌ها بسته بود. قد و قواره‌ي نقش عيوضي بيش از اين نبود چون كاركرد ديگري در قصه نداشت.

نعمت‌الله نيز درباره‌ي ايفاي نقش عيوضي توسط پسياني گفت: آقاي پسياني بيش از كميت، كيفيت برايش اهميت دارد.

***تعداد بازيگران تئاتر در سريال از جسارت سيروس مقدم نشات مي‌گرفت

نعمت‌الله ادامه داد: تعداد بازيگراني كه در تئاتر كار مي‌كردند در اين سريال كم نبود كه از جسارت سيروس مقدم نشات مي‌گرفت. بسياري از اين بازيگران را امير جعفري به ما معرفي كرد.

اين نويسنده يادآور شد، قسمت آخر سريال زير هشت را در آخرين روزهاي تصويربرداري قسمت يكي مانده به آخر نوشته است.

نعمت‌الله همچنين از عليرضا افخمي (ناظر كيفي) به عنوان يار شاطر و بار خاطر ياد كرد كه در اين سريال به شدت به عوامل كمك كرد.

***با يك بغض توام با شادي با اين سريال خداحافظي كردم

سيروس مقدم هم درباره‌ي پايان سريال زير هشت گفت: زير هشت همان طور كه واقعي شروع مي‌شود، واقعي هم تمام مي‌شود. خود من با يك بغض توام با شادي با اين سريال خداحافظي كردم و آرزو داشتم كه كاش مي‌توانستم زندگي اين آدم‌ها را بار ديگر تصوير كنم.

نعمت‌الله نيز در اين نشست گفت: علت استفاده از چهره‌هاي جديد در سريال زير هشت به دليل ارزان شدن كار نبود. من فكر مي‌كنم زير هشت پروژه گراني از آب درآمد. من به عنوان نويسنده به هنگام نگارش فيلم‌نامه، هيچ رحمي نكردم تا كار ارزان‌تر تمام شود.

مقدم در پايان درباره‌ي گران تمام شدن سريال زير هشت گفت: قسمت اول سريال زير هشت متشكل از 40 سكانس است كه در آن 20 لوكيشن به چشم مي‌خورد. مسلما سريالي با اين ويژگي، كار پرهزينه‌اي خواهد شد و مطمئن باشيد هزينه‌ي آن قابل مقايسه با سريال‌هاي آپارتماني نيست.

گفتني است صحبت‌هاي كامل‌تر عوامل حاضر در  اين نشست همزمان با پايان سريال در ايسنا منتشر خواهد شد. 

انتهاي پيام