مدير تدوين پرونده‌هاي بقعه‌ي شيخ‌ صفي‌الدين اردبيلي و بازار تبريز براي ثبت جهاني گفت: روند اين دو پرونده تا اين مرحله موفقيت‌آميز بوده است و اميدواريم بررسي و دفاع نهايي در اجلاس يونسكو نيز با استقبال خوبي روبه‌رو شود.

محمدحسن طالبيان در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرنگار اعزامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به اجلاس يونسكو، بيان كرد: بقعه‌ي شيخ‌ صفي‌الدين اردبيلي و بازار تبريز دو مجموعه‌ي منحصربه‌فرد در تاريخ‌اند كه اهميت و ارزش جهاني آن‌ها سبب شد، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به نمايندگي از دولت ايران، پرونده‌ي اين آثار را براي ثبت در فهرست ميراث جهاني به يونسكو ارائه كند.

وي با اشاره به اين‌كه اسناد تاريخي و فرهنگي بقعه‌ي شيخ‌ صفي‌الدين اردبيلي و بازار تبريز توسط سازمان ميراث فرهنگي تهيه و به كميته‌ي ميراث جهاني ارائه شده است، درباره‌ي اين بقعه گفت: در اين مجموعه شاهد كامل‌ترين بناي آرامگاهي و خانقاهي در سطح جهان هستيم.

او شربت‌خانه، آشپزخانه، فضاي ذكر و نماز، فضاهاي آرامگاه‌ها، باغ و صحن‌هاي متعدد را شامل اين مجموعه دانست و اظهار كرد: ما در اين مجموعه با يك زبان و بيان هنري و معماري در دوره‌ي صفوي روبه‌رو هستيم كه فضاي معماري و سمبوليك عرفان مذهبي ايران را نشان مي‌دهد. هم‌چنين مشخص بودن سير تحول معماري و تزيينات معماري، بويژه در دوره‌هاي ايلخاني و تيموري از ويژگي‌هاي بارز اين مجموعه است.

وي ادامه داد: در اين مجموعه يك خلق يكپارچه‌ي هنري و معماري انجام شده است؛ از فرش تا تزيينات و حتا كتيبه‌هاي قرآني كه از مفاهيم عرفاني و اذكار مربوط نشأت مي‌گيرد و طرح كلي مجموعه كه به واسطه‌ي فضاهاي هفت‌گانه و دروازه‌هاي هشت‌گانه، هفت مرحله عرفان را به‌خاطر مي‌آورد و بين آثار مشابه بي‌نظير است.

طالبيان توضيح داد: اين مجموعه با مجموعه‌هاي خارج از كشور مانند قونيه در تركيه، آرامگاه خواجه احمد يساوي در قزاقستان، آرامگاه خواجه عبدالله انصاري در افغانستان و چند مجموعه‌ي نسبتا مشابه، بويژه در سمرقند و بخارا و در داخل كشور با مجموعه‌هايي مانند بسطام، خرقان، چلبي‌اوغلي زنجان و ديگر مجموعه‌هاي مشابه مقايسه شده و برتري مجموعه‌ي شيخ صفي‌الدين اردبيلي كاملا مشهود است.

مدير تدوين پرونده‌هاي بقعه‌ي شيخ‌ صفي‌الدين اردبيلي و بازار تبريز براي ثبت جهاني افزود: اهميتي كه شيخ صفي به نسبت پير خود، شيخ زاهد گيلاني پيدا كرد، جهاني كردن عرفان صفوي و شيعي بود.

طالبيان در ادامه با اشاره به ويژگي‌هاي بازار تبريز، گفت: اين مجموعه يك پديده‌ي معماري و شهرسازي و يك پاسخ خلاقانه و مناسب به نيازهاي تجاري، مذهبي و فرهنگي جامعه است. اين بازار بزرگ‌ترين بناي مسقف دست‌ساز بشر محسوب مي‌شود كه نه‌تنها موضوع بازار، بلكه عملكردهاي اجتماعي، فرهنگي و مذهبي گوناگوني را در دل خود دارد، مانند مساجد، تكيه‌ها، حمام‌ها، فضاهاي ورزشي و محل‌هاي اقامت كه در طول تاريخ محل مهم‌ترين اجتماعات مذهبي، سياسي و فرهنگي بوده است. به‌عنوان مثال، حدود 28 مسجد تاريخي در مجموعه‌ي بازار تبريز وجود دارند كه به‌صورت مناسبي حفاظت و نگهداري مي‌شوند و نمازگزاران فراواني دارند.

وي بازار تبريز را مهم‌ترين و بزرگ‌ترين مركز تجاري و تبادل فرهنگي شرق و غرب در طول تاريخ ارزيابي و اظهار كرد: دروازه‌هاي استانبول، آران (جمهوري آذربايجان) و بغداد نشان‌دهنده‌ي اين اهميت است كه از چين و ماوراي چين، قفقاز، عراق و تركيه تا تبريز ادامه داشته و با اين‌كه چندبار زلزله سبب تخريب اين بازار شده است، ولي اهميت مكاني اين مجموعه سبب شد، با تكنولوژي مقاوم‌تري دوباره ساخته شود.

طالبيان اضافه كرد: در بيش‌تر سفرنامه‌ها از بي‌نظير بودن اين مجموعه سخن گفته شده است. رابطه‌ي بين تجار و پيشه‌وران، كارگاه‌هاي توليدي، رابطه‌ي بين بنكدارها و خرده‌فروشان، واسطه‌ها، صراف‌ها، ميرزاها، انباردارها، باربرها و از همه مهم‌تر مديريت مردمي، اين مجموعه را استثنا كرده است.

انتهاي پيام