مدير كل دفتر ثبت آثار فرهنگي ـ تاريخي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: تا كنون بحث ميراث ناملموس در جامعه‌ي ما مورد توجه نبوده است. حسينعلي وكيل در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: پيش از كنوانسيون 2003، يكسري فهرست‌هاي جهاني وجود داشت كه مي‌توانستيم چارچوب برخي آثار را در اين حوزه براساس آن‌ها به ثبت برسانيم؛ ولي ايران در اين زمينه موفق نبود و نتوانست اثري را معرفي و ثبت كند. وي افزود: نزديك 90 درصد آثار از كشورهاي مختلف، پيش از كنوانسيون ثبت شده بودند و پس از تصويب، به‌صورت يك‌جا جزو كنوانسيون 2003 شدند‌. او با اشاره به اقدامات پژوهشكده‌ي مردم‌شناسي و مطالعاتي كه اين پژوهشكده در نقاط مختلف ايران انجام داده است، بيان كرد: مطالعات مردم‌شناسي زيادي روي كلان‌شهرها انجام شده است و زمينه‌هاي زبان و گويش و ديگر زمينه‌ها جزو اين مطالعات قرار گرفتند؛ ولي به موضوع ثبت آن‌ها پرداخته نشد. پس اين حركت را با وجود نبود سياست‌گذاري مناسب در اين قضيه آغاز كرديم. به همين دليل، با ايجاد يك كميته‌ي تخصصي به‌دليل نبود مصوبه‌اي براي ثبت در فهرست آثار ملي، دستورالعمل ثبت ميراث ناملموس تهيه شد. وكيل ادامه داد: درست است كه مجلس كنوانسيون 2003 را تصويب كرده بود، ولي مشخص نبود چه كسي در ايران مسؤوليت اين كار را برعهده دارد. به همين دليل، پس از تهيه و ابلاغ اين دستورالعمل به استان‌ها، آيين‌نامه و پيش‌نويس آن تهيه و از طريق سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي هيأت دولت فرستاده شد. وي با اشاره به تصويب آيين‌نامه‌ي ثبت ميراث ناملموس در دولت در سال 1387، گفت: با توجه به تصويب اين قانون توسط مجلس، در آيين‌نامه‌ي ثبت ميراث ناملموس پيش‌بيني شد كه ميراث فرهنگي مسؤول ثبت اين آثار است و به‌شكل رسمي پس از تصويب آيين‌نامه، ميراث فرهنگي ‌توانست به اين حوزه وارد شود. وكيل با اشاره به استقبال زيادي كه از بحث ثبت ميراث ناملموس در ايران شده است، اظهار كرد: با وجود اين‌كه اين بحث بيش از دوسال نيست كه در ايران مطرح شده است، از سوي رده‌هاي مختلف جامعه، مديران، علما، دانشمندان و فرهنگ‌دوستان استقبال زيادي از اين قضيه شد. اكنون در هر جايي كه يك اثر ناملموس را ثبت مي‌كنيم، اثر آن بين مردم و مسؤولان شايد معادل سال‌ها تلاش ميراث فرهنگي در بخش كالبدي باشد. او توضيح داد: كار اصلي در اين حوزه، حفظ اثر ثبت‌شده است و بايد در اين زمينه اقدامات لازم انجام شود؛ ولي متأسفانه در كل كشور هنوز به راه‌كارهاي اجرايي مناسبي دست پيدا نكرده‌ايم. در مجموع شايد برخي كشورها در اين زمينه قدري كار را زودتر آغاز كرده باشند و حتا به راه‌كارهاي اجرايي نيز رسيده باشند؛ اما ما در ايران بايد روي دستورالعمل‌هاي حفاظتي كار كنيم كه اين كار، يك زمينه‌ي زيربنايي و تخصصي است. مدير كل دفتر ثبت آثار فرهنگي ـ تاريخي با اشاره به ثبت نقالي و تقويم جلالي در فهرست ميراث ناملموس، بيان كرد: براي حفظ اين دو آيين بايد راه‌كارهاي اجرايي مناسبي داشته باشيم تا بتوانيم آن‌ها و جايگاه‌شان را در اين مقطع زماني بين مردم حفظ كنيم و به همه نشان دهيم. وي ادامه داد: وضعيت هنرهاي سنتي نيز در دنياي امروز همين‌گونه است. آن‌قدر تنوع محصولات بالا و قيمت آن‌ها پايين آمده است كه به‌راحتي در هر مكاني توليد و توزيع مي‌شوند. حال حفاظت از اين ميراث، مهم است و بايد به آن پرداخته شود تا بتوانيم در آينده، شاهد اثر‌بخش بودن ثبت آثار باشيم. او كم‌ترين كاري را كه در اين زمينه مي‌توان انجام داد، مستند ‌كردن اين آثار و آيين‌ها دانست و گفت: اگر پنج‌سال ديگر اين آيين‌هاي اجرايي از بين بروند، با مستند‌ كردن آن‌ها مي‌توانيم گامي مؤثر براي احياي دوباره‌ي اين آثار برداريم. وكيل ادامه داد: بايد حتما اقدامات گسترده‌اي را براي پيدا ‌كردن راه‌كارهاي اجرايي حفاظت از ميراث ناملموس بيابيم و مسؤوليت آن متوجه كساني است كه مسؤوليت حفاظت را برعهده دارند. بايد از متخصصان و كارشناسان استفاده كرد. همچنين دولت با حمايت جدي خود و اعتبار ويژه‌اي كه براي اين بخش قائل مي‌شود، مي‌تواند سرفصل‌هاي اعتباري مناسبي به اين حوزه اختصاص دهد. مدير كل دفتر ثبت آثار فرهنگي ـ تاريخي تأكيد كرد: همان‌طور كه براي بحث مرمت و احياي بناها و كالبد‌هاي تاريخي و ميراث فرهنگي اعتبار مي‌گذاريم، براي حفاظت از ميراث ناملموس نيز بايد رديف اعتباري مستقلي گذاشته شود. در اين ارتباط نقش مردم و تشكل‌ها بسيار بيش‌تر از نقش ميراث كالبدي ماست كه بايد از آن‌ها حمايت و آن‌ها را تقويت كرد. وي اظهار داشت: اگر ما بحث نقالي را مطرح مي‌كنيم، بايد نقالان را شناسايي و از آن‌ها حفاظت كنيم و كاري كنيم تا زمينه‌هاي ترويج آن با ارائه‌ي نقالي در مجامع مختلف ايجاد شود؛ ولي ممكن است، ما در مقطعي به‌علت فشار و شدت توسعه، يكسري از ميراث ناملموس را فراموش كنيم و از ياد ببريم؛ اما مطمئنا زماني كه جلوتر برويم، متوجه مي‌شويم كه بايد برگرديم و اين جاذبه‌ها را دوباره احيا و به مردم معرفي كنيم. او بيان كرد: كشورهاي خارجي با وجود پيشرفت‌هايي كه در حوزه‌هاي مختلف داشته‌اند، امروز نياز مردم را در اين ديده‌اند كه برگردند و سنت‌هاي گذشته را احيا كنند. پس ما هم هرچند ممكن است، اكنون از اين حوزه غافل باشيم و به‌نوعي در راه توسعه و تجدد، بسياري از اين موارد را كنار بگذاريم، ولي طولي نمي‌كشد كه برمي‌گرديم و اقدام به حفظ اين آثار مي‌كنيم. وكيل بهره‌برداري از اين حوزه را در دو بخش اقتصادي و فرهنگي دانست و اضافه كرد: از حوزه‌ي ميراث ناملموس در بهره‌برداري فرهنگي مي‌توانيم به‌منظور ساخت آينده‌ي جامعه استفاده كنيم و از ارزش‌هاي نهفته‌ي آن در راستاي تربيت جوانان مي‌توانيم بهره بگيريم. به‌عنوان نمونه، ارزش‌هاي نهفته در معماري ايراني را مي‌توانيم شناسايي و احيا كنيم و به‌عنوان يك معماري پيش‌رو در سراسر دنيا معرفي كنيم. انتهاي پيام