باوجود حرف‌وحديث‌ها و تاخيرهاي بسيار در پروژه ذخيره‌سازي گاز طبيعي در ايران طي سال‌هاي گذشته، به نظر مي‌رسد با رسيدن و آزمايش‌شدن توربوكمپرسورهاي اين طرح، فقط نصب آن‌ها در ميدان سراجه قم باقي‌مانده تا به‌اين ترتيب بالاخره روياي ذخيره‌سازي گاز در ايران در روزهاي پاياني تابستان محقق شود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، به‌طور معمول هر كشوري بايد بين 12 تا 14 درصد از ميزان توليد يا مصرف گازش، ذخيره‌سازي داشته باشد تا در روزهاي سرد سال بتواند از آن استفاده كند. همچنان‌كه در اين راستا در حوزه‌هاي ديگر مانند پالايش و پخش در عمد‌ه استان‌ها ذخيره‌سازي انواع فرآورده‌هاي نفتي براي 30 تا 40 روز انجام مي‌شود، ولي در بخش گاز تاكنون شرايط از توليد به مصرف بوده است؛ يعني پس از توليد گاز در ميادين به پالايشگاه منتقل شده و از آنجا مستقيم توسط خطوط انتقال به مراكز مصرف برده مي‌شوند و هيچ‌گونه ذخيره سازي وجود ندارد و همين وضعيت ازتوليد به مصرف‌بودن شبكه گاز، توزيع پايدار اين حامل انرژي را شكننده كرده است.
اين درحاليست كه تاقديس گازي سراجه قم با طول و عرض 25 در 5 كيلومتر در 40 كيلومتري جنوب‌شرقي قم از جمله گزينه‌هاي ذخيره‌سازي گاز طبيعي در ايران بود كه به‌دليل نزديكي به قطب مصرف كشور در اولويت ذخيره‌سازي قرار گرفت و باوجود ايجاد شبهه‌هايي در امكان ذخيره‌سازي در اين ميدان طي سال‌هاي گذشته ولي سرانجام قرار است ميزان گاز ذخيره‌سازي شده باشد تا با قابليت ذخيره‌سازي 3.3 ميليارد متر مكعب گاز، عنوان اولين مخزن ذخيره‌سازي گاز ايران را در اختيار گيرد.
* * ذخيره‌سازي روزانه 100 ميليون مترمكعب گاز در چهار مخزن تا سال 1393
باتوجه به اين‌كه قرار است تا پايان برنامه پنجم توسعه حجم گاز توليدي كشور روزانه به بيش‌از يك ميليارد مترمكعب برسد، درخصوص برنامه ذخيره‌سازي گاز در اين مدت مسعود سامي‌وند ـ مدير شركت ذخيره‌سازي گاز ايران ـ با بيان اين‌كه براساس برنامه پنجم توسعه متعهد شده‌ايم كه تا پايان سال 1393 روزانه 110 ميليون متر مكعب گاز در چهار مخزن ذخيره‌كنيم، به خبرنگار ايسنا گفت: برنامه‌ريزي كرده‌ايم كه 30 ميليون متر مكعب از اين حجم گاز را در ميدان سراجه قم، 40 ميليون متر مكعب را در ميدان شوريجه و 40 ميليون متر مكعب را در ميدان‌هاي گنبد نمكي كاشان (نصرآباد) و يورتشا ورامين ذخيره كنيم.
* * سراجه؛ نخستين مخزن ذخيره‌سازي گاز ايران
ذخيره‌سازي گاز در مخازن تخليه‌شده هيدروکربوري نسبت به ساير مخازن در اولويت قرار دارد و از اين رو، مطالعات و عمليات اجرايي مخزن سراجه قم از حدود 10 سال گذشته تاکنون براي ايجاد ذخيره‌سازي گاز در اين مخزن در مجموعه وزارت نفت آغاز شده است. هدف از راه‌اندازي ذخيره‌سازي گاز در مخزن سراجه قم، ذخيره سالانه 3.3 ميليارد متر مکعب گاز در فاز اول بوده است. در فاز اول قرار است روزانه 7.3 ميليون مترمكعب گاز به مخزن تزريق شود تا در ماه‌هاي سرد امكان برداشت روزانه 10 ميليون مترمكعب گاز را داشته باشيم. همچنين در فاز دوم ميزان گاز تزريقي در ماه‌هاي گرم به 20 ميليون مترمكعب در روز مي‌رسد كه درنتيجه امكان برداشت روزانه 30 ميليون مترمكعب در ماه‌هاي سرد سال محقق خواهد شد.
البته در جريان تاخيرهاي اجراي اين پروژه، درپي طرح مسائلي مانند تغييرات در سطح آب و گاز و ساير منابع هيدروكربوري كه ضرورت بازنگري در امكان ذخيره‌سازي در اين مخزن را موجب مي‌شد، گفته شده بود كه در حالي كه از ابتدا توصيه شده بود كه ابتدا تخليه ميدان صورت نگيرد، ولي در همان زمان با وجود بضاعت كم ميدان، تخليه از آن صورت گرفت و حتي چاه‌هاي جديدي نيز به اين منظور حفر شد كه با گذشت زمان، ميدان سراجه اشكالات را نشان داد و عملا معلوم شد كه تخليه سراجه به صلاح نبوده است. به همين دليل در حال حاضر شرايط داخلي ميدان به هم خورده و بايد هرگونه هزينه و سرمايه‌گذاري در بخش ذخيره سازي با مطالعات دقيق‌تر انجام شود.
در پيگيري‌هاي خبرنگار ايسنا، مديران شركت ذخيره‌سازي درباره اين مشكلات تصريح كردند كه اگرچنين گفته‌هايي صحت داشت به اين مرحله از پيشرفت در كارهاي اجرايي اين مخزن نمي‌رسيديم. اگرچه براساس آخرين اطلاع‌رساني‌ها درصورت آغاز تزريق گاز تا پايان شهريور، امكان ذخيره سازي‌كوتاهي تا آغاز فصل سرما كه از 15 آبان تا 15 اسفند است، وجود دارد، ولي امكان برداشت اين گاز جزيي در زمستان امسال نيست. به‌اين ترتيب با تداوم ذخيره‌سازي در پايان فصل سرما و از ابتداي سال آينده، برداشت گاز در فصل سرما در سال آينده عملياتي مي‌شود.
درحالي‌كه هم‌اكنون امکان ذخيره‌سازي بيش‌از 350 ميليارد متر مکعب گاز در 600 مخزن زير زميني در دنيا وجود دارد و حتي برخي از کشورها مانند ترکيه، ژاپن، اکراين، کرواسي، انگليس، آذربايجان و ايتاليا مخازن متعددي براي ذخيره‌سازي گاز ايجاد کرده‌اند، ايران به‌عنوان دومين دارنده ذخيره گاز دنيا گام‌هاي ابتدايي را در راه‌كسب اين توانانيي برمي‌دارد كه قرار است با راه‌اندازي اولين طرح تا پايان نيمه نخست امسال، علاوه بر اضافه‌شدن به كشورهاي داراي اين توانمندي در سطح جهان و كاهش شكنندگي گازرساني دركشور، هزينه‌هاي ايجاد چندين خطوط لوله طولاني را براي اطمينان از پايداري انتقال گاز از يك‌سر كشور به طرف ديگر كاهش دهيم.
انتهاي پيام
نظرات