مدير كل توسعه و ترويج معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي به‌دنبال اقدام اندونزي براي ثبت پرونده‌ي چاپ باتيك در فهرست ميراث ناملموس يونسكو، گفت: باتيك، هنر صنعتي وارداتي به ايران است و كشورهاي آسياي جنوب شرقي در اين رشته، سبقه‌اي بيش‌تر از ايران دارند.

ساسان قاسمي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار كرد: چاپ باتيك در ايران شيوه‌ي توليدي خاصي دارد كه پرونده‌ي آن پس از آماده شدن در داخل كشور، ثبت ملي مي‌شود؛ اما براي ثبت جهاني آن، كشورهاي آسياي جنوب شرقي نسبت به ايران بيش‌تر اولويت دارند.

نشست كميته‌ي بين دولتي حفاظت از ميراث ناملموس در يونسكو از 28 سپتامبر تا دوم اكتبر در ابوظبي امارات برگزار مي‌شود. 113 پرونده از 35 كشور در اين كميته داوري مي‌شوند و اندونزي نيز پرونده‌ي چاپ باتيك را براي ثبت ارائه مي‌كند.

اما وضعيت ثبت رشته‌هاي صنايع دستي ايران كه بسياري از آن‌ها در معرض تغيير و فراموشي‌اند و متوليان، حفاظت از اين رشته‌ها را با ثبت در فهرست ميراث ناملموس وعده داده بودند، چگونه است؟

سال گذشته، به‌دنبال اقدام معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي براي ثبت برخي رشته‌هاي بومي و در حال منسوخ شدن صنايع دستي، 53 پرونده از استان‌هاي كشور براي دفتر كل ثبت آثار تاريخي و فرهنگي فرستاده شدند. از آن زمان تا كنون فقط يك پرونده (لاك‌تراشي مازندران) ثبت شده است. در آن نشست، 31 پرونده رد و 39 پرونده‌ي ديگر براي رفع نواقص به استان‌ها بازگردانده شدند كه به گفته‌ي كارشناس ثبت اداره‌ي توسعه و ترويج معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي، بسياري از اين پرونده‌ها پس از رفع نقايص به اداره‌ي ثبت بازگردانده شدند؛ اما به‌جز يك پرونده، رشته‌ي ديگري از صنايع دستي تاكنون ثبت ملي نشده است.

به نظر مي‌رسد، شوراي فني ثبت ميراث ناملموس دفتر كل ثبت آثار تاريخي و فرهنگي نشست‌هاي منسجمي را در اين‌باره برگزار نمي‌كند و فقط سال گذشته، در نشستي كه برپا كرد، پرونده‌ي لاك‌تراشي استان مازندران را ثبت ملي كرد.

اين درحالي است كه مهرماه 1387، معاون پيشين هنرهاي سنتي و صنايع‌ دستي ـ حسين هاتفي فارمد ـ گفته بود: گام نخست براي حفظ صنايع دستي و جلوگيري از سرقت آثار يا شيوه‌هاي توليد، ثبت در داخل است كه تاكنون هيچ رشته‌اي در كشور ثبت نشده است و اكنون حدود 80 پرونده براي ثبت آماده شده‌اند و معاونت ميراث فرهنگي پي‌گير تكميل اين پرونده‌هاست.

سه‌ماه پس از اعلام اين مطلب، هاتفي گفت كه 50 رشته براي ثبت داخلي آماده‌اند و تا پايان سال ثبت مي‌شوند.

او افزود: 250 رشته‌ي صنايع دستي شناسايي شده‌اند كه در مدت پنج‌سال همه‌ي آن‌ها ثبت ملي خواهند شد.

هاتفي بيان كرد: در صورت ثبت اين پرونده‌ها در داخل، براي ثبت خارجي آن‌ها با حفظ مالكيت معنوي اقدام مي‌شود.

اما اسفند‌ماه سال گذشته، در نخستين نشست شوراي فني ثبت ميراث ناملموس فقط 20 پرونده بررسي شدند.

سارا مظفري‌فر ـ كارشناس مسؤول ثبت آثار اداره‌ي توسعه و ترويج معاونت صنايع دستي ـ به خبرنگار ايسنا گفت: دفتر ثبت آثار تاريخي و فرهنگي پس از برگزاري نخستين نشست، كار ديگري انجام نداده است. برخي استان‌ها پرونده‌هاي ناقص خود را تكميل كرده و فرستاده‌اند؛ اما هنوز جلسه‌اي براي بررسي آن تشكيل نشده است.

او اظهار داشت: به استان‌ها دستور‌العمل تشكيل پرونده‌هاي 73 رشته‌ي بومي مشخص‌شده فرستاده شده است تا پس از بررسي، اين رشته‌ها در فهرست ميراث ناملموس ثبت شوند.

مظفري‌فر افزود: چاپ باتيك استان آذربايجان شرقي نيز جزو 73 رشته‌ي بومي صنايع دستي است كه پس از تشكيل پرونده‌ي آن، براي ثبت در فهرست ميراث ناملموس اقدام مي‌شود.

انتهاي پيام