اشاره:
آنچه كه در پي مي‌آيد بيست ودومين بخش از گزارش عملكرد اداره سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در سال 1386 است كه در دفتر سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد اداره‌ي سلامت روان تنظيم شده است.
در اين بخش عملكرد اداره سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در " تدوين راهنماي حمايت‌هاي رواني - اجتماعي به دنبال بلايا براي مديران اجرايي و راهنماي تعامل با رسانه‌ها" ارائه مي‌شود؛ به اين ترتيب كه پس از بيان مساله، به چگونگي وضعيت موجود، اهداف كلي و اختصاصي، شرح برنامه، فعاليت‌هاي انجام شده، مشكلات موجود، فعاليت‌هاي بعدي و دستاوردهاي برنامه پرداخته خواهد شد. 

سرويس مسائل راهبردي ايران به منظور تسهيل دسترسي خبرنگاران حوزه اجتماعي، و بهداشت و درمان به اسناد سياستي و برنامه‌هاي وزارت بهداشت و درمان با هدف فراهم آوردن زمينه تحليل و بررسي برنامه‌ها و سياست‌هاي حوزه بهداشت روان در عرصه‌اي عمومي، متن كامل اين سند را منتشر مي‌كند. قابل ذكر است پيش از اين نيز گزارشي از اهداف عملكردي اداره‌ي مذكور در سال 1387، در اين سرويس منتشر شده است.
سرويس مسائل راهبردي ايران (psy.isna88@yahoo.com) با تقدير از اين اقدام دفتر سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، در مسير انتشار اطلاعات و تعامل با دانشگاهيان و افكار عمومي، آمادگي خود را براي انعكاس پيشنهادات و انتقادات استادان، پژوهشگران، دانشجويان، فعالان بخش سلامت روان و مديران و سياست‌گذاران بخش به منظور بررسي اين گزارش اعلام كرده و اظهار اميدواري مي‌كند ايجاد يك عرصه‌ي‌ عمومي براي گفت وگوي دانشگاهيان و حرفه‌مندان با مديران و سياست‌گذاران ضمن مستندسازي تاريخ سياست‌گذاري و نظارت عمومي بيشتر بر فرآيند سياست‌گذاري عمومي، موجب طرح ديدگاه‌هاي جديد و ارتقاي كيفيت اين فرآيند در هر حوزه شود. 

*********

 *تدوين راهنماي حمايت‌هاي رواني- اجتماعي به دنبال بلايا
براي مديران اجرايي و راهنماي تعامل با رسانه‌ها*

مقدمه و بيان مساله:
با توجه به تجربيات حاصله از مداخلات رواني - اجتماعي در ايران و با در نظرگرفتن منابع بين‌المللي به روز، نياز به ايجاد تغييراتي در خدمات و حمايت‌هاي رواني- اجتماعي به دنبال بلايا ضروري به نظر مي‌رسيد: ادغام اين خدمات در تمامي فعاليت‌ها و امدادرساني‌ها و بازسازي‌ها به دنبال بلايا به نحوي که کارکنان تمامي سازمان‌هاي دخيل با رعايت اصول سلامت رواني- اجتماعي براي خود و نيز جمعيت بازمانده آشنا بوده و اين اصول را به کار بندند. همچنين يکي از نيازهاي مبرم در دوران پس از حوادث غيرمترقبه، نحوه اطلاع رساني به جمعيت عمومي در مورد حادثه، وضعيت موجود و خدمات در دسترس مي‌باشد که اين مهم تاکنون مغفول مانده است. لذا بخشي از اين برنامه به تهيه بسته آموزشي براي مديران در زمينه نحوه ارائه اخبار به دنبال بلايا مي‌پردازد.

وضعيت موجود:
در حال حاضر در منابع بين‌المللي، پرداختن به نيازهاي رواني- اجتماعي بازماندگان از طريق انطباق امدادرساني‌ها و فعاليت‌هاي بازسازي با نيازهاي واقعي بازماندگان مورد تأکيد است. راهنماي IASC که توسط کميته بين سازماني سازمان ملل متحد تهيه و تدوين شده است، حاوي شرح فعاليت‌ها در زمينه‌هاي مختلف امدادرساني و بازسازي به گونه‌اي که نيل به اين هدف امکان‌پذير باشد، است. در حال حاضر چنين راهنمايي در برنامه‌هاي حمايتي رواني- اجتماعي پس از بلايا وجود ندارد.

مجري برنامه و همكاران:
دفتر سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد (اداره سلامت روان)

هدف كلي:
تهيه بسته آموزشي درباره حمايت‌هاي رواني- اجتماعي پس از بلايا براي مديران اجرايي – خارج از سيستم بهداشتي- درماني و راهنماي تعامل با رسانه‌ها در جريان بلاياي طبيعي

هدف اختصاصي:
- تدوين راهنماي حمايت‌هاي رواني- اجتماعي پس از بلايا براي مديران اجرايي شامل سر فصل‌هاي:
* راهنماي تدفين اجساد پس از بلايا
* راهنماي حمايت‌هاي رواني- اجتماعي براي مديران اجرايي، اين فصل به اين مهم مي‌پردازد که هر يک از سازمان‌ها در جريان ارائه خدمات چگونه مي‌توانند تأمين نيازهاي رواني- اجتماعي بازماندگان را در خدمات خويش ملحوظ دارند.
* راهنماي حمايت‌هاي رواني- اجتماعي از امدادگران و نيروهاي فعال در مناطق آسيب‌ديده پس از بلايا
* تدوين راهنماي تعامل با رسانه‌ها

شرح برنامه:
تجربه حاصل از مداخلات حمايتي به دنبال بلاياي اخير نشان مي‌دهد که سلامت رواني- اجتماعي بازماندگان بلايا تا حد زيادي وابسته به ارائه خدمات در تمامي زمينه‌ها به نحوي است که استرس‌هاي محيطي را کاهش داده و نيازهاي آنان در زمينه‌هاي مختلف در مد نظر قرار دهد. به همين دليل، يکي از نيازهاي اساسي در اين زمينه آموزش افرادي است که نقش مديريتي در زمينه ارائه حمايت‌هاي رواني- اجتماعي را در خدمات بعد از بلايا به عهده دارند.

فعاليت‌هاي انجام شده:
- تهيه گزارش نهايي طرح راهنماي حمايت‌هاي رواني- اجتماعي پس از بلايا براي مديران اجرايي
- تهيه گزارش اوليه براي راهنماي تعامل با رسانه‌ها

دستاوردهاي برنامه تاکنون:
گزارش طرح در نشستي در اداره سلامت روان با حضور کارشناسان سلامت روان مورد بررسي قرار گرفته است. گزارش نهايي پس از انجام تغييراتي که در اين نشست ضروري تشخيص داده شده است، ارائه خواهد شد.

فعاليت‌هاي بعدي:
- نهايي کردن گزارش طرح
- ادغام نتايج برنامه در برنامه حمايت‌هاي رواني- اجتماعي

دستاوردهاي سال 87:
- کتابچه راهنماي حمايت‌هاي رواني- اجتماعي براي مديران اجرايي
- کتابچه راهنماي تعامل با رسانه‌ها در بلايا
- انجام كارگاه‌هاي آموزشي براي مديران اجرايي و انجام ارزيابي در قالب يک برنامه جديد

مشكلات موجود:
محدوديت منابع بين‌المللي در اين زمينه

ادامه دارد...