يك چاه آب متعلق به دوره‌ي هخامنشي در 500 متري ورودي پلكان تخت جمشيد (پارسه) كشف شد.

افشين يزداني ـ باستان‌شناس ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: اين چاه كه در بخش شرقي حاشيه‌ي شهر پارسه قرار دارد، هنگام انجام عمليات ساخت سرويس بهداشتي براي مجموعه‌ي تخت جمشيد (پارسه) كشف شد. پيدا ‌شدن چنين چاهي با قطر حدود يك‌ونيم متر در پاي تختگاه تخت جمشيد (پارسه) بي‌سابقه است.

اين عضو بنياد پژوهشي پارسه ـ پاسارگاد توضيح داد: با توجه به مشكلاتي كه چند سال در محوطه‌ي تخت جمشيد (پارسه)، بويژه در زمان اوج حضور مسافران در رابطه با سرويس‌هاي بهداشتي وجود داشتند، پروژه‌ي ساخت اين سرويس‌ها‌ در منطقه بايد اجرا مي‌شد. از اين رو، گروه باستان‌شناسي بنياد پژوهشي پارسه ـ پاسارگاد از بين چند گزينه‌ي موجود، محلي را كه در بخش باختري پاركينگ بزرگ عمومي تخت جمشيد (پارسه) قرار داشت، به‌عنوان محل اجراي پروژه مكان‌يابي كرد؛ ولي مسأله‌اي وجود داشت و آن اين‌كه چون اين محل داخل عرصه‌ي محدوده‌ي جهاني تخت جمشيد (پارسه) بود، براي اين‌كه به‌لحاظ چشم‌انداز آسيبي وارد نشود، بايد در سطحي پايين‌تر از زمين ساخته مي‌شد.

وي با بيان اين‌كه اين كار به خاك‌برداري تا عمق 5/2 متري نياز داشت، ادامه داد: در محلي كه براي ايجاد سرويس بهداشتي انتخاب شد، اوايل انقلاب ساخت‌وسازهايي به همين منظور انجام شده بودند، به‌طوري كه سطح محوطه داراي آلودگي ناشي از وجود سيمان و آجر بود، البته اين ساخت‌وسازها برداشته شده بودند. بنابراين در ابتداي كار، براي بررسي دقيق‌تر و اطمينان از نبود لايه‌هاي باستاني، دو ترانشه‌ي آزمايشي را تا عمق يك‌ونيم متر باز كرديم و متوجه شديم، محوطه به‌لحاظ ساخت‌وساز كاملا آلوده است.

او بيان كرد: پس از خاك‌برداري سطحي، براي ادامه‌ي كار در عمق بيشتر به استفاده از ماشين نياز بود. البته اين كار با نظارت كامل كارشناسان انجام شد تا در صورت مشاهده‌ي هرگونه نشانه‌اي از وجود آثار تاريخي، خاك‌برداري متوقف شود؛ ولي تا عمق 5/2 متر در محدوده‌ي 20 در 15 متر، به‌جز آثار خيلي ضعيف از انباشت سفال، چيز ديگري قابل رد‌گيري نبود.

اين باستان‌شناس گفت: در ادامه، با مشاهده‌ي آلودگي خاك با خاكستر به قطر 5/1 متر و در سطح خاك بكر در گوشه‌اي از محدوه‌ي خاك‌برداري‌شده كار را متوقف كرديم تا اين‌كه در عمق 5/2 متري به يك محدوده‌ي خاكستري‌رنگ برخورد كرديم و پس از تميز ‌كردن، متوجه شديم كه اين بخش، چاله يا گودالي با قطر حدود يك‌متر و بيست سانتي‌متر است.

يزداني اظهار داشت: البته در همان محوطه و همان سطح، دو چاه ديگر پيدا شده بودند كه كاملا جديد و داراي مواد فرهنگي جديد هستند؛ اما درباره‌ي اين چاه، پس از تخليه مشخص شد كه با بقيه تفاوت دارد و داراي مواد فرهنگي باستاني است.

وي با اشاره به اين‌كه پس از بررسي‌ها متوجه شديم، دقيقا به يك چاه باستاني برخورد كرده‌ايم، توضيح داد: تعداد زيادي ظرف سفالي ديده شدند كه با توجه به نوع و شكل قرار‌گيري آن‌ها، معلوم بود كه مخصوص برداشتن آب از چاه هستند. هم‌چنين ديواره‌هاي اين چاه طوري پوسته شده‌اند كه حتا جاي پاي چاه‌كن‌هاي قديمي نيز پديدار شدند.

به گفته‌ي اين باستان‌شناس، با توقف كار، ابتدا گزارشي به بنياد و سپس به پژوهشكده‌ي ارايه و قرار شد كه اين محوطه و محدوده‌ي حاشيه‌ي آن، كاوش باستان‌شناسي شود.

او با بيان اين‌كه محل پروژه‌ي ايجاد سرويس بهداشتي به داخل محوطه‌ي باغ پرديس منتقل شد و اشياي به‌دست آمده نيز براي مطالعات باستان‌شناسي و انجام امور مرمتي به محل بنياد پژوهشي پارسه ـ پاسارگاد منتقل شدند، گفت: پرسشي كه اكنون با آن روبه‌رو هستيم، اين است كه آيا اين چاه آب كه براساس اشياي به‌دست آمده تاريخ‌گذاري آن اكنون به دوره‌ي هخامنشي مربوط است و چاه‌هاي موجود احتمالي در اين محل به خانه‌هاي شهر پارسه متعلق بوده يا در يك فضاي باز ايجاد شده‌اند كه براي سربازان و افرادي كه در ارتباط با تختگاه و خاندان شاهي بودند، استفاده مي‌شدند.

يزداني هم‌چنين بيان كرد: در اين منطقه، يك چاه سنگي نيز كه به دوره‌ي هخامنشي متعلق است، در پاي كوه مهر وجود دارد. هدف عمده‌ي اين چاه با توجه به شواهد موجود روي كوه، دفع سيلاب كوه بوده است؛ ولي كشف يك ‌چاه آب به قطر حدود 5/1 متر پاي تختگاه در بستر زمين، بي‌سابقه است.

وي در پايان با اشاره به اين‌كه آزمايش كربن 14 با توجه به نمونه‌هاي جمع‌آوري‌شده از درون چاه، تاريخ‌گذاري دقيق را مي‌تواند مشخص كند، اضافه كرد: لايه‌نگاري چاه كشف‌شده، كاوش كامل محوطه و بررسي كامل اشياي به‌دست آمده، به بخشي از پرسش‌هاي ما براي كمك به شناخت بيشتر عرصه‌ي شهر پارسه پاسخ خواهد گفت.

انتهاي پيام