گردهمايي داوران جشنواره‌ي ربع‌ قرن كتاب دفاع مقدس با هدف بررسي مراحل داوري اين جشنواره، روز گذشته (سه‌شنبه، 26 شهريور) در سراي اهل قلم برگزار شد.

به گزارش خبرنگار بخش كتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين برنامه، حسين نصرالله زنجاني - دبير اجرايي جشنواره‌ - با ارائه‌ي گزارشي آماري، گفت: تعداد 6200 عنوان كتاب در حوزه‌ي دفاع مقدس منتشر شده است، كه ما توانسته‌ايم 5هزار عنوان آن‌را تا امروز جمع‌آوري كنيم؛ 2700 عنوان خاطره، 500 عنوان داستان، 700 عنوان شعر، زندگي‌نامه‌ي داستاني 350 تا 400 عنوان، زندگي‌نامه‌ي غيرداستاني 300 عنوان، تحقيق و پژوهش 200 عنوان، كودك و نوجوان 200 عنوان و هنر 250 عنوان.

سپس محمدرضا سنگري - دبير علمي جشنواره - در سخناني گفت: مراحل اوليه‌ي كار خيلي سخت و افق كار هم بر ما خيلي معلوم نبود، بويژه اين‌كه فكر مي‌كرديم نمي‌توانيم تعدادي از اين منابع را كه در طول 11 دوره‌ي گذشته‌ي كتاب سال دفاع مقدس هم نيامده‌اند و نام و نشاني از آن‌ها يافت نشده و بعضا در شهرستان‌ها چاپ شده‌اند، بيابيم. آيا جمع‌آوري اين مقدار منبع و كتاب كه ما پيش‌بيني كرده‌ايم؛ يعني 6200 اثري كه در حوزه‌ي دفاع مقدس منتشر شده، امكان‌پذير است يا نه. اما ديديم كه همت دوستان اتفاق خوبي را رقم زد، كه هرگز كم‌ارج‌تر از كار خود داوري نيست. در حال حاضر، نزديك 5هزار جلد منبع در اختيار داريم كه مي‌توانند در آينده، كتابخانه‌ي پژوهشي بزرگي براي محققان باشند. از هر كتاب سعي كرديم 6 نسخه را پيدا كنيم. حالا براي برخي‌ عنوان‌ها كه ناياب هم بودند، ممكن نبود؛ اما احتمال مي‌دهيم در آينده بر سر6200 اثر داوري كنيم.

او در ادامه افزود: داوري ما در سه مرحله و با سه ملاك در انتخاب داورها همراه است. براي انتخاب داورها و سرداورها، ملاك‌مان اين بود كه صاحب انديشه باشند و خود اثر خلق كرده باشند، مجرب باشند و قبلا كار داوري انجام داده باشند. محرم، منصف و عادل باشند، كه خوشبختانه همه‌ي داوران اين‌گونه‌اند. چهره‌هاي دانشگاهي داريم و چهره‌هايي كه همه آن‌ها را مي‌شناسند.

سنگري سپس به ارائه‌ي آمار اشاره كرد و توضيح داد: ما دو اثر بيش‌تر انتخاب نخواهيم كرد و در مرحله‌ي نهايي، يك اثر خواهيم داشت و شايد هم با توجه به معيارهاي‌مان نداشته باشيم. رتبه‌بندي نداريم؛ اما يك اثر تقديري داريم؛ يعني شايد اثر برگزيده نداشته باشيم؛ اما تقديري داشته باشيم. تعداد 34 گروه داوري يعني در حدود 185 داور در زيرمجموعه‌ي 6 گروه كلي داريم و آمارهايي كه اعلام مي‌كنم، متعلق به تا حدود 9 روز پيش است؛ 100 فيلم‌نامه، 100 نمايش‌نامه، 20 كتاب عكاسي، 600 اثر داستاني، 700 اثر شعري، خاطره 2هزار اثر، گزارش‌نويسي 100 اثر، وصيت‌نامه 50 اثر، جنگ 300 اثر، زندگي‌نامه‌ي غيرداستاني 400 اثر، زندگي‌نامه‌ي داستاني 800 اثر، كودك و نوجوان 50 اثر در حوزه‌ي پژوهش، نثر ادبي 50 اثر، داستان كودك 100 اثر، شعر كودك 100 اثر، پژوهش نظامي 100 اثر، پژوهش ادبي 50 اثر، پژوهش اجتماعي - تاريخي 20 اثر و سياسي هم 20 اثر.

او همچنين متذكر شد: در گروه فيلم‌نامه، نمايش‌نامه، عكس، گزارش‌نويسي، جنگ، نثر ادبي، داستان كودك، يك گروه داوري، و در خاطره و شعر، هر كدام سه گروه، زندگي‌نامه‌ي غيرداستاني دو گروه، داستان سه گروه داوري، و پژوهش نظامي و ادبي هر كدام دو گروه داوري حضور دارند.

دبير علمي جشنواره‌ي ربع قرن كتاب دفاع مقدس ادامه داد: مجموعه‌ي اين آثار در آينده به چاپ مي‌رسد، كه تصويري از ادبيات دفاع مقدس را دارد.

سنگري درباره‌ي زمان داوري‌ها هم گفت: ما سه مرحله داوري داريم؛ مرحله‌ي اول از دوم مهرماه آغاز مي‌شود و تا نهم آبان‌ماه پايان مي‌پذيرد. معيارهاي داوري ما اين‌كه اثر اول در حوزه‌ي خودش جامع باشد و قابليت ترجمه در سطح جهاني داشته باشد؛ حداقل به دو زبان زنده‌ي انگليسي و عربي و در ادامه، آلماني، فرانسه و اسپانيايي؛ پس هر كتابي با توجه به اين شرايط از اين فيلتر نمي‌تواند عبور كند. از سلامت نثر در حوزه‌ي خودش برخوردار باشد، مخدوش نباشد، جريان‌ساز باشد و در حوزه‌ي خودش طنين انداخته باشد. نقطه‌ي عطف باشد و منحصربه‌فرد و بتواند الگو باشد. مرحله‌ي دوم داوري از 12 آبان‌ماه آغاز مي‌شود و 30 دي‌ماه تمام مي‌شود. مرحله‌ي آخر داوري را هم با توجه به انتخابات رياست‌جمهوري كه تأثيرگذار است، سعي مي‌كنيم تا قبل از اين اتفاق تمام شود و از اول بهمن‌ماه تا پانزدهم اسفند است.

در ادامه، حسين اسرافيلي گفت: با توجه به اين‌كه حجم كارها زياد است و طبق آماري كه اعلام شد، فاصله‌ها نيز زياد است؛ مثلا در گروهي، 20 اثر و در گروهي، 700 اثر داوري مي‌شوند. اين هم انتخاب را ثقيل مي‌كند و هم اين‌كه از 20 نفر و از 700 نفر، يك نفر را انتخاب ‌كردن سخت است و خيلي عادلانه نيست.

اين شاعر سپس شعري براي حاضران خواند.

به گزارش ايسنا، سپس منوچهر اكبري - دبير گروه پژوهش - گفت: داوري اين حوزه سخت است. در حوزه‌ي نظامي، 100 اثر داريم، كه با عرض شرمندگي، براي جنگي به اين عظمت خيلي كم است و بايد چاره‌اي انديشيد. از سويي، در اين حوزه، مقايسه‌ي كتابي كه 15 سال پيش تأليف شده، با كتابي كه اين سال‌ها تأليف شده، سخت است و بايد طوري برنامه‌ريزي كرد كه حق كسي ضايع نشود. در حوزه‌ي ادبي، 50 اثر داريم، كه اين هم كم است و اگر پايان‌نامه‌ها را اضافه كنيم، تعدادشان بيش‌تر مي‌شود. در حوزه‌ي هنر، 20 تحقيق داريم، و 20 مجموعه‌ي عكس براي جنگ، كه به نظرم بسيار كم است، در زمينه‌ي اجتماعي - تاريخي 20 اثر، و در حوزه‌ي سياسي هم 20 اثر.

اكبري گفت: ما سعي كرديم سرگروه‌ها عالي باشند و داورها هم خوب؛ پس از داوران مجرب دعوت كرده‌ايم.

او در ادامه با اشاره به انتخابش به عنوان رياست دانشكده‌ي ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران، گفت: بر سر آنيم كه در دانشكده‌ي ادبيات، انقلاب كنيم. دوران فارغ‌التحصيلي و فقط ليسانس‌ گرفتن تمام شده است. يكي از زمينه‌هايي كه ضرورت دارد وجود داشته باشد، واحد ادبيات دفاع مقدس است، كه از مهرماه سال آينده راه‌اندازي مي‌شود. تا امروز هم مجوز 5 نشريه را براي اين دانشكده گرفته‌ايم تا مقاله‌هاي پژوهشگران در حوزه‌ي دفاع مقدس امكان چاپ داشته باشد. خدا كند دريچه‌اي براي دفاع مقدس باز شود و به مجامع آكادميك و علمي كشور راه يابد.

محمدرضا تركي - دبير گروه ادبيات - نيز در سخناني گفت: به نظر مي‌رسد روالي كه بين داوران ادبيات بوده، بويژه بخش شعر، قابل قبول است. حميدرضا شكارسري داوران خود را معلوم كرده‌ است و برحسب برنامه‌اي كه تعيين شده، اميدواريم كار خوب پيش رود. البته در عرصه‌ي شعر و داستان، بويژه با معيارهايي كه براي انتخاب داريم، كار داوري سخت است. اين‌كه بويژه قابليت ترجمه داشته باشد، كمي دشوار است. داوري‌هاي ما قطعا داوري خواهند شد و اين‌طور نيست كه خود را در دژي بگذاريم و مصون از نقد باشيم. اخيرا آقاي بايرامي به ما پيوسته كه از مفاخر ما هستند و اميدواريم جو داوران ما دوستانه باشد و يكديگر را قبول داشته باشند، كه در غير اين‌صورت، در داوري آ‌ن‌ها نمي‌توان اطمينان كرد.

همچنين نادر قدياني - مدير انتشارات قدياني - كه مسؤوليت گروه جنبي جشنواره را برعهده دارد، گفت: ما انتخاب ناشر، كتابدار و كتاب‌فروش نمونه را در حوزه‌ي دفاع مقدس داريم. از نويسنده و شاعر فاقد كتاب هم كه تك‌اثري در اين زمينه داشته باشند، تقدير مي‌كنيم و نيز اگر بتوانيم، از اقتباس‌هاي موجود هم كه بر اساس كتاب‌هاي دفاع مقدس انجام شده‌اند، تقدير خواهيم كرد.

او افزود: در طول 25 سال گذشته، حضور ناشران دولتي در اين عرصه بيش‌تر بوده و بخش خصوصي كم‌رنگ‌تر كار كرده است. بايد اين كتاب‌ها به تعداد مدارس كشور منتشر شود، تا شاهد نشر شكوفايي در حوزه‌ي دفاع مقدس باشيم.

در ادامه، حسين نصرالله زنجاني درباره‌ي دوازدهمين دوره‌ي انتخاب كتاب سال دفاع مقدس گفت: امسال در 12 گروه، انتخاب داريم. داوري‌ها تمام شده است و از تمام گروه‌ها خواستيم نگاهي به اتفاق‌هاي سال گذشته در حوزه‌ي خود داشته باشند، تا در آينده در مقاله‌اي به چاپ برسند.

شيرينعلي گلمرادي نيز در سخناني گفت: وقتي اثري بالا مي‌آيد، با يك‌سري نسبت‌ها روبه‌رو هستيم. رسيدن به يك نقطه‌ و انتخاب يك اثر، نه كار ممكني است و نه تأثير فرهنگي دارد و نه سياسي - ادبي. خيلي‌ها بودند كه مستمر كار كردند و خيلي‌ها هم مقطعي. اميدوارم در تمام زمينه‌ها با عدالت و انديشه كار كنيم، كه مسأله‌ساز نشود. ما بايد الگويي در اختيارمان باشد تا انتخاب از ميان 6هزار عنوان كتاب، كه بسيار سخت است، انجام شود. «دن آرام» را همه قبول دارند. كسي نيست كه بگويد بالاتر از «دن‌ آرام»، كتابي داريم، يا «جنگ و صلح». در زمينه‌ي شعر و داستان و خاطره آن‌قدر پيش نرفته‌ايم. ما از جهت معيار هنري در تمام زمينه‌ها كمبود داريم؛ حتا در زمينه‌ي شعر، مي‌بينيم به نشانه‌شناسي توجه نمي‌شود. شاعر مي‌گويد «به ايوان مي‌روم و انگشتانم را بر پوست كشيده‌ي شب مي‌كشم...»؛ كسي نيست سؤال كند كه شاعر چرا اين را گفته و اين كار را مي‌كند. اين‌جا نشانه است و ما به اين نشانه‌ها در شعر توجه نداريم. اما گروهي كه زمام كار را به دست گرفته، فرهيخته‌اند و خلاء‌ها را مي‌بينند. اما باز ادعا نمي‌كنيم كارها بي‌عيب‌اند.

در ادامه، حميد حسام - معاونت ادبيات و انتشارات بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس - عنوان كرد: يادآوري مي‌كنم تاريخ بعدا درباره‌ي اين داوري‌ها قضاوت مي‌كند. ما داريم با دست خودمان مي‌گوييم كه شناسنامه‌ي مكتوب‌مان در عرصه‌ي دفاع مقدس چه بوده است. اين اتفاق كوچكي نيست و يك بزنگاه تاريخي است كه دارد اتفاق مي‌افتد. تمام مشكلات يا خواسته‌هاي‌مان را از جشنواره‌ي ربع قرن نخواهيم. اين جشنواره به ما نشان مي‌دهد كه قله‌ها كجا هستند و كجا را بايد ببينيم و آيا قله‌اي داريم يا نه. اين به ما فرصت تأمل مي‌دهد كه روي بخش‌هاي فقير فكر كنيم و به نظر من، فراتر از ادبيات است.

همچنين پرويز بيگي حبيب‌آبادي در اين گردهمايي به خواندن شعرهايي پرداخت.

در اين جلسه، بابك نيك‌طلب، راضيه تجار، سميرا اصلان‌پور، مصطفي رحماندوست، فرهاد حسن‌زاده، كامران پارسي‌نژاد، مهدي كاموس، علي رستمي، احمد شاكري، احمد نادمي و تعداد ديگري حضور داشتند.

انتهاي پيام