زكريا اخلاقي: در كنار جشنوارهي شعر فجر، جشنوارهي ملي شعر هم باشد
حجتالاسلام زكريا اخلاقي گفت: چنانچه ميخواهيم جريانهاي مختلف شعري مغفول نمانند و حق همه بهجا آورده شود، ضرورت دارد در كنار جشنوارهي شعر فجر، يك جشنوارهي ملي شعر هم داشته باشيم.
برگزيدهي دومين جشنوارهي شعر فجر در بخش امام (ره) و انقلاب در گفتوگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: توجه به شعر انقلاب به معناي بيتوجهي به جريانهاي ديگر شعري نيست و جشنواره در قبال بخش آزاد نيز مسؤوليت دارد. خوشبختانه در اين دو دوره يك فرانگري بوده و جشنواره فقط به شعر انقلاب و اشعار مذهبي محدود نشده و بخشهاي اجتماعي و آزاد را داشت و اين كمك كرد تا شاعران بزرگ ملي و اجتماعي كه شعر فارسي مرهون تلاش آنهاست، در اين جشنواره سهمي داشته باشند؛ بنابراين به بخشهاي ديگر شعري نيز توجه شده است.
او در عين حال گفت: عنوان جشنواره، شعر فجر است، و كلمهي فجر يك نوع تعهد ميآورد. اين كلمهي فجر كه بر جشنواره اطلاق شده، ايجاب ميكند آثار به نوعي با انقلاب، تدين و تعهد همراه باشند.
او همچنين يادآور شد: از سويي، تحت عنوان بخشهاي اجتماعي، آزاد و امثالهم به شاعراني كه براي انقلاب شعر نداشتهاند، اما به گسترش زبان فارسي و ادبيات اين سرزمين كمك كردهاند، توجه شده است. در عين حال، نوع نگاه به جشنوارهي فجر، بر اساس اين كلمهي فجر بوده است؛ يعني جشنوارهي شعر نيست؛ بلكه جشنوارهي شعر فجر است. وقتي اين كلمه را با توجه به موقعيتي كه اين جشنواره برگزار ميشود، نگاه ميكنيم، برميآيد كه بايد تعهدي به انقلاب باشد تا شاعران، برگزيدهي اين جشنواره شوند.
اخلاقي تصريح كرد: من قائلم به اينكه ضرورت دارد در جشنواره يك فرانگري باشد كه هر كس به هر نحوي به گسترش زبان و ادبيات فارسي كمك كرده و موجب رشد و تعالي شعر شده، در جشنواره سهيم باشد.
او در ادامه گفت: در جشنواره بين بخش موضوعي و بخش آزاد توازن نبود؛ يعني به گونهاي موضوعبندي شده بود كه برگزيدگان از طيفهايي با رويكرد انقلابي، مذهبي، متعهدانه و مقيدانه بودند و آن بخش آزاد در كفهي سبك ترازو قرار ميگرفت؛ اما زاويهي ديد همين است و همين را ميطلبد. همچنين چنانچه براي هر يك از اين هفت يا هشت موضوع، جايگاهي را قائل باشيم، يك جايگاه هم به بخش آزاد و اجتماعي اختصاص دارد. البته بين اين تقسيمبندي موضوعي و در نهايت، تقسيم جوايز در اين دو بخش توازن برقرار نيست.
وي افزود: به زعم من، جشنوارهي شعر فجر يك صبغهي انقلابي و متعهد دارد و بيش از اين هم نميتوانيم در جشنواره به شعر با موضوعات آزاد بپردازيم. درواقع جشنوارهي شعر فجر با اين ديدگاهي كه جلو آمده و يك ديگاه خاص است، نميتواند جشنوارهي فراگيري شود.
اخلاقي در ارزيابي بخش جوان جشنواره گفت: همينكه اقدام به برگزاري بخش جوان كردهاند، اتفاق مهمي است و اينكه در هر يك از بخشهاي تعريفشده، سهمي را براي شعر جوان درنظر گرفتهاند، خوب است و البته با حجم زياد شاعران جوان، طبيعي است كه تعداد محدودي گزينش شوند و برخي احساس كنند حق آنها داده نشده است، كه به زعم من، اين ناشي از امكانات محدود جشنواره است كه نميتواند افراد زيادي را به عنوان برگزيده معرفي كند.
اخلاقي همچنين با اشاره به مسألهي حضور زنان در جشنواره، افزود: برميآيد در اين مسأله برگزاركنندگان ديدگاه جنسيتي نداشتهاند و به جوهر شعري آثار توجه داشتهاند. درواقع نخواستهاند، بر اساس جنسيت، سهمي را به زبان يا مردان اختصاص دهند و در نهايت بر اساس جنسيت، افرادي را معرفي كنند. از سويي، طبيعي است كه مردها بيشتر در اين زمينه كار كردهاند و زنان در عرصهي شعر انقلاب حضور كمتري داشتهاند؛ از اينرو نميتوان حضور كمرنگ زنان را به عنوان نقطهي ضعف جشنواره به حساب آورد. زنان اخيرا وارد اين حوزه شدهاند و معدود زنان شاعري بودهاند كه در اين حوزه قلم زدهاند. اساسا آيا بايد بر اساس تقسيمبندي جنسيتي، در معرفي برگزيدگان رفتار كرد، يا نه بايد به جوهر شعر و نقش شعر توجه كرد؟ اگر ميخواهيم نقش شعر را ببينيم، همينطور است كه برگزار شده است؛ اما اگر بخواهيم سهمبندي كنيم، ميتوان براي زنان نيز سهمي درنظر گرفت.
اين شاعر با اشاره به تأخير نزديك به 30 سال در برگزاري جشنوارهي شعر فجر معتقد است: چنانچه بخواهيم منصفانه برخورد كنيم، در اين 30 سال از عمر انقلاب، شاعران زيادي داريم كه براي انقلاب زحمت كشيدهاند و همه شايستگي اين را دارند كه جزو برگزيدهها معرفي شوند و اين از جمله نكاتي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. درواقع تدبيري انديشيده شود كه در يكي دو سال آينده به نحوي با افزودن تعداد برگزيدگان، همهي شاعران در جشنوارهي شعر فجر تقدير شوند، تا حق عزيزاني كه تاكنون براي شعر انقلاب زحمت كشيدهاند، ضايع نشود.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات