از آخرين بازماندگان هنر آجرتراشي: در هيچ اداره‌اي ما را راه نمي‌دهند شبانه از آثار ما قالب مي‌گيرند و توليد انبوه مي‌كنند
يك پيشكسوت آجرتراشي تصريح كرد: در هيچ اداره‌اي ما را راه نمي‌دهند و از اين هنر و هنرمندان آن حمايتي نمي‌كنند.
محمدقاسم اخوي‌يان، از آخرين بازماندگان هنر آجرتراشي با 70 سال سابقه در اين رشته، به خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفت: به‌نظر ديگران، در هنر آجرتراشي پولي نيست. بنابراين كسي براي آموزش اين هنر تمايل ندارد.
اين هنرمند كه زماني 150 استاد داشته است و اكنون خود، استاد هيچ شاگردي نيست، از اين‌كه ديگر كسي براي استفاده از هنر آجرتراشي در معماري از استادان اين رشته سراغي نمي‌گيرد، گله دارد.
وي درباره‌ي حمايت متوليان اين هنر، اظهار داشت: در هيچ اداره‌اي ما را راه نمي‌دهند، قدر هنر و هنرمند را نمي‌دانند و از آنها حمايتي نمي‌كنند. هنر آجرتراشي درآمد دارد، اما ديگر كسي، هنرمندان اين رشته را نمي‌خواهد.
اين هنرمند پيشكسوت كه آثاري را مانند هفت‌سين سلام نوروز، پيغمبر زرتشت و دو ستون به نام «اسكندر ذوالقرنين» در باغ ملي نيشابور را در كارنامه‌ي خود دارد، گفت: اكنون بيشتر، سنگ و آجرتراشي‌ها ماشيني شده‌اند و به‌راحتي با قالب‌گيري، توليد انبوه مي‌كنند و ديگر، آثار هنرمندان سنتي را نمي‌خرند.
اخوي‌يان افزود: هر كجا آثاري را به جا گذاشته‌ايم، شبانه از روي كار ما قالب گرفته‌اند و سپس به‌صورت انبوه توليد كرده و فروخته‌اند و هيچ كسي به اين موضوع توجه نمي‌كند.
آجر يكي از مصالح مهم در معماري ايران است. بابلي‌ها در هزاره‌ي چهارم پيش از ميلاد آجر مي‌ساختند. در شوش و سيلك نيز كوره‌هاي آجرپزي مربوط به هزاره‌ي اول پيش از ميلاد از زير خاك بيرون آورده شده‌اند.
از آجر براي ساخت و تزيين بنا استفاده مي‌كرده‌اند. روشن تزيين ساختمان با آجر، از زمان سلجوقيان متداول شد و از آن زمان به بعد، جزو خصوصيات معماري ايراني شده و يكي از روش‌هاي تزيين در معماري، هنر آجرتراشي است.
هنرمندان آجرتراشي با ابزارهاي ساده و دست‌ساز مانند تيشه، سمباد، سوهان و ... طرح‌ها و نقش‌هاي متنوعي را در آجر ايجاد مي‌كنند. آجرتراش با نوك تيز تيشه‌ي خود خطي در كنار خط كش مي‌كشد؛ خط كش او، قد (كشو) ناميده مي‌شود و آن هم عبارت از آجر لبريزي‌شده ويژه‌اي است كه براي اين كار آماده شده است.
براي علامت‌گذاري گوشه‌هاي آجر نيز گونيا به‌كار برده مي‌شود. هنرمند پس از اين‌كه تعدادي از آجرها را نشانه‌گذاري كرد، آنها را به پهلو مي‌چيند و به‌دنبال شياري كه علامت گذاشته است و آن‌را جدول مي‌نامند، با پنج شش ضربه از قسمت پهن تيشه‌ي خود روي آجر را مي‌تراشد. پس از آرايش و تراشيدن آجر، با سنگ سمباده‌ي زبر و مرطوبي آن‌را مي‌سايد.
در هنر آجرتراشي، آجرهاي زردرنگ و نرم بيشتر كاربرد دارند. با تراش آجر، آجرهايي با نقوش برجسته، فرو رفته، مشبك و منبت مي‌توان ايجاد كرد.
هنر آجرتراشي در مقرنس‌هاي آجري بالاي ورودي خانه‌هاي قاجاري، سرستون‌ها و ... خودنمايي مي‌كند. امروزه به‌دليل مقاومت، رنگ‌پذيري خوب و قابليت‌هاي تراش آجر، از اين هنر در صنعت ساختمان‌سازي معاصر مي‌توان بهره گرفت؛ اما گويي غفلت به سراغ اين هنر نيز آمده است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات