اخترشناسان دانشگاه «تگزاس» با استفاده از تلسکوپ «هابي-ابرلي» موفق شدند براي نخستين بار جو سياره‌اي فراخورشيدي را با استفاده از تلسکوپي زميني بررسي کنند.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، ستاره‌شناسي از دانشگاه تگزاس با استفاده از تلسكوپ «هابي- ابرلي»(Telescope Hobby Eberly) موفق به شناسايي جو يك سياره فراخورشيدي شد.

نتيجه‌ اين تحقيق در شماره آينده نشريه «مقالات اخترفيزيكي» (Astrophysical Journal Letters) منتشر خواهد شد.

تلاش بسيار به منظور نخستين نشانه‌هاي وجود سيارات در اطراف ساير ستارگان (كه به نام سيارات فراخورشيدي و يا سيارات بيروني شناخته مي‌شوند) و همچنين كشف سيارات شبيه به زمين گامي رو به جلو در كشف حيات در كيهان به شمار مي‌رود.

«ردفيلد» که اين تحقيق را انجام داده است، مي‌گويد: آنچه همه ما خواهان رسيدن به آن هستيم، وجود سياره‌اي با جوي شبيه به جو زمين است.

سياره‌اي كه ردفيلد آن را مطالعه كرده است به دور ستاره‌ HD189733كه حدود 63 سال نوري دورتر از زمين و در صورت فلكي روباهک (ثعلب) قرار دارد، در حال گردش است؛ اما اين سياره، مشابه زمين نيست. جرم آن 20 درصد بيشتر از جرم مشتري است و در مداري بسيار نزديك به دور ستاره‌ مادر گردش مي‌كند به طوري كه فاصله‌اش از ستاره‌ مادر 1/0 فاصله‌ سياره عطارد تا خورشيد است يعني چيزي حدود پنج ميليون و 800 هزار كيلومتر.

از ديد ناظر زميني، سياره در هر بار گردش مداري خود مستقيما از مقابل ستاره عبور مي‌كند و اين يعني كه اين سياره يك سياره‌ فراخورشيدي گرفتي است. در واقع همين ويژگي بود كه منجر شد «بوچي فرانكويس» از فرانسه در سال 2004 آن را کشف کند و امسال ردفيلد موفق شد جو آن را بررسي كند.

منجمان قبلا نيز يك بار به كمك طيف نگار تصويربردار موجود بر روي تلسكوپ هابل (STIS) به شناسايي جو سياره‌اي كه به همين ترتيب حول ستاره ديگري گردش مي‌كرد، پرداخته بودند.

به گفته‌ رد فيلد، STIS خيلي زود و پس از اولين رديابي خراب شد و ديگر امكان ادامه كار با اين تلسكوپ در فضا ميسر نبود و اكنون رصدهاي زميني تنها گزينه‌ پيش رو براي اين منظور است.

او مي‌گويد در سال‌هاي اخير اين كار چندين بار از روي زمين انجام شده است كه همگي نا‌موفق بوده‌اند.

به نوشته نجوم، در بيشتر موارد منجمان ستاره‌ مورد نظرشان را تنها از طريق يك‌بار گذر مطالعه مي‌كردند. ردفيلد در ادامه چنين مي‌گويد: من مي‌دانستم كه ما بايد يك قدم جلوتر برويم و احتمالا براي شناسايي جو سياره، چندين گذر متوالي آن را بررسي كنيم.

او كه طي يك دوره يك ساله 11 گذر سياره را به كمك HET و طيف‌نگار با وضوح بالاي آن مورد مطالعه قرار داده است در خصوص روش خود چنين مي‌گويد:« ابتدا طيفي از ستاره را هنگامي كه سياره در مقابل آن قرار گرفته است و سپس طيف ديگري را در غياب سياره بدست مي‌آورديم، حال اين دو طيف را با هم مقايسه مي‌كنيم و به طيف جوي سياره مي‌رسيم.»

به گفته وي، سياره با هر بار گذر از مقابل ستاره، بخشي از نور ستاره را سد مي‌كند و اگر سياره جوي نداشته باشد، مقدار برابري نور را در تمام طول موج‌ها سد خواهد كرد. اما چنانچه سياره جو داشته باشد، گازهاي موجود در جو آن مقدار نور بيستري را جذب خواهد نمود.

قبلا پيش‌بيني شده‌ بود كه در جو اين سياره اتم‌هاي سديم وجود دارد.

به گزارش ايسنا، در چنين شرايطي جو سياره نور بيشتري از ستاره را در طول موج‌هاي مربوط به گذارهاي اتم سديم جذب خواهد كرد و به گفته‌ي ردفيلد اين موضوع باعث مي‌شود كه سياره بزرگ‌تر به نظر برسد.

وقتي اين سياره در طول ‌موج‌هاي خاصي از گذار سديم مورد مطالعه قرار گرفت، 6 درصد بزرگتر از زماني بود كه در ساير طول موج‌ها بررسي شده‌ بود و مشخص شد كه جو سياره مورد نظر عمدتا از سديم تشكيل شده است.

انتهاي پيام