عاشيقلارهايي فراموش مي‌شوند ثبت موسيقي عاشيقلار در فهرست ميراث جهاني
يك پژوهشگر مردم‌شناسي تاكيد دارد، موسيقي سنتي آذربايجان - عاشيقلار - با خطر فراموشي مواجه است.
حسن سپهرفر، در گفت‌وگو با خبرنگار بخش موسيقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، تصريح كرد، طي دهه‌هاي اخير با رخنه اسباب و آلات جديد موسيقي در زندگي مردم و كم‌توجهي نسبت به اين ميراث ها، موسيقي سنتي عاشيقلار آرام آرام همراه با نوازندگان آن در ميان مردم به‌دست فراموشي سپرده مي‌شوند.
به باور او، عاشيق‌هاي اين دوران و عهد قديم، مالك بخشي از گنجينه‌هاي عظيم هنر، ادبيات تاريخي و پيشينيان خود هستند كه منظومه‌ها و سروده‌هايشان را با تركيب موسيقي سنتي به‌طور استادانه و با ايده‌هاي بشردوستانه و الهام از قريحه‌ي ذاتي خود، زندگي، طبيعت و حفظ سنن هنر عاشيقي به زبان عاميانه در ميان مردم بازگو مي‌كنند.
سپهرفر اظهار كرد: ويژگي موسيقي عاشيقلار را با بيش از يك‌هزار سال سابقه، علاوه بر تركيب موزون و متناسب آهنگ‌ها و زير و بم نغمه‌ها مي‌توان در بديهه‌خواني آن ديد؛ اين جنبه‌ي اخير به نوازنده اجازه مي‌دهد كه نيروي خلاقيت و ذهن خويش را به‌كار گيرد.
او متذكر شد: اين نوازندگان تنها خادمان هنرهاي زيباي موسيقي سنتي آذربايجان هستند كه با سازي بسيار مقدس در ميان مردم مي‌نوازند، مي‌خوانند و بديهه‌سرايي مي‌كنند.
اين پژوهشگر مردم‌شناسي ابراز كرد، ادبيات و موسيقي عاشيقي در محدوده‌ي فرهنگي ايران در بين نوازندگان بيش از 72 آهنگ و مقام دارد كه عاشيق مي‌بايست با حفظ اين مقام‌ها در ذهن و سينه‌ي خود به مقام استادي دست پيدا كند.
به‌گمان سپهرفر، ثبت و ضبط اين هنر، ترويج و آموزش آن به جوانان اين عرصه، تهيه كتاب‌ها، آشنايي مردم و شناساندن موسيقي عاشقلار از طريق رسانه‌هاي ارتباط جمعي به مردم و خصوصا جوانان، از راه‌كارهاي حفظ اين ميراث معنوي به‌شمار مي‌رود.
سرپرست بخش مردم‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي و صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي يادآوري كرد، ضرورت ايجاب مي‌كند كه در زمينه‌ي موسيقي سنتي آذربايجان و نقش عاشيق‌ها، پژوهشي مردم شناختن در حوزه‌هاي فرهنگي ايران كنوني خاصه استان‌هاي آذربايجان غربي و شرقي، زنجان، اردبيل و بخش‌هاي شمالي همدان، با نگاهي به عاشيق‌هاي كشورهاي هم‌جوار شامل باكو، نخجوان و تركيه كه ويژگي‌ها و اشتراكات فرهنگي بسياري با يكديگر دارند، انجام گيرد تا ضمن حفظ هويت‌هاي فرهنگي و تاريخ و انديشه ادبيات آذربايجان، جايگاه فرهنگي اين اشخاص و موسيقي سنتي در ميراث جهاني و فرهنگي بومي سنتي مردم در حوزه‌هاي فرهنگي يادشده مشخص و بيش از پيش معرفي شود.
او همچنين ثبت اين گونه مواريث معنوي و فرهنگي را در فهرست ملي يا جهاني از ضروريات عنوان كرد و افزود: اين عمل در مجموع به نجات‌دهي عاشيقلار و فرهنگ فولكلور و شفاهي آن در عرصه زندگي اجتماعي مردم جهت حفظ هويت فرهنگ بومي، منجر مي‌شود، كه برگزاري كلاس‌هاي آموزشي موسيقي سنتي عاشيقلار، اجراي برنامه‌هاي موسيقي عاشيقلار در صدا و سيماي مراكز استان‌هاي ذيربط و برپايي جشنواره‌هاي منطقه‌يي، ملي و جهان اقدامي موثر در اين زمينه محسوب مي‌شود.
سپهرفر گفت: طي سال‌هاي اخير مقدمات و پيشنهاد موسيقي سنتي عاشيقلار جهت ثبت در رديف ميراث معنوي ملي به پژوهشكده مردم شناسي سازمان ميراث فرهنگي كشور اعلام شده است؛ در صدديم در آينده‌يي نزديك اين نمونه را با هماهنگي سازمان‌هاي ذيربط و تشكيل پرونده براساس قوانين كنفدراسيون بين‌المللي حفظ ميراث معنوي در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت برسانيم.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات